Grzyby mikroskopowe jako czynnik zagrażający trwałości papieru oraz zdrowiu pracowników w pomieszczeniach bibliotecznych i archiwalnych

• Autorzy: Skóra J. , Gutarowska B. , Koziróg A.

Warianty tytułu

EN

Microscopic fungi as a factor threatening the paper durability and health risk for workers in libraries' and archives' rooms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono wyniki analiz ilości oraz rodzaju grzybów mikroskopowych obecnych w powietrzu pomieszczeń archiwalnych i bibliotecznych oraz na powierzchniach akt, książek i tektury opakowaniowej. Oceniono aktywność celulolityczną zdiagnozowanych grzybów, a także potencjalne zagrożenie zdrowotne dla pracowników. Wytypowano gatunki grzybów będące wskaźnikami mykologicznego zanieczyszczenia powietrza i wyrobów papierniczych w magazynach papieru.

EN

The results of analysis of the quantity and species of microscopic fungi present in the air of libraries, archives and on the files surfaces of books and cardboard packagings were presented. Cellulolytic activity of diagnosed fungi and the potential health risks for workers were assessed. Fungi species have been indicated, which are the indicators of fungal contamination of the air and paper products in warehouses.

Słowa kluczowe

PL

grzyby mikroskopowe; wyroby papiernicze; aktywność celulolityczna; zagrożenia zdrowotne dla personelu

EN

microscopic fungi; paper products; cellulolytic activity; health risks for staff

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Papierniczy
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 67, nr 12
• Strony: 755--762
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz.

Twórcy

autor

Skóra J.

autor

Gutarowska B.

autor

Koziróg A.

• Instytut Technologii Fermentacji i Mikrobiologii, Politechnika Łódzka, ul. Wólczańska 171/173, 90-924 Łódź

