Równoczesne garbowanie i natłuszczanie skór

Przepiórkowska, A.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Równoczesne garbowanie i natłuszczanie skór

Autorzy

Przepiórkowska A.

Identyfikatory

Warianty tytułu

Języki publikacji

Abstrakty

Niniejsza praca prezentuje wyniki badań nad takim sposobem garbowania, którego celem jest wprowadzenie wraz ze środkami garbującymi do tkanki skórnej i związanie z kolagenem środków natłuszczających. Motywem wykonanych badań było otrzymanie skór odpornych na pranie. Wymagało to syntezy dotychczas nie stosowanych wielofunkcyjnych preparatów spełniających w wyprawie skór określoną rolę. Podjęłam zakończoną powodzeniem próbę otrzymania i zastosowania nowego preparatu dwufunkcyjnego garbująco-natłuszczającego. Do syntezy preparatu zastosowałam jako czynnik kompleksotwórczy chlorek chromu (III), zaś jako składnik tłuszczowy - odpadowy, sulfooksydowany tłuszcz świński. Rozpuszczalnikiem był 1,2-etanodiol. Zbadanie składu otrzymanego preparatu było zbyt skomplikowane ze względu na złożony skład chemiczny substratu - sulfooksydowanego tłuszczu świńskiego. Dlatego dokonałam syntezy modelowych preparatów dwufunkcyjnych, w których tłuszcz świński zastąpiłam tłuszczem prostym - tristearynianem glicerolu. Zbadałam wpływ niewodnego rozpuszczalnika - l ,2-etanodiolu na skład, budowę i trwałość produktów wzajemnego oddziaływania chromu (III) z tłuszczem. Dowodu występowania nowych połączeń chemicznych w preparacie garbująco-natłuszczającym dostarczyły badania chromatograficzne, refraktometryczne, potencjometryczne, derywatograficzne i spektrofotometry czne. Oceny przydatności technologicznej otrzymanego preparatu garbująco-natłuszczającego dokonałam na podstawie wygarbowań licowych skór cielęcych, bydlęcych, świńskich, króliczych oraz futerkowych. Opracowaną w niniejszych badaniach metodykę wyprawy skór wykorzystałam do kompaktowego garbowania i natłuszczania. Porównałam również właściwości skór garbowanych preparatem dwufunkcyjnym i wyprawionych klasycznie, a także dogarbowanych preparatem. Gotowe skóry licowe i futerkowe odpowiadały wymaganiom Polskich Norm. Skóry garbowane kompaktowo zawierały dwa razy więcej tłuszczu związanego chemicznie, niż skóry wyprawione tradycyjnie, dzięki czemu po praniu w rozpuszczalnikach organicznych nie utraciły swych walorów użytkowych. Zastosowanie równoczesnego garbowania i natłuszczania umożliwia nie tylko otrzymanie skór o korzystnych właściwościach, ale również znaczne skrócenie czasu wyprawy, mniejsze zużycie wody, bardzo dobre wyczerpanie soli chromu (III) i tłuszczu z kąpieli, a tym samym mniejsze obciążenie ścieków uciążliwych dla środowiska naturalnego.

The results of the investigations upon a tanning method where tanning factors are introduced together with fatliquoring compounds into the leather tissue and bound with the skin collagen wit the aim to obtain leathers with high fastness to washing are presented. Multifunctional, novel and, until date, not practiced preparations possessing both properties of tanning and fatliquoring had to be synthetised. Successfully completed trials of the obtainment and application of a novel bi-functional preparation uniting tanning and fatliquoring properties were performed. As a complex-forming factor chromium chloride (III) and as a fatty compound offal sulphoxidated pig fat were used for the synthesis of the preparation.. As a solvent 1,2 ethanodiol was applied. The identification and precise determination of the composition of the preparation obtained in the process would be too complicated because of a rather complex structure of the fatty substrate - a natural sulphoxydated pig fat. Therefore some model bi-functional preparations where instead of natural pig fat a simple fat - glycerol tri-stearate was used were specially synthetised. The influence of a non-aqueous solvent, 1,2-ethanodiol upon the structure and fastness of resulting compounds obtained with fat and chrome chloride (HI) were also studied. The existence of new chemical compounds in form of tanning fatliqouring preparations was confirmed by chromatographical, rephractometrical, potentiometrical, derivatographic and spectrophoto- metrical analyses. The practical value and utility of the novel tanning-fatliquoring preparation were tested and determined in the tanning-fatliquoring process performed with various leather types such as calf, rind, pig, rabbit and fur skins. The methodology of tanning-fatliquoring process elabourated in the course of this investigative work was further used in complex tanning-fatliquoring operations. The properties of the finished leathers with the bi-functional preparation and the ones of the leathers treated in conventional conditions were compared. The conventionally tanned leathers submitted later to a after-tanning and fatliquoring with the bi-bunctional preparation were also compared. The properties of finished leathers and furs fulfilled the specifications of the Polish Standards. The complex-tanned leathers contained two times more of chemically combined fat than the leathers finished with traditional methods and, therefore, conserved their practical usage properties even after aggressive washing in organic solvents. The simultaneous tanning and fatliquoring using bi-functional preparations not only enables the mass production of the leathers of excellent properties but also permits the use of reduced quantities of process water, shorten considerably the duration of the finishing process, excellent exhaustion of chrome (III) and fat from the tanning baths which leads to a considerable reduction of environmentally undesirable waste waters.

