Stan toksykologii w Polsce w okresie międzywojennym

• Autorzy: Zamiara K.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W 1918 r. po odzyskaniu przez Polskę niepodległości nastąpił proces powolnej integracji dzielnic porozbiorowych, uruchamiania różnych gałęzi przemysłu i organizowania szkół wyższych. Wkrótce poza Krakowem, Lwowem i Warszawą ożywiło się życie naukowe w Wilnie i Poznaniu. Jego organizacja była bardzo trudna z uwagi na brak pieniędzy na wyposażenie pracowni eksperymentalnych i sal dydaktycznych oraz brak odpowiedniej liczby samodzielnych pracowników naukowych zdolnych do obsadzenia katedr. Początkowo warunki do podejmowania badań w zakresie toksykologii w obrębie uniwersytetów istniały tylko w zakładach medycyny sądowej i zakładach farmakologii przy wydziałach lekarskich, jednak z czasem możliwości podejmowania problematyki toksykologicznej pojawiały się w uruchamianych w ramach studiów farmaceutycznych zakładach i pracowniach chemii toksykologicznej. Niekiedy badania także wykonywane były w innych zakładach uniwersyteckich, np. w Zakładzie Chemii Lekarskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (dalej: UJ).

Słowa kluczowe

PL

toksykologia

EN

toxicology

• Wydawca: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
• Rocznik: 2010
• Tom: R. 55, nr 3-4
• Strony: 231--248
• Opis fizyczny: Bibliogr. 79 poz.

Twórcy

autor

Zamiara K.