Bibliografia

• 1. Zyska B.: "Mikrobiologiczna korozja materiałów", Wyd. Naukowo- Techniczne, Warszawa 1977.
• 2. Zotti M., Ferronib A., Calvini P.: "Microfungal biodeterioration of historic paper: Preliminary FTIR and microbiological analyses", International Biodeterioration & Biodegradation 62, 186-194 (2008).
• 3. Reis-Menezes A.A., Gambale W., Giudice M.C., Shirakawa M.A.: "Accelerated testing of mold growth on traditional and recycled book paper", International Biodeterioration & Biodegradation 65, 423-428 (2011).
• 4. Szostak-Kot J.: "Biodeterioracja obiektów zabytkowych. Aspekty mikrobiologiczne w konserwacji", V Konferencja Naukowa Rozkład i Korozja Mikrobiologiczna Materiałów Technicznych, materiały konferencyjne, s. 75-84, Łódź 2009.
• 5. Olejnik K., Wysocka-Robak A.: "Wpływ wilgotności powietrza na właściwości wytrzymałościowe wybranych wytworów papierniczych", Przegl. Papiern. 61, 2, 103-106 (2005).
• 6. Woźniak M., Tymińska A.: "Mikrobiologiczne aspekty konserwacji starodruków", III Konferencja Naukowa Rozkład i Korozja Mikrobiologiczna Materiałów Technicznych, materiały konferencyjne, s. 186-193, Łódź 2003.
• 7. Stobińska H., Zyska B.: "Mikrobiologia Materiałów, Papier - produkcja, wytwory papiernicze, materiały w zbiorach bibliotecznych", Wyd. Politechniki Łódzkiej, Łódź 2005.
• 8. Weise U.: "Characterization and Mechanisms of Changes In Wood Pulp Fibers Caused by Water Removal", Dr. Thesis, Chemical Technology Series, No. 249 ed. Espoo, The Finnish Academy of Technology, Finland 1997.
• 9. Maggi O., Persiani A.M., Gallo F., Valenti P., Pasquariello G., Sclocchi M.C., Scorrano M.: "Airborne fungal spores in dust present in archives: proposal for a detection method, new for archival materials", Aerobiologia 16: 429-434, Kluwer Academic Publishers Netherlands 2000.
• 10. Neves E.R., Schäfer S., Phillips A., Canejo J., Macedo M.F.: "Antifungal effect of different methyl and propyl paraben mixtures on the treatment of paper biodeterioration", International Biodeterioration & Biodegradation 63, 267-272 (2009).
• 11. Guiameta P., Borrego S., Lavin P., Perdomod I., Saraviac S.: "Biofouling and biodeterioration in materials stored at the Historical Archive of the Museum of La Plata, Argentine and at the National Archive of the Republic of Cuba", Colloids and Surfaces B: Biointerfaces 85, 229-234 (2011).
• 12. Borrego S., Guiamet P., Gómez de Saravia S., Batistini P., Garcia M., Lavin P, Perdomoa I.: "The quality of air at archives and the biodeterioration of photographs", International Biodeterioration & Biodegradation 64, 139-145 (2010).
• 13. Libudzisz Z, Kowal K, Żakowska Z.: "Mikrobiologia techniczna, Mikroorganizmy i środowiska ich występowania", Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2009.
• 14. Piotrowska M., Zielińska-Jankiewicz K., Kozajda A., Gutarowska B.: "Zanieczyszczenie powietrza grzybami strzępkowymi w archiwach i bibliotekach", Ochrona przed korozją 9, 176-196 (2006).
• 15. Syguła-Cholewińska J.: "Czystość mikrobiologiczna powietrza w archiwum akademii ekonomicznej w Krakowie", Problemy jakości powietrza wewnętrznego w Polsce. Wydawnictwo Instytutu Ogrzewnictwa i Wentylacji Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2001.
• 16. Gutarowska B.: "Przegląd metod oceny zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza", Problemy jakości powietrza wewnętrznego w Polsce. Wydawnictwo Instytutu Ogrzewnictwa i Wentylacji Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2001.
• 17. Karbowska-Berent J., Górny R.L., Strzelczyk A.B., Wlazło A.: Airborne and dust borne microorganisms in selected Polish libraries and archives, Building and Environment 46, 1872-1879 (2011).
• 18. Helbig A., Gutarowska B.: "Ocena zanieczyszczenia pleśniami pomieszczeń w Oddziałach w Żywcu i Oświęcimiu Archiwum Państwowego w Katowicach", Notes Konserwatorski, nr 13, s. 113-128, Wyd. Biblioteki Narodowej, Warszawa, 2010.
• 19. Strzelczyk A., Karbowska-Berent J.: "Drobnoustroje i owady niszczące zabytki i ich zwalczanie", Wyd. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2004.
• 20. Zyska B, Żakowska Z.: "Mikrobiologia materiałów", Wyd. Politechniki Łódzkiej, Łódź 2005.
• 21. Strzelczyk A., Zykubek K.: "Ocena zniszczeń mechanicznych i mikrobiologicznych zbiorów z lat 1800-1914, przechowywanych w czterech polskich placówkach bibliotecznych i archiwalnych", Notes Konserwatorski nr 13 s. 160-180, Wyd. Biblioteki Narodowej, Warszawa 2007.
• 22. Zotti M., Ferroni A., Calvini P.: "Mycological and FTIR analysis of biotic foxing on paper substrates", International Biodeterioration & Biodegradation 65, 569-578 (2011).
• 23. Szostak Kot J.: "Zagrożenia mikrobiologiczne związane z powietrzem pomieszczeń", w: Innowacyjność w kształtowaniu jakości wyrobów i usług", (red.) J. Żuchowski, s. 526-531 Wyd. Politechniki Radomskiej, Radom 2006.
• 24. Kokosińska I.: "Grzyby w powietrzu pomieszczeń a zagrożenie zdrowotne". Problemy jakości powietrza wewnętrznego w Polsce. Wydawnictwo Instytutu Ogrzewnictwa i Wentylacji Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1998.
• 25. Zyska B., "Zagrożenia biologiczne w budynku", Wyd. Arkady, Warszawa 1999.
• 26. Wiszniewska M., Walusiak J., Pannenko I., Draniak M., Kowalczyk M., Pałczyński C.: "Pleśnie - alergen obecny w środowisku pracy muzealników", Ochrona przed korozją 9, 257-261 (2006).
• 27. Samson, R.A., Hoekstra E.S., Frisvad J.C.: "Introduction to food-borne fungi"; Baarn: Centraalbureau voor Schimmenuturees, 1996.
• 28. Frisvad J.C., Samson R.A.: "Polyphasic taxonomy of Penicillium subgenus Penicillium. A guide to identification of food and airborne tarverticialle Penicillia and their mycotoxines", in: Studies in mycology 49, 1, 174 (2004).
• 29. Górny R.L.: "Biologiczne czynniki szkodliwe: normy, zalecenia i propozycje wartości dopuszczalnych", Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 3, 17-39 (2004).
• 30. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 22.04.2005 (Dz.U.2005, Nr 81, poz.716 ze zmianami: Dz.U.2008, Nr 48, poz.288) w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.