Ocena przydatności obrazów satelitarnych o bardzo dużej rozdzielczości do tworzenia baz danych topograficznych

• Autorzy: Wolniewicz W.

Warianty tytułu

EN

Evaluating the usefulness of very high resolution satellite images for the creation of topographic databases

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy oceniono przydatność obrazów satelitarnych o bardzo dużej rozdzielczości w aspekcie geometrycznym oraz zawartości ich treści do tworzenia baz danych topograficznych. Przedstawiono geometryczne podstawy obrazów QuickBird i Ikonos oraz opisano ich specyficzne cechy. Przeanalizowano wpływ wychylenia kamery i rzeźby terenu na parametry użytkowe obrazów o bardzo dużej rozdzielczości. Podano definicje geometryczne procesów opisujących tworzenie obrazów. Pozwolily one na ujednolicenie powszechnie wykorzystywanych opisów matematycznych modeli korekcyjnych. Przedstawiono zarazem własne propozycje opisu relacji geometrycznych w modelu wykorzystującym warunek kolinearnosci. W części praktycznej zaprojektowano pola testowe, które wykorzystano w prowadzonych badaniach. W analizach dotyczących geometrii obrazów satelitarnych uwzględniono wpływ danego typu modelu korekcyjnego, jakości numerycznego modelu terenu, liczby fotopunktów i kąta wychylenia układu optycznego. Dokonano analizy porównawczej geometrii obrazów QuickBird i Ikonos przy zadbaniu o identyczne warunki prowadzonych prac eksperymentalnych. Wykorzystując ocenę możliwości geometrii testowanych obrazów o bardzo dużej rozdzielczości, przeprowadzono kompleksowe analizy tworzenia wektorowej bazy danych topograficznych. Oceniono zasób treści obrazów pochodzących z sensorów. Przeprowadzono analizy statystyczne otrzymanych wyników i porównano je z podobnymi, ale pozyskanymi ze zdjęć lotniczych, oraz typowymi wektorowymi produktami pozyskanymi w warunkach produkcyjnych. Przedstawiono możliwości tworzenia i aktualizacji warstwy danych wektorowych TOPO w standardzie Baz Danych Topograficznych (TBD) na podstawie obrazów o bardzo dużej rozdzielczości. W rozprawie oceniono potencjał kartograficzny obrazów QuickBird i Ikonos, tj. ich możliwości geometrycznych i zasób treści, na potrzeby pozyskiwania danych wektorowych baz topograficznych na poziomie dokładności 1:10000 na przykładzie standardu TOPO z TBD i udowodniono ich przydatność do tych celów. Uzyskane wyniki pozwoliły potwierdzić tezę, że obrazy satelitarne o bardzo dużej rozdzielczości (Ikonos i QuickBird) mogą być wiarygodnym źródłem informacji przy zakładaniu i aktualizowaniu baz danych topograficznych o dokładności sytuacyjnej i zawartości treści odpowiadającej mapie topograficznej w skali 1:10000 (TBD).

EN

In this monographic study one evaluated the usefulness of Very High Resolution Satellite (VHRS) images in their geometrical aspect and their content, for the creation of Topographic Databases. Presented herein are the geometrical foundations of images from QuickBird and Ikonos and their specific characteristics. One has also analyzed the influence of camera deflection and land relief on the usable parameters of Very High Resolution Satellite Images. The geometrical definitions of these processes describing creation of images have also been provided. This process enables for unification of commonly used mathematical equations for adjustment models. One has also presented our own proposals for geometrical relations in the model which takes advantage of collinearity equations. In the practical part, specifically designed test fields were selected and used throughout this research. In the analysis regarding the geometry of satellite images, one took into consideration the influence of a given type of correction model, quality of Digital Terrain Model, number of Ground Control Points and angle of optical system deflection. A full and detailed comparative analysis has also been executed for the geometry resulting from QuickBird and Ikonos images, providing at the same time identical conditions for conducted experimental works. While evaluating the capacity of the geometry of very high resolution satellite images being tested, one conducted comprehensive analysis of the creation of the vector topographic database. An evaluation of the contents of images coming from these sensors also took place within this study. One also applied statistical analysis of the results obtained and compared the same with the similar results obtained from aerial photographs and with the typical vector products achieved in production environment. Presented herein is the capacity for creation and updating of the TOPO layer vector data in standard of Topographic Data Base (TBD) on the basis of very high resolution satellite images. In this study one evaluated the cartographic potential of images from QuickBird and Ikonos (i.e. their geometrical potential and contents in order to obtain vectorial topographic data bases of the accuracy level 1:10000), taking as an example using the TOPO standard from TBD, and demonstrated their usefulness for these very purposes. Obtained results proved the thesis that Very High Resolution Satellite Images (Ikonos and QuickBird) may constitute a reliable source of information for establishment and update of Topographic Databases of situational and contents accuracy corresponding to a topographic map of scale 1:10000 (TBD).