Słowa kluczowe

garbowanie skór natłuszczanie skóry

leather tanning fatliquoring leather

Wydawca

Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej

Czasopismo

Zeszyty Naukowe. Rozprawy Naukowe / Politechnika Łódzka

Rocznik

2001

Tom

Z. 286

Strony

3--92

Opis fizyczny

120 poz.

Twórcy

autor

Przepiórkowska A.

Bibliografia

[1] Werner A.: Liebigs Ann. 406,281 (1914).
[2] Bieńkiewicz K.J.: „Fizykochemia Wyprawy Skór”, WNT, Warszawa 1986.
[3] Heidemann E.: „Fundamentals of Leather Manufacturing”, Roetherdruck, Darmstadt 1993.
[4] Lasek W.: „Wykończalnictwo skór miękkich”, WNT Warszawa 1984.
[5] Stunzi H., Spicca., Rotzinger F.P., Marty W.: Inorganic Chem. 28, 66 (1989).
[6] Change V., Silvestre S., Gaset A.: Leather 3, 17, (1996), 4, 77 (1996).
[7] Irving H.M.: J. Am. Leather Chem. Ass. 58, 51 (1974).
[8] Gustawson K.H.: ‘The Chemistry of Tanning Processes”, Acad. Press New York 1956.
[9] Shuttleworth S.G.: J. Soc. Leather Technol. Chem.. 38,412 (1954).
[10] Przepiórkowska A.: Przegląd Skórzany 45, 27 (1990).
[11] Slabbert N.P.: XVIJULTCS Congress Versailles 1979.
[12] Harlan J.W., Feairrheller S.H.: Adv. Exp. Med. Biology 86, 425 (1977).
[13] Lasek W.: „Kolagen”, WNT Warszawa 1978.
[14] Poré J.: Technicuiró, 51 (1971).
[15] Burgess D.,: J. Soc. Leather Technol. Chem. 78, 39 (1994).
[16] Covington A.R.: World Leather 5, 7 (1992).
[17] Otto G. : Leder 16, 84 ( 1965).
[18] Leberfinger R., Matschkal H.: Leder 25, 89 (1974).
[19] Hollstein M.: Leder und Haüterkt 27, 15 (1975).
[20] Hollstein M.: „Entfetten, Fetten und Hydrophobieren bei der Lederherstellung” Vol 4 Bibliothek des Leders, Umschau Verlag, Frankfurt 1987.
[21] Herfeld H., Schmidt K.: Leder und Häutemarkt 16. 33 (1964).
[22] Ornes C.L.: J. Am. Leath. Soc. 55, 372 (1968).
[23] Heidemann E., Smidek J.: Leder 34, 138 (1983).
[24] Lohman H., Strijbos H.: Leder 38, 208 (1987).
[25] Russina H., Francke E.: Deutsch. Schue Leder 2, 197 (1964).
[26] Urudżew R.s., Kutjanin T., Koż. Obuw. Prom. 8, 27 (1966).
[27] Stather F.: „Gerbereichemie und Gerbereitechnologie”, Verlag, Berlin 1967.
[28] Janiś R., Kerejci J.: Kozarstvi_6, 151 (1966).
[29] Holland I: J. Soc. Leather Technol. Chem. 23, 571 (1939), 24, 152 (1940).
[30] Briggs P.S.: J. Soc. Leather Technol. Chem. 52, 297 (1967), 53, 302 (1968), 54,383 (1969).
[31] Briggs P.S.: Kozarstvi 22, 33 (1972).
[32] Briggs P.S., Lee N.F., Bavon V.B.: Rev. Tech. Ind. Cuir 64, 182 (1972).
[33] Mani V.A.: Raugananthan T.S.: Leather Sei. 20, 39 (1973).
[34] Simonici A., Manzo G.: J. Am. Leather Chem. Ass. 5, 244 (1975).
[35] Briggs P.S., Bavon V.B.: Leather 43, 86 (1970).
[36] Heyden R.: Leder 20,4 (1969).
[37] Küntzel A., Mischnik O.: Leder 5, 285 (1954).
[38] Patent firmy Böhme Fettchemie RFN nr 1020013, 1957.
[39] Marsal A., Gratekes E., Aqueic. Bol. Tech. 27, 217 (1976).
[40] Mathew E.C., Kedlaya K.J., Santappa M.: Leath. Sei. 21, 316 (1974).