• Katedra i Zakład Historii Nauk Medycznych Uniwersytet Medyczny w Poznaniu

Bibliografia

• 1. A. Magowska: Toksykologia - rys historyczny, [w:] W. Seńczuk (red.): Toksykologia współczesna. Warszawa 2005 s. 17-23.
• 2. S. Raszeja: Zarys historii medycyny sądowej w Polsce i jej powiązań z medycyną sądową w krajach niemieckojęzycznych. "Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii" 2004 s. 187-188; B. Popielski, J. Kobiela, Medycyna sądowa. Warszawa: PZWL 1972 s. 9-11.
• 3. K. Zamiara: Polscy farmaceuci jako toksykolodzy sądowi w okresie zaborów. "Farmacja Polska" 2008 s. 786-791.
• 4. B.Kuźnicka: Kierunki rozwoju farmacji w Polsce. Wydawnictwo Ossolineum 1982 s. 120
• 5. W. Rusiecki: Początki badań toksykologicznych, [w:] B. Kuźnicka i Z. Jerzmanowska (red.): Dzieje nauk farmaceutycznych w Polsce 1919-197, Wrocław 1986 s. 138.
• 6. T. Sabalitschka: Wstęp do wykrywania trucizn na drodze chemicznej dla farmaceutów, chemików i lekarzy. Z niem. tłum. H. Szancer. Warszawa: Biblioteka .Wiadomości Farmaceutycznych" 1930.
• 7. "Rocznik Farm." 1950 s. 242.
• 8. "Rocznik Farmaceutyczny" 1950 s. 242; G. Kubiak-Tomaszewska, J. Jachecka, P. Tomaszewski: Przedwojenne losy Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Warszawskiego, 1926-1939, [w:] J. Pachecka i in. (red.): Dzieje Warszawskiego Wydziału Farmaceutycznego, 1926-2001. Warszawa 2001 s. 63.
• 9. H. Bukowiecki: Historia Wydziału Farmaceutycznego w Warszawie, [w:] H. Jukowiecki (red.): Czterdziestolecie Wydziału Farmaceutycznego w Warszawie,1926- 1966. "Farmacja Polska" 1966 s. 807.
• 10. "Rocznik Farmaceutyczny" 1950 s. 240-241.
• 11. S. Raszeja: Zarys historii medycyny..., s. 187.
• 12. W. Rusiecki: Początki badań toksykologicznych..., s. 138.
• 13. S. Raszeja: Zarys historii medycyny..., s. 187,191
• 14. L. Hirszfeld i in. (red.): Dziesięciolecie medycyny w Polsce Ludowej, 944-1954. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich: Warszawa 1956 s. 135.
• 15. B. Urbanek (red.): Słownik biograficzny Polskich Nauk Medycznych XX wieku. Profesorowie warszawskiej medycyny połowy XX w. T. II. Warszawa 2005 s. 1066.
• 16. J. Janica (red.): 50-lecie Zakładu Medycyny Sądowej Akademii Medycznej Białymstoku, 1954-2004. Zakład Medycyny Sądowej AMB 2004 s. 9.
• 17. B. Popielski,J. Kobiela: Medycyna sądowa. Warszawa 1972 s. 9-11
• 18. S. Raszeja: Zarys historii medycyny..., s. 188; B. Popielski, J. Kobiela: Medycyna sądowa..., s. 9-11.
• 19. Kronika Akademii Medycznej w Poznaniu od 1 stycznia 1950 r. do 30 września 1957 r. T. I s. 379.
• 20. B. Urbanek (red.): Słownik biograficzny polskich nauk medycznych XX wieku. T. II zeszyt 3. Warszawa 2000 s. 87.
• 21. A. Chodera : Prof. dr med. Józef Dadlez (1896-1970), [w:] A. Danysz (red.): Historia farmakologii w Polsce. Warszawa 1997 s. 410-412.
• 22. L. Hirszfeld i in.(red.): Dziesięciolecie medycyny w Polsce..., s. 133.
• 23. Kronika Akademii Medycznej..., T. I s. 372. -
• 24. S. Raszeja: Zarys historii medycyny..., s. 188; Kronika Akademii Medycznej..., T. I s. 372.
• 25. B. Popielski, J. Kobiela: Medycyna sądowa..., s. 9-11.
• 26. S. Raszeja: Zarys historii medycyny..., s. 188
• 27. B. Popielski, J. Kobiela: Medycyna sądowa..., s. 9-11; S. Raszeja: Zarys historii medycyny..., s. 188.
• 28. B. Popielski, J. Kobiela: Medycyna sądowa..., s. 9-11
• 29. P. Dwiecki : Sergiusz Leonard Schilling Siengalewicz (1886-1951). "Acta Toxicologica" 2005 s. 53-58.
• 30. Kronika Akademii Medycznej..., T. I s. 379-380.
• 31. R. Gryglewski: Katedra Farmakologii z Zakładem Farmakologii Doświadczalnej i Zakładem Farmakologii Klinicznej Collegium Medicum UJ w Krakowie, [w:] A. Danysz (red.): Historia farmakologii w Polsce. Warszawa 1997 s. 127.