Słowa kluczowe

PL

Ikonos; QuickBird; teledetekcja; fotogrametria; baza danych topograficznych

EN

Ikonos; QuickBird; remote sensing; photogrammetry; topographic database

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej
• Czasopismo: Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Geodezja
• Rocznik: 2007
• Tom: z. 41
• Strony: 3--113
• Opis fizyczny: Bibliogr. 109 poz., tab., rys., wykr.

Twórcy

autor

Wolniewicz W.

• Wydział Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej

Bibliografia

• Baltsavias E., Le Z., Eisenbeiss E. (2005): DSM Generation and Interior Orientation Determination of Ikonos Images Using a Testfield in Switzerland. ISPRS, Hannover 10-17 May 2005. Materiały konferencyjne na CD.
• Bowen H. (2002): Absolute Radiometric Calibration of the Ikonos Sensor. Proceedings of ISPRS Commission I Mid-Term Symposium. CO, 10-15 November 2002 (ISPRS) Denver.
• Büyüksalih G., Oruc M., Jacobsen K. (2004): Precise Georeferencing of rectified High Resolution Space Images. IntArchPhRS. Band XXXV, Teil B1, Istanbul.
• Büyüksalih G., Jacobsen K. (2004): Generation and Validation of High Resolution Space Image OEMs. ASPRS annual convention. Denver.
• Biard J., Madani M., Jacobsen K. (2004): Handling of high resolution space images in Z/I imagestation. IntArchPhRS, band XXXV, teil B1, Istanbul, s. 148-152.
• Chmiel J., Lady-Drużycka K., Pluto-Kossakowska J., Osińska-Skotak K., Wolniewicz W., Fijałkowska A., Kupidura P. (2004): The usability of VHR satellite images for IACS purpose in Polish conditions. 10th Annual Conference on Control with Remote Sensing of Area-based Subsidies, 25-27th of November 2004, Budapest.
• Chmiel, J., Kossakowska, J., Lady-Druzycka, K., Osińska-Skotak, K., Wolniewicz W. (2004): Evaluation of VHR satellite images for IACS controls in Polish agriculture. 6th Geomatic Week High resolution sensors and their applications, Barcelona.
• Chmiel J., Lady-Drużycka K., Pluto-Kossakowska J., Osińska-Skotak K.. Wolniewicz W., Fijałkowska A., Kupidura P. (2005): The evaluation of usability of VHR satellite images for land cover/land use identification in agricultural landscape. 25th Earsel Conference, 6-10 June 2005, Porto.
• Dąbrowski R., Fedorowicz-Jackowski W., Kędzierski M., Różycki S., Walczykowski P., Wolniewicz W., Zych J. (2006): Ocena dokładności generowania NMP z wykorzystaniem Cartosat-1. PTFiT2006.
• Dial G., Grodecki J. (2002): Ikonos Accuracy without Ground Control. Proceedings of ISPRS Commission I Mid-Term Symposium, CO, 10-15 November 2002 (ISPRS) Denver.
• Dial G., Grodecki J. (2002): Block Adjustment with Rational Polynomial Camera Models. Proceedings of ASPRS 2002 Conference, DC, 22-26 April 2002 (ASPRS) Washington.
• Dial G., Grodecki J. (2003): Applications of Ikonos Imagery. Proceedings of ASPRS 2003 Conference, 5-9 May 2003 (ASPRS) Anchorage, Alaska.
• Dial G., Grodecki J. (2004): RPC Replacement Camera Models. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, vol. 34, Part XXX (ISPRS).
• Dial G., Grodecki J. (2004): Satellite Image Block Adjustment Simulations with Physical and RPC Camera Models. Proceedings of ASPRS 2004 Conference, 23-28 May 2004 (ASPRS) Denver, Colorado.
• Dial D., Grodecki J. (2005): RPC replecement camera models. International Archives of the Photogrammetry. Remote Sensing and Spatial Information Sciences, vol. 34, part XXX.
• Di K., Ma R., Li R. (2001): Deriving 3-D shorelines from high resolution Ikonos satellite images witbrational functions. Proc. ASPRS Annual Convention, St. Louis, MO. Materiały konferencyjne na CD.
