Osobliwości ruchu samochodu w obecności małych zaburzeń

• Autorzy: Żardecki D.

Warianty tytułu

EN

Singularities of a vehicle motion in a presence of small disturbances

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Referat dotyczy modelowania i symulacyjnych badan dynamiki ruchu samochodu w obecności niewyważenia koła kierowanego. W modelu układu kierowniczego uwzgledniono tarcie suche (kinetyczne i statyczne) – przyczynę procesów stick-slip. Nieliniowe efekty pogłębione są przez fakt istnienia luzu kątowego w przekładni kierowniczej. W modelowaniu nieliniowości układu kierowniczego zastosowano przedziałami liniowe odwzorowania luz(…) i tar(…) oraz ich aparat matematyczny. Badania symulacyjne pokazały, że w wyniku shimmy z procesem stick slip pogłębionym efektami luzu pojawia sie dryfowanie samochodu. Zmiany położenia samochodu zależą w sposób nieregularny od zmian parametrów luzu i tarcia.

EN

The paper focuses on a modelling and simulation investigations of a car motion in a presence of a wheel unbalance. The model takes into consideration a dry friction (kinetic as well as static) action and stick-slip processes. Non-linear effects are increased because of a freeplay in a steering system. Modelling of the steering system is supported by special piecewise-linear luz(…) and tar(…) projections with their mathematical apparatus. The simulations shaw that as a result of shimmy with stick-sleep and freeplay effects a drift of a car is noticed. Location variations depend irregullary of variations of freeplay and friction parameters.

Słowa kluczowe

PL

dynamika poprzeczna samochodu; dynamika nieliniowa; układ kierowniczy; luz; tarcie; stick-slip; shimmy; model matematyczny; odwzorowania przedziałami liniowe; badania symulacyjne

EN

lateral dynamics of a car; non-linear dynamics of a steering system; steering system; freeplay; friction; stick-slip; shimmy; mathematical model; piecewise linear projections; simulation investigations

• Wydawca: Instytut Pojazdów Politechniki Warszawskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów / Politechnika Warszawska
• Rocznik: 2010
• Tom: z. 3/79
• Strony: 45--57
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Żardecki D.

• WAT

Bibliografia

• [1] Andrzejewski R., Awrejcewicz J.: Nonlinear dynamics of a wheeeled vehicle. 2005 Springer.
• [2] Awrejcewicz J.: Matematyczne metody mechaniki. 1995, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej.
• [3] Grzesikiewicz W.: Dynamika układów mechanicznych z więzami. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Mechanika: 1990, Nr 117.
• [4] Karnopp D.: Computer Simulation of Stick-Slip Friction on Mechanical Dynamic Systems. Transactions of the ASME. Journal of Dynamic Systems, Measurement, and Control: 1985, Vol.107, s. 100-103.
• [5] Knothe K., Bohm F.: History of Stability of Raiway and Road Vehicles. Vehicle System Dynamics. 1999, Vol.31, s.283-323.
• [6] Lozia Z.: Analiza ruchu samochodu dwuosiowego na podstawie zestawu modeli dynamiki. Monografia. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport, 1998, Nr 41.
• [7] Lozia Z.: Model matematyczny wyważarki kól jezdnych samochodu. Teka Komisji Motoryzacji PAN o/Kraków, 2005, Nr 29-30, s.287-296.
• [8] Lozia Z., Więckowski D., Żardecki D.: Wpływ luzu i tarcia w układzie kierowniczym na kierowalność samochodu. Zeszyty Naukowe Politechniki Swiętokrzyskiej. Mechanika 2008, Nr 8, s.89-120.
• [9] Skalmierski B., Tylikowski A.: Stabilność układów dynamicznych. Warszawa 1973, PWN.
• [10] D. Zardecki. Zastosowanie asymptotycznych charakterystyk częstotliwościowych w optymalizacji własności sterownych samochodu. Materiały V Konf. Autoprogres'95, Jachranka 1995.
• [11] Żardecki D.: Odwzorowania luz(...) i tar(...) - podstawy teoretyczne oraz koncepcja zastosowań w modelowaniu dyskretnych układów mechanicznych zawierających luzy bądź tarcia. Biuletyn WAT: 2001, Vol. L, Nr 5, s. 125-160.
• [12] Żardecki D.: Piecewise Linear luz(...) and tar(...) Projections. Part 1 - Theoretical Background. Part 2 - Application in Modeling of Dynamic Systems with Freeplay and Friction. Journal of Theoretical and Applied Mechanics: 2006, Vol. 44, No. 1, 163-184, 185-202.
• [13] Żardecki D.:Piecewise Linear Modeling of Friction and Stick-Slip Phenomenon in Discrete Dynamical Systems. Journal of Theoretical and Applied Mechanics: 2006, Vol.44, No.2, s.255-277.
• [14] Żardecki D.: Static friction indeterminacy problems and modeling of stick-slip phenomenon in discrete dynamic systems. Journal of Theoretical and Applied Mechanics: 2007, Vol.45, No.2, s.289-310.
• [15] Żardecki D.: Modelowanie luzu i tarcia oparte na odwzorowaniach luz(...) i tar(...) - podstawy teoretyczne i zastosowanie w symulacji drgań nieliniowych w układach kierowniczych samochodów. (Rozprawa habilitacyjna). Wyd. WAT, Warszawa 2007.