[41] Dohogne A.: Rev. Tech. Ind. Cuir 53, 220 (1963), 57, 302 (1967), 58, 54, 159, 259(1968).
[42] Dutte S.: J. Leath. Tech. Ass. 17, 257 (1969).
[43] Krawiecki Cz., Przepiórkowska A.: Przegląd Skórzany 38, 48 (1983).
[44] Raghunatha R.D., Vijayalakshmi K., Geetha K., Maralidhara R.V.: Leath. Sei. 27, 223 (1980).
[45] Viola S.J., Fein M.L.: J. Am. Leather Chem. Ass. 65, 5 (1970), 66, 538 (1971), 69, 212 (1974), 70, 380 (1975).
[46] Vijayalakshmi K., Jayaraman K.S. Maralidihara R.V., Chatterjea J.N.: Leath. Sei. 30, 101 (1983).
[47] Kom A.H., Taylor M.M., Fairheller S.H.: J. Am. Leather Chem. Ass. 68, 224(1973).
[48] Gruber H.A., Harris E.H.: J. Am. Leather Chem. Ass. 73, 410. 530 (1978), 75, 6 (1980).
[49] Alabrudzińska A., Studniarski K.: Przegląd Skórzany 39, 3 (1984).
[50] Krawiecki Cz., Przepiórkowska A.: Przegląd Skórzany 38, 95 (1983).
[51] Krawiecki Cz., Przepiórkowska A.: Przegląd Skórzany 38, 207 (1983).
[52] Przepiórkowska A.: Przegląd Skórzany 42, 53 (1987).
[53] Przepiórkowska A.: VIII Kongress der Lederindustrie Budapest 1986 Proceedings Vol. I A/l, 335.
[54] Papper J., Pieper F.: Leder 12. 8 (1988).
[55] Tiemianow E.D.: Praca doktorska, Katedra Chemii Nieorganicznej I Analitycznej. Moskiewski Technolog. Inst. Liegk. Prom. 1973.
[56] Przepiórkowska A.: J. Soc. Leather Techn. Chem. 69, 63 (1985).
[57] Przepiórkowska A.: J. Soc. Leather Techn. Chem. 70, 106 (1986).
[58] Przepiórkowska A.: Przegląd Skórzany 38, 48 (1983).
[59] Ushakoff A.E.: J. Am. Leather Chem. Ass. 53, 314 (1958), Amerykański Patent 2781241, 1957.
[60] Kremen S.S. Shouthwood R.L.: J. Am. Leather Chem. Ass. 44, 24 (1960).
[61] Buechler P.R.: J. Am. Leather Chem. Ass. 70, 541 (1975).
[62] Konopielkina L.W., Kotow M.P., Krawczenko L.L.: Izw. Wyss. Uc[63] eb. Zawied. Techn. Legk. Prom. 5, 72 (1970).
[64] Konopielkina L.W., Roman A.S., Szablowa N.I. Izw. Wyss. Uc[65] eb. Zawied. Techn. Legk. Prom. 6, 68 (1977).
[66] Konopielkina L.W., Kotow M.P.,Sztum K.A.: Izw. Wyss. Uc[67] eb. Zawied. Techn. Legk. Prom. 6, 51 (1970).
[68] Dummow W.S.: Koż. Obuwn. Prom. 10, 37 (1987).
[69] Wei Quing-Yuan: J. Soc. Leather Tecgnol. Chem. 71, 195 (1987).
[70] Barlett P.L., Brandreth D.A., Steinacker W.R.: J. Am. Leather Chem. Ass. 75, 190(1980).
[71] Barlett P.L., Steinacker W.R.: . Am. Leather Chem. Ass. 72, 467 (1977).
[72] Graf H.D.: Patent Amerykański 40399281, 1977.
[73] Silvestre F., Godawa C., Delmas M., Gaset A.: Patent Francuski 2649413, 1991.
[74] Silvestre F., Rocrelle C., Gaset A.: J. Soc. Leather Technol. Chem. 78, 1 (1994).
[75] Change V., Silvestre F., Gaset A.: J. Soc. Leather Technol. Chem. 77, 384(1993).
176] Change V., Silvestre F., Gaset A.: J. Soc. Leather Technol. Chem. 78, 94(1994).
[77] Shuttleworth S.G.: J. Am. Leather Chem. Ass. 45, 41, 167, 296, 302, 447 (1950).
[78] Takenouchi A.: J. Am. Leather Chem. Ass. 76, 343 (1981).
[79] Panzer A., Niebuer W.:Leder 3, 219 (1952).