• Di K., Ma R., Li R. (2003a): Rational functions and potential for rigorous sensor model recovery. Photogramm. Eng. Remote Sens., 69(1): 33-41.
• Di K., Ma R., Li R. (2003b): Geometric processing of Ikonos Geo stereo imagery for coastal mapping applications. Photogramm. Eng. Remote Sens., 69(8): 873-879.
• Digital Globe (2004): www.digitalglobe.com.
• Dowman I., Michalis P. (2003): Generic rigorous model for along track stereo satellite sensors. ISPRS Workshop Proceedings, May 2003, Hannover. Materiały konferencyjne na CD.
• Ewiak I., Kaczyński R. (2005): Correction of Ikonos and QuickBird data for orthophotomaps generation. XXVI ACRS, Hanoi. Materiały konferencyjne na CD.
• Ewiak I., Kaczyński R. (2006): Metodology of generation of digital orthophotomaps from QuickBird Pan, EARSeL.
• Eraser C. (2000): High Resolution Satellite Imagery: Review of Metric Aspects. ISPRS, vol. XXXIII, part B7, Amsterdam.
• Fraser C. (2003): Prospect For Mapping from High-Resolution Satellite Imagery. ASPRS Annual Conference Proceedings, Anchorage, Alaska.
• GeoEye (2006): www.geoeye.com.
• Grodecki J., Dial G., Lutes J. (2003): Error Propagation in Block Adjustment of High-Resolution Satellite Images. Proceedings of ASPRS 2003 Conference, 5-9 May 2003 (ASPRS) Anchorage, Alaska.
• Grodecki J., Dial G. (2003): Block Adjustment of High-Resolution Satellite Images Described by Rational Polynomials. Photogrammetric Engineering & Remote Sensing, 69(1): 59-68.
• Grodecki J., Dial G. (2002): Ikonos Geometric Accuracy Validation, Proceedings of ISPRS Commission I Mid-Term Symposium, CO, 10-15 November 2002 (ISPRS) Denver.
• Grodecki J., Dial G., Lutes J. (2004): Mathematical Model for 3D Feature Extraction from Multiple Satellite Images Described by RPCs. Proceedings of ASPRS 2004 Conference, 23-28 May 2004 (ASPRS) Denver, Colorado.
• Hanley H.B., Fraser C.S. (2004): Sensor orientation for high-resolution satellite imagery: further insights into bias-compensated RPCs. XX Congress ISPRS, Commision I, WG 1/2. Istanbul. Materiały konferencyjne na CD.
• Hu Y., Tao V., Croitoru A. (2004): Understending the Rational Function Model: Methods and Aplications. The International Archives of Photogrammetry and Remote Sensing, Istanbul.
• ImageSat International (2004): www.imagesatintl.com.
• James L. (2004): Satellite image block adjustment simulations with physical and RPC camera models. ASPRS 2004 Annual Conference. Denver XXX, part 1, s. 56-61.
• Jacobsen K. (2003a): Geometric Potential of Ikonos and QuickBird-Images. Photogrammetric Weeks.
• Jacobsen K. (2003b): Mapping with Ikonos images. Proceedings of 22nd EARSeL Symposium, Prague.
• Jacobsen K. (2003c): Issues and Method for In-Flight and On-Orbit Calibration. Workshop on Radiometric and Geometric Calibration, Gulfport.
• Jacobsen K., Passini R. (2003a): Comparison of QuickBird and Ikonos images for the generation of Ortho-images. ASPRS, Anchorage, Alaska.
• Jacobsen K., Passini R. (2003b): Accuracy of Digital Orthophotos from High Resolution Space Imagery.
• Jacobsen K., Heipke C. (2003): Joint ISPRS/EARSeL Workshop "High Resolution Mapping from Space 2003".
• Jacobsen K. (2004a): Use of Very High Resolution Satellite Imagery. PTFiT.
• Jacobsen K., Passini R. (2004a): Accuracy of digital orthophotography from high resolution space images: URISA. Charlotte, s. 25-27.
• Jacobsen K. (2004b): Precise Georeferencing of rectified High Resolution Space Images. IntArchPhRS. Band XXXV, Teil B1, Istanbul.
• Jacobsen K. (2004c): Direct Integrated Sensor Orientation - Pros and Cons: IntArchPhRS. Band XXXV, Teil B3, Istanbul, s. 829-835.
• Jacobsen K. (2004d): Analysis of Digital Elevation Models based on Space Information. EARSeL Symposium. Dubrovnik.
