Analiza zmienności gęstości umownej drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) wzdłuż wysokości pnia w zależności od wybranych czynników

• Autorzy: Witkowska J. , Lachowicz H.

Warianty tytułu

EN

Analysis of variation in pure density of Scots pine wood (Pinus sylvestris L.) along a trunk height depending on selected factors

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wyniki przedstawione w niniejszej pracy są częścią badań nad zmiennością gęstości umownej surowca sosnowego w Polsce. Celem pracy było zbadanie zmienności gęstości umownej drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) wzdłuż wysokości pnia, w zależności od siedliskowego typu lasu, wieku drzewostanu i położenia geograficznego drzewostanu. Prace badawcze prowadzono w czterech regionach kraju: Puszczy Knyszyńskiej, Lasach Iławskich, Borach Tucholskich i Lasach Zielonogórskich. W każdym regionie w pięciu drzewostanach na siedlisku boru świeżego II, III, IV i V klasy wieku i boru mieszanego świeżego III klasy wieku wycięto jedno drzewo modelowe (w sumie pozyskano 20 drzew). Ze strzał tych drzew, co jeden metr, pobierano próbki w kształcie krążków, które po okorowaniu i zgrubnym oszlifowaniu powierzchni poprzecznych miały grubość 3 do 4 cm i były podstawą do określenia gęstości umownej drewna na całym przekroju poprzecznym pnia. Wykazano, że gęstość umowna drewna, badana na całej długości strzały drzew modelowych, we wszystkich regionach, typach siedliskowych lasów i klasach wieku, była bardzo silnie skorelowana z jego położeniem na strzale. Wraz ze zwiększaniem się wysokości, gęstość umowna drewna malała. W ponad połowie przypadków stwierdzono występowanie mniejszej gęstości drewna na wysokości rzazu ścinającego niż na wysokości jednego metra. Wykazano zwiększanie się gęstości umownej drewna sosny wraz z wiekiem. W Puszczy Knyszyńskiej, Lasach Iławskich i Borach Tucholskich w III klasie wieku na siedlisku boru świeżego gęstość umowna drewna sosny zwyczajnej osiągała wyższe wartości niż na borze mieszanym świeżym, z wyjątkiem Lasów Zielonogórskich, gdzie tendencja była odwrotna

EN

The results presented in the article are a part of the research project on the variation in pure density of pine material in Poland. The aim of this work was to examine the variability in pure density of Scots pine wood along the trunk height depending on the type of the forest site, age range and geographic area of forest stand. The tests were carried out in four forest regions of Poland: Knyszyn, Ilawa, Tuchola and Zielona Góra. One model tree was cut down in each region, in five forest stands, in site of fresh forest of II, III, IV and V age range and fresh mixed forest of III age range. Twenty trees were collected in this way. The samples in a form of wood slices were taken from tree trunks, every one meter. After being debarked and roughly polished, the 3 - 4 cm high samples were used to determine pure density of wood in the intire trunk cross section. It was found that the pure density tested along the total trunk length of model trees in all the regions, forest site types and age ranges was strongly correlated with a position on the trunk. Along with the growing height, the pure density was decreasing. In over 50% of cases lower wood density was found at saw cut than at the height of one meter. I was found that the pure density grows with age. In Knyszyn, Iława and Tuchola in the III age range in the site of fresh forest, the pure density of Scots pine wood reached higher values than in fresh mixed forest, excluding Zielona Góra forest, where the tendency was reverse.

Słowa kluczowe

PL

sosna zwyczajna; gęstość umowna drewna; jakość techniczna drewna

EN

Scots pine; pure density; technical quality of wood

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Papierniczy
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 68, nr 9
• Strony: 573--578
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Witkowska J.

autor

Lachowicz H.

• Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi; Instytut Badawczy Leśnictwa; Sękocin Stary, Braci Leśnej 3, 05-090 Raszyn,

Bibliografia

• 1. Giefing D.F., Jabłoński K.: „Zależność miedzy gęstością a wilgotnością drewna żywych sosen”, Sylwan 133, 1–2, 75–82 (1989).
• 2. Kobyliński F.: „Wyniki badań technicznych właściwości drewna drzewostanów sosnowych z różnych krain przyrodniczo-leśnych”, Przemysł Drzewny, 11, 6-7 (1967).
• 3. Laurow Z.: „Zmienność niektórych cech drewna sosnowego w zależność od pochodzenia” Przegl. Papiern. 29, 10, 351-353 (1973).
• 4. Laurow Z.: „Kształtowanie się jakości technicznej drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) pochodzącej z wybranych siedlisk Puszczy Piskiej”, Zesz. Nauk. SGGW – AR, Rozprawy Naukowe, 56, Warszawa 1975.
• 5. Niedzielska B., Muszyński Z.: „Badania porównawcze wybranych właściwości drewna drzew doborowych na tle drzew populacji 8 proweniencji sosny zwyczajnej z terenu Polski”, Dok. AR, Kraków 1986.
• 6. Paschalis P.: „Zmienność jakości technicznej drewna sosny pospolitej we wschodniej części Polski”, Sylwan 124, 1, 29-43 (1980).
• 7. Pazdrowski W., Spława-Neyman S.: „Budowa i fizyczna charakterystyka drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) z drzewostanów w wieku przedrębnym, jako podstawa racjonalizacji przeznaczeń i wykorzystania surowca drzewnego”, 10 Konferencja Naukowa wydziału Technologii Drewna SGGW „Drewno – tworzywo inżynierskie” 35-41 (1996).
• 8. Spława Neyman S.: “Selected properties of Scots Pine (Pinus silvestris L.) wood in dependence upon forest stand type and age of the trees”, Prace Instytutu Technologii Drewna 1/2 /137/138/, 19-28 (1994).
• 9. Tomczak A., Pazdrowski W., Jelonek T., Grzywiński W.: „Jakość drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) Część I. Charakterystyka wybranych cech i właściwości drewna wpływających na jego jakość”, Sylwan 153, 6, 363-372 (2009).
• 10. Tomczak A., Pazdrowski W., Jelonek T., Grzywiński W.: „Jakość drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.). Część II. Naturalne warunki (czynniki) produkcji i ich rola w kształtowaniu jakości drewna”, Sylwan 153, 7, 435-441 (2009).
• 11. Tomczak A., Pazdrowski W., Jelonek T., Grzywiński W.: „Jakość drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.). Część III: Wpływ postępowania gospodarczego na jakość drewna”, Sylwan 153, 8, 519-527 (2009).
• 12. Witkowska J., Lachowicz H.: „Zmienność gęstości umownej drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) w zależności od wybranych czynników”. Sylwan, przyjęte do druku (2013).
• 13. Niedzielska B.: „Zastosowanie wywiertów w badaniach drewna”, Sylwan 132, 11-12, 99–104 (1988).
• 14. Niedzielska B.: „Analiza zmian zachodzących w podstawowych właściwościach drewna pięciu gatunków drzew leśnych pod wpływem skażenia środowiska”, Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Leśnictwo 20, 375–391 (1991).
• 15. Pazdrowski W.: „Współzależność pomiędzy średnią gęstością umowną i wytrzymałością drewna kłód odziomkowych sosny zwyczajnej (Pinus silvestris L.) a gęstością i wytrzymałością określoną na różnych wysokościach pnia”, Sylwan 136, 1, 31-40 (1992).
• 16. Pazdrowski W.: „Wpływ podkrzesania sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) na zmiany gęstości i wytrzymałości jej drewna”, Sylwan 125, 7-9, 79-86 (1981).
• 17. Borowski M.: „Przyrost drzew i drzewostanów”, PWN, Warszawa 1974.
• 18. Smykała J.: „Badania nad sposobami i dokładnością oznaczania przyrostu pierśnicy w stopniach pierśnicy na przykładzie drzewostanów sosnowych”, Maszyn. SGGW, Warszawa 1959.
• 19. Borowski M.: „Statystyka matematyczna” Wyd. IV. Skrypty SGGW, Warszawa 1979.
• 20. Krzysik F.: „Nauka o drewnie”, PWRiL, Warszawa 1974.
• 21. Helińska-Raczkowska L., Fabisiak E.: „Zmienność gęstości drewna sosny z drzew należących do grupy tzw. rozpieraczy”, Prace Komisji Technologii Drewna, 13, 41–49, 6 ref. (1992).
• 22. Trendelenburg R., Mayer-Wegelin H.: Das Holz als Rohstoff. Carl Hanser Verlag, München 1955.