Innowacyjne tworzywa odlewnicze na elementy maszyn rolniczych podnoszące konkurencyjność wyrobów finalnych

• Autorzy: Pirowski Z. , Olszyński J. , Tybulczuk J. , Gościański M.

Warianty tytułu

EN

lnnovative cast materials for parts of agricultural machines improving the competitiveness of final products

• Konferencja: Wytwarzanie elementów maszyn ze stopów metali o specjalnych właściwościach/VII Konferencja Naukowo-Techniczna (VII ; 2006 ; Rzeszów, Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na wstępie omówiono celowość podejmowania prac nad podniesieniem konkurencyjności polskich wyrobów, w tym maszyn i urządzeń, w skład których wchodzą lub mogą wchodzić elementy odlewane. Drogą do tego celu jest wdrażanie innowacyjnych tworzyw oraz technologii wytwarzania. W pierwszej części artykułu wstępnie oceniono właściwości trybologiczne kilku wybranych gatunków ADI o zróżnicowanym składzie chemicznym i strukturze oraz właściwościach mechanicznych, w aspekcie ich zastosowania na elementy maszyn rolniczych. Zarówno badania laboratoryjne (próbki ADI) jak i eksploatacyjne (odlewy prototypowego lemiesza do pługa wykonane z ADI) wykazaly, że intensywność zużycia ściernego w różnych mediach jest znacznie mniejsza niż dla stali 38GSA, z której powszechnie wykonuje się w Polsce wiele elementów pracujących w glebie. Wstępne badania potwierdzily także tezę o realnej możliwości aplikacji tego żeliwa na elementy odlewane jako zamienniki elementów spawanych, kutych i walcowanych w konstrukcjach maszyn i urządzeń rolniczych. Część druga, to dalsze poszukiwania przez autorów, tworzyw odlewniczych, mogących pracować w bardzo trudnych warunkach, jakimi jest eksploatacja w glebie części maszyn i urządzeń rolniczych. Opisano tu staliwo dwufazowe Cr-Ni-Mo z dodatkiem azotu, sugerując, iż swymi właściwościami może ono sprostać stawianym wymogom. Przeprowadzono badania strukturalne i próby trybologiczne wykonanych odlewów. Stosując modyfikację składu chemicznego i odpowiednią obróbkę cieplną, doprowadzono do zwiększenia odporności na zużycie badanych tworzyw.

EN

In introduction to this paper the discussion was focussed on the advisability of reserches started to improve the competitiveness of Polish products, including machines and equipment in which cast parts are used or may be used. A way to achieving this purpose is through the use of innovative materials and technologies of their fabrication. In the paper the tribology properties of several selected grades of ADI cast iron of varied chemical content, structure and mechanical properties were initially evaluated in the aspects of their application for agricultural machines elements. Both, laboratory test (ADI cast iron samples) and operating tests (ploughshare castings made from ADI casts iron) proved that the intensity of abrasive wear in different media is much smaller than for 38GSA steel, which is commonly applied in Poland for elements working in the ground. The initial researches also confirmed the thesis of the practical possibility of this cast iron application for casting elements to replace welded, forged and rolled elements in the constructions of farming machines and devices. However, it requires optimisation of the chemica content of ADI cast iron as well as the applied heat-treatment. In the second part of the paper the authors search for other casting materials that could work in very hard tribologically conditions such as agricultural machines and devices operating in the ground. Two-phase Cr-Ni-Mo cast steel with addition of nitrogen was described and it was suggested that the material thanks to its properties could meet the mentioned requirements. Some structural researches as well as tribology tests of the performed casts were conducted. The application of the chemical content 's modification and the appropriate heat-treatment resulted in an increase of the wear resistance of the tested materials.

Słowa kluczowe

PL

elementy maszyn rolniczych; obróbka cieplna; hartowanie izotermiczne; stale stopowe; stopy dwufazowe; tworzywa odlewnicze

EN

heat treatment; alloy steels; ductile cast iron; isothermal hardening; two-phase alloys

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika
• Rocznik: 2006
• Tom: z. 66 [227]
• Strony: 205--216
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Pirowski Z.

autor

Olszyński J.

autor

Tybulczuk J.

autor

Gościański M.

• Instytut Odlewnictwa w Krakowie

Bibliografia

• do części I
• [1] Tybulczuk J., Kowalski A. - Żeliwo ADI - własności i zastosowanie w przemyśle. Atlas odlewów; Instytut Odlewnictwa; Kraków 2002 r.
• [2] Pirowski Z., Olszyński J. - Wstępne badania przydatności nowych tworzyw odlewniczych na elementy maszyn rolniczych; Instytut Odlewnictwa; Kraków; 2053/2003 r.
• [3] Gościański M., Łabęcki M., Szulczyk J. - Badania laboratoryjne i eksploatacyjne wybranych elementów roboczych maszyn rolniczych pracujących w glebie wykonanych z nowoczesnego żeliwa ADI; Prace PIMR; Poznań; TT2/2003 r.
• [4] Łabęcki M. - Określenie Przeciętnej Trwałości Lemieszy Do Pługów W Zależności Od Stopnia Zwięzłości, Wilgotności I Zakamienienia Gleby. Prace Pimr; Poznań; 1/1997 R.
• do części II
• [1] Czyżowicz S. - Prace IMŻ 3-4, Gliwice,1993, s. 26-38.
• [2] Pirowski Z. i inni - Biuletyn Instytutu Odlewnictwa; zeszyt 1, 2, 3 i 5; Kraków 2002.
• [3] Pirowski Z. - Odlewnictwo - Nauka i Praktyka; nr 6; Kraków 2003.
• [4] Radzikowska J. - Raport Nr 24/KBM/99 Zespołu Laboratoriów Badawczych Instytutu Odlewnictwa; Kraków 1999.
• [5] Radzikowska J. - Raport Nr 48/KBM/99 Zespołu Laboratoriów Badawczych Instytutu Odlewnictwa; Kraków 1999.
• [6] Gunn R.N. - Duplex stainless steels. Microstructure, properties and applications; Abington Publishing Woodhead Publishing Limited in Association with the Welding Institute; Cambridge England; 1997.
• [7] Kędzierski Z. i inni - Sprawozdanie z pracy naukowo-badawczej wykonanej w ramach zlecenia Instytutu Odlewnictwa; Kraków 1999.
• [8] Sridhar N., Kolts J., Flasche L.H. - J. of Metals; 1985; t. 2; nr 3; s. 31-35.
• [9] de Bold T.A. - J. of Minerals; Metals a. Materials Society, 1989; t. 41; nr 3; s. 12-15.
• [10] Matthews M.J. - J. of Minerals; Metals a. Materials Technology., 1982; t. 14; nr 5; s. 205-210.
• [11] Reick W., Pohl M., Padilha A. F. - Metallurgy International; 1990; t. 3; nr 8; s. 46-50.