Nadprzewodnictwo w stulecie odkrycia: wybrane przykłady zastosowań

• Autorzy: Cieśla A.

Warianty tytułu

EN

Supeconductivity in its 100th anniversary: exemplary applications

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W roku 2011 mija 100 lat od odkrycia nadprzewodnictwa przez Kamerling Onnesa. Minione stulecie ogromnie wzbogaciło obszar wiedzy dotyczącej zjawiska nadprzewodnictwa zarówno w teorie (np. teoria BCS, efekt Meissnera), technologie (opanowanie produkcji przewodów nadprzewodzących nisko- i wysokotemperaturowych) jak i aplikacje. Ten ostatni wątek ma istotne znaczenie ze względów na praktyczne wykorzystanie zjawiska w krioelektrotechnice. Główne obszary wykorzystania nadprzewodnictwa to: wzbudzanie pola magnetycznego w elektromagnesach nadprzewodnikowych (zastosowania w procesach technologicznych, fizyce, medycynie), elektroenergetyka (kable, maszyny nadprzewodnikowe, zasobniki energii - SMESy, ograniczniki prądu zwarcia), lewitacja magnetyczna. Należy przypomnieć, że w roku 1986 (a więc 25 lat temu) odkryto tzw. nadprzewodniki wysokotemperaturowe. Odkrycie to spowodowało ponowne, jeszcze bardziej intensywne zainteresowanie tym zjawiskiem.

EN

It has been 100 years since Kimerling Onnes discovered superconductivity. Over the past century the knowledge about superconductivity both in theory (e.g. BCS theory, Meissner effect), technology (production of low- and high-temperature superconductors) and applicability have been greatly enriched. The latter is especially important owing to the practical use of superconductivity in exciting magnetic field in superconductor electromagnets (for technological processes, physics and medicine), power engineering (wires, superconductor machines, energy storages SMES, surge protection), magnetic levitation. In 1986, i.e. 25 years ago, the high-temperature superconductors were discovered, intensifying the interest in this phenomenon.

Słowa kluczowe

PL

nadprzewodnictwo; materiały nadprzewodnikowe; zasobniki energii nadprzewodnikowe; SMES; ograniczniki prądu zwarciowego; SFCL; lewitacja magnetyczna; separacja magnetyczna; elektrotechnika; elektroenergetyka

EN

superconductivity; superconducting materials; superconducting energy storage; magnetic energy storage; SMES; superconducting fault current limiters; SFCL; magnetic levitation; magnetic separation; electrical technology; electrical power engineering

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Elektrotechniczny
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 87, nr 12a
• Strony: 1--6
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., il., tabl., wykr.

Twórcy

autor

Cieśla A.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Katedra Elektrotechniki i Elektroenergetyki, al. Mackiewicza 30, 30-059 Kraków,

Bibliografia

• [1] Janowski T., Postęp w zastosowaniach nadprzewodników, XXIV-IC-SPETO 2001, str 47 - 50,
• [2] Majka M.: Ograniczenia w budowie nadprzewodnikowych ograniczników dużych prądów zwarciowych. Rozprawa doktorska, Instytut Elektrotechniki, Międzylesie, 2011,
• [3] Krawczyk A., Xose M. Lopez-Fernandez, Wiak S.: 100 Anniversary of the Discovery of Superconductivity, ISEF2011, Funchal, Madeira, 2011,
• [4] Janowski T. i inni: Nadprzewodnikowe zasobniki energii, Wydawnictwo - Drukarnia „Liber DUO s.c. ” Lublin 2007,
• [5] Janowski T. (redakcja): Technologie nadprzewodnikowe i plazmowe w energetyce, Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 2009,
• [6] Cieśla A: Suprconducting magnet of free helium type used for the filtration in environmental processing, PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY (Electrical Review), R. 86, Nr 5/2010, pp. 181 - 184,
• [7] Janowski T. i inni: Nadprzewodnikowe ograniczniki prądu, Wydawnictwo Drukarnia LIBER, Lublin, 2002 r.
• [8] Malko J., Wojciechowski H.: Europejska platforma technologiczna sieci inteligentnych “Smart Grids”, Instal, nr 12/2009
• [9] Cieśla A. Kraszewski W. Skowron M.: Określenie siły działającej na wysokotemperaturowy nadprzewodnik jako element iewitujący w polu magnesów trwałych dla przyjętej geometrii układu, XXIX-IC-SPETO2006 r., pp. 191 - 194.
• [10] May H., Palka R., Portabella E., Canders W-R.Evaluation of the magnetic field - high temperature superconductor interactions, COMPEL, The International Journal for Computation and Mathematics in Electrical and Electronic Engineering, Vo. 23, No. 1, 2004 r., pp. 286 - 304.
• [11] Cieśla A: Use of the superconductor magnet to the magnetic separation. Some selected problems of exploitation. International Journal of Applied Electromagnetics and Mechanics 19 (2004) IOS Press, pp. 327 - 331
• [12] Cieśla A. i inni: Sprawozdanie z projektu badawczego: Wydzielanie składników silnie rozproszonych z surowców i odpadów mineralnych w ekstremalnie silnych polach magnetycznych (do 10 T) przy użyciu magnesu nadprzewodnikowego typu Free Helium Magnet (projekt nr N N524 393834). Kraków, 2011, niepublikowane