[80] Heidemann E., Plickas T.: Leder 40. 49 (1998).
[81] Przepiórkowska A.: J. Soc. Leather Technol. Chem. 78, 109 (1994).
[82] Przepiórkowska A.: J. Soc. Leather Technol. Chem. 81.» 197 (1997).
[83] Klausen K.S., Langmuhr F.J.: Anal. Chim. Acta ,28, 501 (1963).
[84] Holme A., Langmuhr F.J.: Anal. Chim. Acta 36, 383 (1966).
[85] Asmus E.: Z. Anal. Chem. L78, 104 (1960).
[86] Strachow J.P.: „Chimia I Technologia Kozi i Miecha”, Legkaja Industria, Moskwa 1970.
[87] Przepiórkowska A., Krawiecki Cz.: IX Kongress der Lederindustrie 1990 Budapest Procceedings I Vol A, 268.
[88] Przepiórkowska A., Krawiecki Cz: Przegląd Skórzany 46, (3), 61 (1991).
[89] Heidemann E.: Leder 44, 12 (1993).
[90] Balzani V., Carassiti V.: „Photochemistry of Coordination Compounds”, Academie Press London 1970.
[91] Elöd E., Schachowsky Th.: Collegium 772. 484 (1930).
[92] Theis E.R., Wilson C.D., Serfass E.J.: J. Am. Leather Chem. Ass. 41., 401 (1946).
[93] Theis E.R., Wilson C.D., Serfass E.J.: J. Am. Leather Chem. Ass. 43. 206(1948).
[94] Theis E.R., Wilson C.D., Serfass E.J.: J. Am. Leather Chem. Ass. 44, 647(1949).
[95] Shuttleworth S.G.: J. Soc. Leather Technol. Chem. 35, 58 (1954).
[96] Shuttleworth S.G.: J. Soc. Leather Technol. Chem. 54, 259 (1959).
[97] Shuttleworth S.G.: J. Soc. Leather Technol. Chem. 55, 154 (I960).
[98] Shuttleworth S.G.: J. Soc. Leather Technol. Chem. 58, 346 (1963).
[99] Shuttleworth S.G.: J. Soc. Leather Technol. Chem. 58, 358 (1963).
[100] Erdmann H.: Leder 15, 181 (1964).
[101] Erdmann H.: Leder 17, 10 (1966).
[102] Harrap B. S.: J. Am. Leath. Chem. Ass 62, 268 (1970).
[103] Davis M. M., Scroggie J. G.: J. Soc. Leath. Technol. Chem 57, 13, 35 (1973).
[104] Leswick J. A., Plane R. A.: J. Am. Chem. Soc. 81, 3564 (1959).
[105] Shuttleworth S. G., Russel A. E.: J. Soc. Leath. Technol. Chem. 49, 132(1965).
[106] Przepiórkowska A.: J. Soc. Leath. Technol. Chem. 77, 82 (1993).
[107] Chapman A.: „The Structure of Lipids”, Methuen London (1965).
[108] Danilkovic A. G., Gadzijev T. E.: Izv. Vyss. Uë[109] eb. Zawed. Technol. Leg. Prom. 5, 86 (1990).
[110] Evtjuskina M. J., Madiev U. K.: Izv. Vyss. Uc[l 11] eb. Zawed. Technol. Leg. Prom. 3-4. 43 (1992).
[112] Silverstein R. M., Bassler G. C., Morril T. C.: „Spectrométrie Identification of Organic Compounds” J. Wiley New York (1991).
[113] Shelly D. C., Brown E. M.: J. Am. Leath. Chem. Ass. 94, 315 (1999).
[114] Bajza Z., Posaric J., Sugnetic N.: J. Soc. Leath. Technol. Chem. 81, 219(1997).
[115] Przepiórkowska A.: J. Soc. Leath. Technol. Chem. 8J_, 162 (1997).
[116] Erdmann H.: Leder 15, 28 (1964).
[117] Kubelka P., Munk F.: Z. Tech. Phys 12, 593 (1931).
[118] Heidemann E.: Leder 44. 12 (1993).
[119] Püntener A.: J.Am.Leath. Chem. Ass. 94, 96 (1999).
[120] Dashe B. B., Ukoha P. O., Mustapha M. B., Ejika A. Proceedings of the XXV IULTCS Congress New Delhi 1999, 235.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-LOD6-0018-0018