• Jacobsen K. (2004e): Potential Application of Very High Resolution Satellite Imagery. Seminarium Naukowe, IFiK PW, 20.10.2004.
• Jacobsen K. (2005a): Generation of orthophotos with carterra geo images without orientation information. ISPRS, 10-17 Maj 2005, Hannover. Materiały konferencyjne na CD.
• Jacobsen K. (2005b): High Resolution Satellite Imaging Systems - Overview. ISPRS. 10-17 Maj 2005 Hannover. Materiały konferencyjne na CD.
• Jacobsen K. (2005c): Direct Sensor Orientation for large scale Mapping - Potential, Problems, Solutions. Photorammetric Record 20 (2005), No 111, s. 274-284.
• Jacobsen K. (2005d): Photogrammetry and Geoinformation Trends for Large Scale Mapping. Map Middle East. Dubai, 9 s. Materiały konferencyjne na CD.
• Jacobsen K. (2005e): Geometry of satellite images - calibration and mathematical models. Korean Society of Remote Sensing (Hrsg.), ISPRS international conference, Jeju, s. 182-185.
• Jacobsen K. (2005f): Use of Very High Resolution Satellite Imagery: Tagung der Polnischen Gesellschaft für Photogrammetrie, Fernerkundung und GIS. Warschau, 2005, 11 s. Materiały konferencyjne na CD.
• Jacobsen K. (2005g): Comparative Analysis of Space Image Orientation. EARSeL Symposium. Porto.
• Jacobsen K., Büyüksalih G., Topan H. (2005): Geometric models for the orientation of high resolution optical satellite sensors. ISPRS, 10-17 Maj 2005, Hannover. Materiały konferencyjne na CD.
• Jacobsen K. (2006a): Comparison of image orientation by Ikonos, QuicBird and OrbView-3. EARSeL.
• Jacobsen K. (2006b): Calibration of Optical Satellite Sensors. International Calibration and Orientation Workshop EuroCOW 2006. Casteldefels, 6 s. Materiały na CD.
• Jacobsen K. (2006c): Calibration of Imaging Satellite Sensors. IntArchPhRS, band XXXVI 1/W41. Ankara, 7 s. Materiały na CD.
• Kaczyński R., Ewiak I., Ren Wei Chun, Yang Ming Hui (2000): Evaluation of Panchromatic Ikonos data for Mapping. Geodesy and Cartography. Vilnius, vol. XXVII, No 4, s. 157-160.
• Kaczyński R., Majde A., Ewiak I. (2004): Accuracy of DTM and ortho generated from Ikonos stereo images. XX Congress ISPRS, Istanbul. Materiały konferencyjne na CD.
• Kujawa L., Wolniewicz W. (2002): Terenowa weryfikacja kartometrycznosci panchromatycznych zdjęć IRS 1C/1D. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji. Vol. 12B, s. 195-202.
• Kurczyński Z. (2004): Współdziałanie wieloźródłowych systemów obrazowania powierzchni Ziemi. Prace Naukowe PW Geodezja z. 39, Warszawa.
• Kurczyński Z., Wolniewicz W. (2005a): Ocena przydatności obrazów satelitarnych o bardzo dużej rozdzielczości (VHRS) do tworzenia bazy danych topograficznych. Przegląd Geodezyjny nr 05, s. 3-16, artykuł recenzowany.
• Kurczyński Z., Wolniewicz W. (2005b): Assessment of Very High Resolution Satellite Images for the Development of Topographic Database. 6th Geomatic Week, 8th of February 2005, Barcelona. Materiały konferencyjne na CD.
• Kurczyński Z., Wolniewicz W. (2006): Assessment of The VHRS Images for Elaboration of the Topographic Data Base 1:10000 in Poland. ISPRS Vol. XXXVI-1/W41, 14-16 February 2006, Ankara. Materiały konferencyjne na CD.
• Luong C.K., Wolniewicz W. (2005a): Geometrical models for very high resolution satellite sensors. Geodezja i Kartografia PAN, vol. 54, No 4, s. 191-203.
• Luong C.K., Wolniewicz W. (2005b): Very High Resolution Satellite Image Triangulation. XXVI ACRS, Hanoi. Materiały konferencyjne na CD.
• Lutes J., Grodecki J. (2004): Error propagation in Ikonos mapping blocks., Photogrammetric Engineering and Remote Sensing, 70(8): 947-955 (ASPRS).
