Oscylacje indukowane przez pilota w układzie pośredniego sterowania samolotem

• Autorzy: Rzucidło P.

Warianty tytułu

EN

Pilot induced oscillations associated with fly-by-wire aircraft

• Konferencja: Awionika / Konferencja (IV ; 2004 ; Polańczyk, Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy zawarto krótki rys historyczny problematyki oscylacji indukowanych przez pilota (ang. Pilot Induced Oscillations; PIO). Termin PIO jest pojęciem dosyć szerokim i może odnosić się zarówno do zjawisk występujących w klasycznych jak i pośrednich układach sterowania. Fenomen ten towarzyszy lotnictwu już od pierwszego lotu braci Wright. W latach czterdziestych opracowano metody konstrukcyjne pozwalające na budowę mechanicznych układów sterowania wolnych od PIO. Oscylacje indukowane przez pilota stanowią jednak nadal poważny problem w nowoczesnych rozwiązaniach systemów sterowania, w których pilot zamyka zewnętrzną pętlę sprzężenia zwrotnego złożonego układu. Zdarza się, że nawet dobrze zaprojektowany system w pewnych, specyficznych okolicznościach może zostać przypadkowo wprowadzony w stan charakteryzujący się szybko narastającą destabilizacją parametrów lotu. W pracy przedstawiono przyczyny powstawania oscylacji indukowanych przez pilota oraz metody kompensacji tego niebezpiecznego zjawiska.

EN

The history of the pilot-induced oscillations (PIO) has been presented herein. PIO definition is rather widespread and can describe phenomena occured in both classical and fly-by-wire control systems. Since the Wright the phenomenon has been observed on a lot of constructions. The vast experience in design during the 1940's had allowed to build aircrafts free of PIO. Pilot-induced oscillations are continuously a serious problem in the fly-by-wire solutions where pilot work in the loop with the very complicated system. Well performed construction can be introduced to the tremendously oscillations by specific trigger event. Reasons and methods of PIO's compensation have been presented in this paper.

Słowa kluczowe

PL

układ sterowania pośredniego; sterowanie pośrednie; układy sterowania; systemy sterowania; oscylacje indukowane; pio

EN

fly-by-wire control system; control systems; induced oscillations; pilot induced oscillations; PIO

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika
• Rocznik: 2004
• Tom: z. 63 [213], t.1
• Strony: 179--186
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Rzucidło P.

• Politechnika Rzeszowska, ul. W. Pola 2, 35-959 Rzeszów

Bibliografia

• 1. McRuer D.T., praca zbiorowa, Aviation Safety and Pilot Control: Understanding and Preventing Unfavorable Pilot-Vehicle Interactions, Committee on the Effects of Aircraft-Pilot Coupling on Flight Safety, National Academy Press, Washington, 1997.
• 2. Grzybowski J., Rzucidło P., Actuators Controller for Small FBW Aircraft, International Multidisciplinary Conference, Baia Mare, 2003, str. 193-199.
• 3. Klyde D.H., Investigating the role of the rate Iimiting in pilot-induced oscillations, AIAA 2003-5463, Austin, Texas, August 2003.
• 4. Rogalski T., Rzucidło P., Tomczyk A., Kształtowanie właściwości pilotażowych samolotu z odległościowym układem sterowania. Symulacja w ujęciu nieliniowym, Mechanika w Lotnictwie - X, PTMTS, Warszawa 2002, str. 411-420.
• 5. Stowe S., Fly-By-Wire. A Primer for Aviation Accident Investigators, Air Line Pilot, February 2000, page 18.
• 6. R. van der Weerd, Pilot-Induced Oscillations Suppression Methods and their Effects on Large Transport Aircraft Handling Qualities, DUP Science, 2000.