Możliwości zastosowania osadów ściekowych do fitostabilizacji składowisk odpadów zawierających metale ciężkie

• Autorzy: Sobik-Szołtysek J. , Stańczyk-Mazanek E.

Warianty tytułu

EN

Possibilities of sewage sludge implementation for phytostabilization of the landfills with the heavy metals content

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przekroczenie dopuszczalnych zawartości metali ciężkich w niektórych osadach ściekowych dyskwalifikuje je do wykorzystania rolniczego. W pracy podjęto badania możliwości zastosowania takich osadów do wspomagania procesów fitostabilizacji składowisk odpadów poflotacyjnych rud Zn-Pb. Wykonano 7 doświadczeń wazonowych, tworząc syntetyczne podłoża dla roślinności z różnym udziałem osadu ściekowego, odpadu poflotacyjnego i odpadowego mułu węglowego. W doświadczeniach użyto nasion trawy z gatunku Argona, charakteryzującej się odpornością na wysokie steżęnia metali. Dla każdego podłoża określono przyrost biomasy, a w zebranej masie roślinnej oznaczono zawartość Zn i Pb. Obliczone współczynniki bioakumulacji pozwolily okreslić mobilność tych metali dla każdego ze stosowanych podłoży. Doświadczenia wykazaly, że optymalnym dla założonych celów podłożem było podłoże skladające się z 1/6 osadu ściekowego+ 1/6 mułu węglowego+4/6 odpadu flotacyjnego. Charakteryzowało się ono najmniejszą dostepnością badanych metali dla roślinności oraz przyrostem biomasy wystarczającym dla prawidłowej stabilizacji powierzchni składowiska. Metoda wspólnego zagospodarowania badanych odpadów, poprzez tworzenie mieszanek glebowych, umożliwia skojarzone likwidowanie uciążliwości i zagrożen, wynikających z ich specyfiki.

EN

The excess of heavy metals content in some sewage sludge is the reason of their disqualification for agricultural purposes. The aim of this work was to examine the possibilities of these sludge implementation for supporting the phytostabilization processes of the landfills with Zn-Pb ore post-flotation waste. Seven pot experiments were conducted, with synthetic substrata for flora with different participation of sewage sludge, post-flotation waste and coal mud. Argona grass seeds were used in the experiment. This particular grass type is resistant to high metal concentration. For each type of ground the arising in biomass were estimated, and the content of Zn and Pb in the collected plant mass was determined. The bioaccumulation coefficients that were calculated, allowed to determine mobility of these metals for each of the ground applied. The experiments showed, that for the intended purposes, optimum ground was the one composed of 1/6 of sewage sludge + 1/6 of coal mud + 4/6 of flotation waste. The described ground was characteristic both of the lowest availability of examined metals for plants and the biomass arising, sufficient for correct stabilization of the landfill surface. The method of joint management of the examined waste, by means of producing soil mixtures, allows for conjoined eliminating nuisance and hazards, resulting from specificity of the described waste.

Słowa kluczowe

PL

osady ściekowe; metale ciężkie; współczynnik bioakumulacji; fitostabilizacja; zagospodarowanie odpadów

EN

sewage sludge; heavy metals; bioaccumulation coefficient; phytostabilization; waste management

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
• Czasopismo: Inżynieria i Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 11, nr 3
• Strony: 355--366
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz.

Twórcy

autor

Sobik-Szołtysek J.

autor

Stańczyk-Mazanek E.

• Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska

Bibliografia

• [1] Bień J., Osady ściekowe, Teoria i praktyka, Wyd. Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2002.
• [2] Uchwała Rady Ministrów nr 233 z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie Krajowego Planu Gospodarki Odpadami 2010, MP 2007, Nr 90, poz. 946.
• [3] Kalisz M., Prognozy zmian w gospodarce osadami ściekowymi, Wodociągi-Kanalizacja 2007, 3, 30-34.
• [4] Zielewicz-Madej E., Fukas-Płonka Ł., Możliwości przyrodniczej utylizacji osadów ściekowych, Mat. Konf. Nauk.-Techn. Osady ściekowe - odpad czy surowiec? Częstochowa 1997, 139-150.
• [5] Siuta J., Uwarunkowania i sposoby przyrodniczego użytkowania osadów ściekowych, Inżynieria i Ochrona Środowiska 2000, 3, 1-2, 105-118.
• [6] Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r., Jednolity tekst z dnia 5 marca 2007 r., Dz U Nr 39, poz. 251.
• [7] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych, Dz U Nr 134, poz. 1140.
• [8] Wierzbicki T. L., Wykorzystanie komunalnych osadów ściekowych do celów rolniczych, Mat. Konf. Nauk.-Techn. Nowe spojrzenie na osady ściekowe. Odnawialne źródła energii, Częstochowa 2003, 163-170.
• [9] Siuta J., Sposoby przyrodniczego użytkowania osadów ściekowych, Mat. X Konf. Nauk.-Techn. Osady ściekowe - przepisy, rozporządzenia, Częstochowa-Ustroń 1999, 177-199.
• [10] Basta N., Mc Owen L., Evaluation of chemical immobilization treatments for reducing heavy metal transport in a smelter-contaminated soil, Environmental Pollution 2004, 127, 73-82.
• [11] Kucharski R., Sas-Nowosielska A., Małkowski E., Japenga J., Kuperberg J. M., Pogrzeba M., Krzyżak J., The use of indigenous plant species and calcium phosphate for the stabilization of highly metal-polluted sites in southern Poland, Plant and Soil 2005, 273, 291-305.
• [12] Śmieszek Z., Sobierajski S., Kierunki rozwoju przemysłu metali nieżelaznych, Rudy i Metale Nieżelazne 1998, 1, 9-15.
• [13] Sobik-Szołtysek J., Zieleń na... metalu, Ekoprofit 2002, 4, 144-151.
• [14] Krzaklewski W., Pietrzykowski M., Problemy oraz możliwości biologicznej stabilizacji osadników odpadów po flotacji rud cynku i ołowiu, Miesięcznik WUG 2001, 3, 10-17.
• [15] Sobik-Szołtysek J., Metoda składowania odpadów na aktywnym podłożu szlamów flotacji blendy cynkowej, praca doktorska, Główny Instytut Górnictwa, Katowice 2001.
• [16] Girczys J., Sobik-Szołtysek J., Odpady przemysłu cynkowo-ołowiowego, Monografie 87, Wyd. Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2002.
• [17] Girczys J., Sobik-Szołtysek J., Uwalnianie i eliminacja metali ciężkich w osadnikach odpadów flotacji blendy, Fizykochemiczne Problemy Mineralurgii 1999, 33, 33-44.
• [18] Bajerski A., Sorpcja metali ciężkich na odpadowym mule węglowym z KWK Jan Kanty, Przegląd Górniczy 1995, 5, 25-27.
• [19] Girczys J., Odpadowe muły węglowe, Prace Nauk. GIG, Monografia 815, Katowice 1996.
• [20] Sobik-Szołtysek J., Sorpcja kationów cynku na materiałach mineralno-węglowych, Mat. V Konf. Nauk.-Techn. Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle, Częstochowa-Białowieża 2006, 412-420.
• [21] Doniecki T., Zabezpieczenie środowiska wodno-gruntowego przy zastosowaniu odpadowego mułu węglowego, Mat. VIII Konf. Nauk.-Techn. Woda, ścieki, odpady w środowisku, Zielona Góra 2005 (wersja elektroniczna).
• [22] Kabata-Pendias A., Pendias H., Biogeochemia pierwiastków śladowych, WN PWN, Warszawa 1993.
• [23] Gruca-Królikowska S., Wacławek W., Metale w środowisku. Cz. II. Wpływ metali ciężkich na rośliny, Chem. Dyd. Ekol. Metrol. 2006, 1-2, 41-54.
• [24] Fotyma M., Mercik S., Chemia rolna, WN PWN, Warszawa 1995.