• Madani M., Jacobsen K. (2004): Handling of High Resolution Space Images in Z/I Imagestation. IntArchPhRS. Band XXXV, Teil B2. Istanbul.
• Madani M., Dörstel C., Heipke C., Jacobsen K. (2004): DMC Practical Experience and Accuracy Assessment. IntArchPhRS. Band XXXV, Teil B2.
• Majde A., Kaczyński R., Ziobro J. (2002): Określenie nowych cech zdjęć satelitarnych najnowszej generacji. Projekt badawczy KBN Nr 9 T12E 022 19. Warszawa.
• Morgan M., Kim K., Jeong S., Habib A. (2004): Parallel projection modelling for linear array scanner scenes. XX Congress ISPRS, Commision I, WG V/5, Istanbul. Materiały konferencyjne na CD.
• Michalis P., Dowman I. (2004): A rigorous model and DEM generation for SPOT5-HRS. XX Congress ISPRS, Commision I, WG V/5, Istanbul. Materiały konferencyjne na CD.
• Michalis P., Dowman I. (2005): A model for along track stereo sensors using regorous orbit mechanics. Hannover. Materiały konferencyjne na CD.
• Morgan M., Kim K., Jeong S., Habib A. (2004): Parallel projection modelling for linear array scanner scenes. XX Congress ISPRS, Commision I, WG V/5. Istanbul. Materiały konferencyjne na CD.
• Nale O.K. (2002): QuickBird - Aerial Product Comparison Report (prepared by EMAP International for Digital Globe), www.digitalglobe.com.
• Nui X., Zhou F., Di K., Li R. (2005): 3D geopositioning accuracy analysis based on integration of QuickBird and Ikonos imagery. ISPRS worshop proceedings of Commision I, WG 1/5, May 2005, Hannover. Materiały konferencyjne na CD.
• Passini R., Jacobsen K. (2004): Accuracy of digital orthophotography from high resolution space images. URISA. Charlotte.
• Passini R., Jacobsen K. (2004): Accuracy analysis of digital orthophotos from very high resolution imagery. IntArchPhRS. Band XXXV, Teil B4. Istanbul.
• Rozycki S., Wolniewicz W. (2006): Accuracy Assessment of DSM Extracted from Ikonos Stereo Imagery. EARSeL.
• SPOT (2005): www.spot.com.
• Tao C.V., Hu Y. (2001): A comprehensive study of the rational function model for photogrammetric processing. Photogramm. Eng. Remote Sens., 67(12): 1347-1357.
• Tao C.V, Hu Y., Mercer K., Schnick S., Zhhang Y. (2001): Image Rectification using a Generic Sensor Model - RFM. The International Archives of Phothogrammetry and Remote Sensing, vol. 33, Part B3, s. 874-881, Amsterdam.
• Tao C.V., Hu Y. (2001): 3D reconstruction algorithms witthe rational function model and their applications for Ikonos stereo imagery. Proc. Joint ISPRS Workshop "High Resolution Mapping from Space 2001", 19-21 September, Hannover, Germany, 12 s. Materiały konferencyjne na CD.
• Tao V., Jacobsen K., Jensen J., Sohn G. (2006): Mapping from high resolution satelite imagery. PE&Rs 72, No 5, s. 529-530.
• Topan H., Büyüksalih G., Jacobsen K. (2004): Comparison of Information Contents of High Resolution Space Images. IntArchPhRS. Band XXXV, Teil B4. Istanbul.
• Toutin T. (200la): Geometric Processing of Ikonos Geo Images with DEM. ISPRS High Resolution from Space Hannover, 19-21 September 2001. Materiały konferencyjne na CD.
• Toutin T. (2001b): Geometric Modeling of Ikonos Geo Images with DEM. ISPRS High Resolution from Space Hannover, 19-21 September 2001. Materiały konferencyjne na CD.
• Toutin T., Cheng P. (2000): Demystification of Ikonos. Earth Observation Magazine, vol. 11, No 4, s. 14-18, July 2002.
• Toutin T., Chénier R., Carbonneau Y. (2002): 3D Mapping with high Resolution Images. Procedings of 22 EARSel Symposium, 4-6 June 2006 Prague.
• Toutin T., Cheng P. (2002): QuickBird - A Milestone for High Resolution Mapping. Earth Observation Magazine, vol. 9, No 7, s. 17-21, July 2000.