• 32. J. Maj , Prof. dr med. Janusz Wiktor Supniewski (1899-1964), [w:] A. Danysz (red.): Historia farmakologii w Polsce. Warszawa 1997 s. 395-398.
• 33. K. Stachowiak-Szczawińska: Katedra i Zakład Farmakologii Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, [w:] A. Danysz (red.): Historia farmakologii w Polsce. Warszawa 1997 s. 253.
• 34. A. Członkowski: Katedra i Zakład Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej Akademii Medycznej w Poznaniu, [w:] A. Danysz (red.): Historia farmakologii w Polsce. Warszawa 1997s. 258-261.
• 35. J. Majcherczyk, W. Rewerski: Prof. dr Jerzy Modrakowki (1875-1945), [w:] A. Danysz (red.): Historia farmakologii w Polsce. Warszawa 1997 s. 391- 394; A. Magowska: Looking for Roots Polish Toxicology: Jerzv Modrakowski. "Acta Toxicologica" 2004 s. 145-148.
• 36. S. Trzebiński: Wydział Lekarski USB w latach 1919-1929, [w:] Księga Pamiątkowa Uniwersytetu Jagiellońskiego. T. II: 1919-29, Wilno 1929 s. 423-424.
• 37. AAN, MWRiOP, sygn. 3515, s. 4-71.
• 38. H. Bukowiecki: Historia Wydziału Farmaceutycznego w Warszawie, [w:] H. Bukowiecki (red.): Czterdziestolecie Wydziału Farmaceutycznego w Warszawie, 1926-1966. "Farmacja Polska" 1966 s. 807; G. Kubiak-Tomaszewska, J. Pachecka, P. Tomaszewski: Zanim powstal Wydział. Akademickie kształcenie farmaceutów w latach 1809-1926, [w:] J. Pachecka i in. (red.): Dzieje Warszawskiego Wydziału Farmaceutycznego1 926-2001. Warszawa 2001 s. 41-42.
• 39. H. Bukowiecki: Historia Wydziału Farmaceutycznego..., s. 807; G. Kubiak-Tomaszewska, J. Pachecka, P. Tomaszewski: Zanim powstał Wydział..., s. 47, 52.
• 40. B. Kuźnicka: Studia farmaceutyczne, [w:] Z. Jerzmanowska, B. Kuźnicka (red.): Dzieje nauk farmaceutycznych w Polsce, 1918-1978. Wrocław 986 s. 42-46.
• 41. B. Jaczewski: Organizacje i instytucje życia naukowego w Polsce (listopad 1918-1939), [w:] Historia nauki polskiej B. Suchodolski (red): T. V: 1918-1951, cz. I. red. tomu Z. Skubała-Tokarska Wrocław 1992 s. 160-164.
• 42. K. Ratajczak: Historia i dzień dzisiejszy Katedry i Zakładu Toksykologii Akademii Medycznej w Poznaniu, 1930-1986. Praca magisterska. Poznań 1987 s. 7; G. Kubiak-Tomaszewska, J. Pachecka, P. Tomaszewski: Zanim powstał Wydział...,s. 50; Por.: H. Romanowski: Osiągnięcia warszawskiego ośrodka w zakresie toksykologii w XIX w. "Farmacja Polska" 1984 s. 387.
• 43. H. Bukowiecki: Historia Wydziału Farmaceutycznego..., s. 809.
• 44. S. Rolski: Katedra i Zakład Chemii Farmaceutycznej, [w:] H. Bukowiecki (red.): Czterdziestolecie Wydziału Farmaceutycznego w Warszawie, 1926-1966. "Farmacja Polska" 1966 s. 830; W. Rusiecki, Katedra i Zakład Chemii Toksykologicznej i Sądowej, [w:] H. Bukowiecki (red.): Czterdziestolecie Wydziału Farmaceutycznego w Warszawie, 1926-1966. "Farmacja Polska" 1966 s. 841.
• 45. E. Wypiorczyk, J. Szewczyński: 75-lecie Wydziału w Warszawie. "Farmacja Polska" 2001 s. 946; G. Kubiak-Tomaszewska, J. Pachecka,P. Tomaszewski: Przedwojenne losy Wydziału..., s. 56.
• 46. H. Bukowiecki: Historia Wydziału Farmaceutycznego..., s. 808; G. Kubiak-Tomaszewska, J. Pachecka, P. Tomaszewski: Przedwojenne losy Wydziału..., s. 59
• 47. W. Rusiecki: Początki badań toksykologicznych..., s. 139.
• 48. G. Kubiak-Tomaszewska,J. Pachecka,P.Tomaszewski: Przedwojenne losy Wydziału...,s. 73.
• 49. G. Kubiak-Tomaszewska, J. Pachecka, P. Tomaszewski: Zanim powstał Wydział..., s. 39, 42; H. Romanowski: Rozwój toksykologii i analityki dowodów kryminalistycznych w Polsce 1783-1830, rozprawa habilitacyjna. Lublin 1985 s. 32; Słownik biograficzny Polskich Nauk Medycznych XX wieku. Warszawa 2005 T. XV/1. Wydawnictwo Ossolineum 1970 s. 73.