• Toutin T. (2003): Error tracking in Ikonos geometric processing using a 3D parametric model. Photogrammetric Engineering and Remote Sensing, 69(1): 43-51.
• Toutin T., Briand P., Chénier R. (2004a): DTM generation from spot hrs in-track stereo images. XX Congress ISPRS, Istanbul. Materiały konferencyjne na CD.
• Toutin T., Briand P., Chénier R. (2004b): GCP requirement for high-resolution satellite mapping. XX Congress ISPRS, Istanbul. Materiały konferencyjne na CD.
• Toutin T. (2005a): Generation of DTM from stereo high resolution sensors. ISPRS, 10-17 May 2005, Hannover. Materiały konferencyjne na CD.
• Toutin T. (2005b): Comparison of DSMs Generated from Stereo HR Images Using 3D Physical or Empirical Models. PE&RS Special Issue 2005 - "Mapping from High-Resolution Satellite RE&RS", August 2005.
• Wolniewicz W. (2003): Assessment of VHR Satellite Data - Ikonos, QuickBird. EROS, SPOT 5, ISPRS, High Resolution Mapping from Space, ISPRS Workshop 2003. Hannover. Materiały Konferencyjne na CD.
• Wolniewicz W. (2004a): Assessment of Geometric Accuracy of VHR Satellite Images. XX Congress ISPRS, Commision I, WG I/2 Istanbul. Materiały konferencyjne na CD.
• Wolniewicz W. (2004b): Najbliższe perspektywy rozwoju systemów satelitarnych VHR. Materiały XIV Konferencji PTiP.
• Wolniewicz W. (2004c): Porównanie wyników ortorektyfikacji obrazów satelitarnych o bardzo dużej rozdzielczości. Ogólnopolskie Sympozjum Naukowe PTFiT Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, vol. 14, s. 551-559.
• Wolniewicz W., Jaszczak P. (2004): Orthorectification Very High Resolution Satellite Images. XXV ACRS Thailand, November 2004. Materiały konferencyjne, s. 1292-1299.
• Wolniewicz W. (2005a): Geometrical capacity of the VHRS images collected with significant off nadir angle. ISPRS workshop proceedings of Commision I, WG I/5, May 2005, Hannover, Materiały konferencyjne na CD.
• Wolniewicz W. (2005b): Ocena potencjału geometrycznego zdjęć Ikonos i QuickBird. Rocznik Geoinformatyki, Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej, tom III, z. 4. s. 219-230.
• Wolniewicz W. (2006): Podstawy Fotogrametrii Satelitarnej. Część I/II, Przegląd Geodezyjny, nr 3, s. 3-10, nr 4, s. 3-9, artykuł recenzowany.
• Wolniewicz W., Luong C.K. (2005): Geometric Modeling of VHRS. 7th Geomatic Week, February 2006. Barcelona. Materiały konferencyjne na CD.
• Wolniewicz W. i in. (2005): Korekcja geometryczna wysokorozdzielczych zobrazowań satelitarnych i ich wykorzystanie dla tworzenia baz danych topograficznych. Raport KBN projektu badawczego nr 5 T12E 007 24.
• Wolniewicz W. (2006): Geometric Potential of Ikonos Images, Artykuł na zaproszenie: GIS Development, June 2006, s. 6-14
• Wolniewicz W. i in. (2006): Opracowanie elementów wektorowych bazy danych topograficznych oraz metod i technologii dyskretnej wielospektralnej analizy zmian powierzchniowych w oparciu o wysokorozdzielcze zdjęcia satelitarne. Raport KBN projektu celowego nr 6 T12 2003 C/6101.
• Yamakawa T., Fraser C.S. (2004): The affine projection model for sensor orientation: experiences with high-resolution satellite imagery. XX Congress ISPRS, Commision I, WG V/5, Istanbul. Materiały konferencyjne na CD.
• Zhang Y., Tao Y., Mercer J.B. (2000): Assessment of the Influences of Satellite Viewing Angle. Earth Curvature, Relief Height. Geographical Location, and DEM Characteristics on Planimetric Displacement of High-Resolution Satellite Imagery, ASPRS 2000. Materiały konferencyjne na CD.
• Zhang J., Zhang Y., Ying Cheng (2004): Block adjustment based on new strict geometric model of satellite images with high resolution. XX Congress ISPRS, Commision I, WG V/5, Istanbul. Materiały konferencyjne na CD.