• 50. P. Dwiecki : Bolesław Olszewski (1889-1952) - The First Polish Toxicologist. "Acta Toxicologica" 2004 s. 67-73; AAN, MWRiOP, sygn. 4718, s. 5-13.
• 51. G. Kubiak-Tomaszewska, J. Pachecka, P. Tomaszewski: Przedwojenne losy Wydziału..., s. 79.
• 52. S. Rolski : Katedra i Zakład Chemii..., s. 830; W. Rusiecki: Początki badań toksykologicznych..., s. 140.
• 53. W. Rusiecki : Początki badań toksykologicznych...,s. 139.
• 54. G. Kubiak-Tomaszewska, J. Pachecka, P. Tomaszewski: Zanim powstał Wydział..., s. 52; G. Kubiak-Tomaszewska, J. Pachecka, P. Tomaszewski: Przedwojenne losy Wydziału..., s. 80.
• 55. G. Kubiak-Tomaszewska, J. Pachecka, P. Tomaszewski: Przedwojenne losy Wydziału..., s. 63-64.
• 56. W. Rusiecki: Początki badań toksykologicznych..., s. 139.
• 57. K. Ratajczak: Historia i dzień dzisiejszy..., s. 6.
• 58. W. Brzęk : Udział farmaceutów polskich w tworzeniu podstaw i rozwoju kryminalistyki. "Farmacja Polska" 1984 s. 397.
• 59. W. Rusiecki : Początki badań toksykologicznych..,, s. 139.
• 60. W. Roeske : Uniwersyteckie Studium Farmaceutyczne w Krakowie 1783-1983. Warszawa 1984 s. 10; A. Magowska : Toksykologia - rys historyczny...,s. 22.
• 61. K. Jochym : XII Naukowy Zjazd Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego Krakowie, 16-18 września 1983 r. "Farmacja Polska" 1984 s. 4.
• 62. W. Roeske: Uniwersyteckie Studium Farmaceutyczne..., s. 13.
• 63. H. Romanowski: Rozwój toksykologii i analityki..., s. 27.
• 64. J. Grochmalicka-Mikołajczyk: Udział chemików w kształceniu farmaceutów przez 80 lat istnienia studiów farmaceutycznych w Poznaniu. "Farmacja Polska" 1999 s. 890-892; W. Głowacki: Dzieje Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu i Akademii Medycznej w Poznaniu, 1919-1989, [w:] J. Hasik (red.): Dzieje Wydziału Lekarskiego i Farmaceutycznego Uniwersytetu Poznańskiego Akademii Medycznej 1919- 1989. Poznań 1989 s. 192.
• 65. J. Grochmalicka-Mikołajczyk: Udział chemików w kształceniu..., s. 892; W. Głowacki: Dzieje Wydziału Farmaceutycznego..., s. 184.
• 66. K. Ratajczak: Historia i dzień dzisiejszy..., s. 9, 12.
• 67. J. Jodynis-Liebert: Katedra i Zakład Toksykologii, [w:] A. Magowska (red.): 85-lede studiów w zakresie farmacji i 25-lecie studiów zakresie analityki medycznej w Poznaniu. T. I Poznań 2005 s. 261, 273.
• 68. W. Rusiecki : Początki badań toksykologicznych..., s. 141.
• 69. K. Ratajczak: Historia i dzień dzisiejszy..., s. 23.
• 70. W. Seńczuk: Katedra i Zakład Toksykologii, [w:] A. Magowska (red.): Poznańskie studia farmaceutyczne, 1919-1994. Poznań 1995 s. 81.
• 71. D. Moska , H. Rozwadowska-Tereszczuk.T. Tereszczuk: Udział aptekarzy w reaktywowaniu studiów farmaceutycznych na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie w roku 1930. "Farmacja Polska" 2001 s. 438.
• 72. Słownik biograficzny Polskich Nauk Medycznych XX wieku. T. II Warszawa 2005 1119-1120; D. Moska, H. Rozwadowska-Tereszczuk, T. Tereszczuk: Udział aptekarzy w reaktywowaniu..., s. 438.
• 73. K. Ratajczak: Historia i dzień dzisiejszy..., s. 1.
• 74. L. Hirszfeld i in. (red.): Dziesięciolecie medycyny w Polsce..., s. 133.
• 75. W. Rusiecki : Początki badań toksykologicznych..., s. 141.
• 76. H. Romanowski : Rozwój toksykologii i analityki..., s. 38.
• 77. W. Rusiecki: Początki badań toksykologicznych..., s. 138.
• 78. J. Kowalski, G. Kubiak-Tomaszewska,P. Tomaszewski, Wydział Farmaceutyczny Uniwersytetu Warszawskiego w okresie powojennym, 1945-1949, [w:] J. Pachecka in. (red.): Dzieje Warszawskiego Wydziału Farmaceutycznego, 1926-2001. Warszawa 2001 s. 112.
• 79. http://www.pzh.gov.pl/ >z dnia 11.10. 2009 r.