Nowe generacje włókien celulozowych

Kulpiński, P.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Nowe generacje włókien celulozowych

Autorzy

Kulpiński P.

Identyfikatory

Warianty tytułu

A new generation of cellulose fibres

Języki publikacji

Abstrakty

Przedstawione wniniejszym opracowa- niu wyniki badań są fragmentem i zarazem kontynuacją trwających od ponad piętnastu lat, w Katedrze Włókien Sztucznych Politechniki Łódzkiej, prac nad otrzymywaniem włókien celulozowych wytwarzanych metodą z udziałem N-tlenku N-metylomorfoliny (NMMO). Problematyka poruszona w niniejszym opracowaniu obejmuje dwa główne zagadnienia. Pierwsze, to możliwości modyfikacji włókien celulozowych poprzez wprowadzenie do roztworów przędzalniczych dodatków zarówno organicznych jak i nieorganicznych. Drugie, omawiane zagadnienie jest stosunkowo nowe i związane jest z otrzymywaniem nanowłókien celulozowych z rozcieńczonych roztworów celulozy w NMMO. W przedstawionej pracy wykazano, iż otrzymywanie włókien celulozowych metodą NMMO jest technologią pozwalającą nadawać nowe, specyficzne właściwości włóknom celulozowym poprzez wprowadzenie do roztworu przędzalniczego tak różnorodnych dodatków jak nanokrzemionka, fluorowane polimery, srebro, czy siarczan baru. Wykazano, że nanokrzemionka, wykorzystana do badań jako dodatek modelowy , może być wprowadzana do włókien celulozowych w ilości nawet do 40% wagowych w stosunku do masy celulozy. Uzyskane wyniki badań wskazują nowy kierunek modyfikacji włókien celulozowych, poprzez wprowadzanie do tworzywa włókna chemicznie modyfikowanych krzemionek o specyficznych właściwościach. Stwierdzono, że metoda NMMO pozwala wprowadzić do włókna polimery fluorowane, które dodane do roztworu przędzalniczego w odpowiednich ilościach polepszają właściwości przędne roztworu oraz obniżają podatność włókien na fibrylizację. Opracowano oryginalną metodę otrzymywania włókien celulozowych o właściwościach antybakteryjnych. Stwierdzono, że elementarne srebro można wprowadzać do roztworu przędzalniczego zarówno w postaci wodnej dyspersji zawierającej nanocząstki, jak i poprzez bezpośre- dnie generowanie nanocząstek srebra w roztworze przędzalniczym. Badania wykazały, że włókna zawierające już około lOOppm srebra wykazują wyraźne działanie bakteriobójcze zarówno w stosunku do szczepów gram ujemnych bakterii Escherichia coli jak do szczepów gram dodatnich akterii Staphylococcus aureus. Przeprowadzone badania nad otrzymywaniem modyfikowanych włókien celulozowych siarczanem baru wykazały , że do włókien można wprowadzić nawet do 50% wagowych modyfikatora, dzięki czemu włókna uzyskały zdolność pochłaniania i rozpraszania przenikliwego promieniowania rentgenowskiego. Omówiono także wynalezioną i opracowaną w całości w Katedrze Włókien Sztucznych metodę otrzymywania nanowłókien celulozowych. Wykazano, że metoda wykorzystująca N MM O jako bezpośredni rozpuszczalnik celulozy, znakomicie nadaje się do otrzymywania nanowłókien celulozowych o średnicach w zakresie od 100 do 5OOnm, a w zależności od sposobu prowadzenia procesu produkt może mieć postać waty , włókniny lub membrany.

The results presented in this work are divided into two main fields. The first considers the possibility of modifying cellulose fibres by introducing organic and inorganic additives to the spinning solution. The second topic relates to a new method for preparing cellulose nanofibres spun from the diluted cellulose solutions. It was demonstrated that technology based on the NMMO as a direct solvent allows modified cellulose fibres to be obtained by introducing various kinds of additives to the spinning solution, such as silicone dioxide nanoparticles, fluorocarbon polymers, silver and barium sulphate particles. The investigations show that the silicone dioxide nanoparticles which were used as a model modifier can be introduced to the fibre material in the quantity of about 40% w/w. The results obtained pointed a new direction for modifying cellulose fibres, which is carried out by introducing chemically- modified silicone dioxide nanoparticles to the fibre material. It was also demonstrated that the presence of an optimal quantity of fluorocarbon polymers in the spinning dope improves its spinnability , and decreases the tendency of the cellulose fibres toward fibrillation. A new method of obtaining antibacterial cellulose fibres was devised. It has been confirmed that silver particles can be introduced to the fibre material as a water dispersion of the silver nanoparticles, or by the direct generation of the silver nanoparticles in the spinning solution. The investigation of the antibacterial activity has shown that cellulose fibres containing 10Oppm of silver nanoparticles exhibit strong bioactivity against the gram-negative bacteria of Escherichia coli and against the gram-positive bacteria Staphylococcus aureus. The examination of the cellulose fibres modified by barium sulphate shows that it is possible to obtain the fibres containing up to 50% w/w of the modifier with relatively good X-ray absorption ability. In the present work, a new method of obtaining of the cellulose nanofibres was discussed. It was shown that the method using NMMO as a direct cellulose solvent is suitable for obtaining cellulose nanofibres with diameter between 100 and 500 nm. Depending on the process conditions, the cellulose nanofibres can be produced in a cotton-like form, as a non-woven material or as a film.

Słowa kluczowe

włókna celulozowe

cellulose fibres

Wydawca

Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej

Czasopismo

Zeszyty Naukowe. Rozprawy Naukowe / Politechnika Łódzka

Rocznik

2007

Tom

Z. 355

Strony

3--154

Opis fizyczny

Bibliogr.162 poz.

Twórcy

autor

Kulpiński P.

Politechnika Łódzka. Wydział Inżynierii i Marketingu Tekstyliów. Katedra Włókien Sztucznych

Bibliografia

1. Praca zbiorowa Regenerated cellulose fibres, Woodhead Publishing Ltd, Cambridge England 2001.
2. Rosneau, T., Potthast, A., Sixta, H., Kosma, P. Prog. Polym. Sci. 26 (2001) 1763-1837.
3. Korger, D., Eichinger, D., Astegger, S., Weinzierl, K., Maenner, J. US Pat. 5, 053, 138 (1991).
4. Mülleder, E., Firgo, H. US Pat. 5,602,247 (1997).
5. Mangeng, B., Firgo, H., Maenner, J. US Pat. 6, 113, 799 (2000).
6. Loubinoux, D., Chaunis, S. Text. Res. J. 57 (1987) 61-5.
7. Michels, Ch. International Symposium Alternative Cellulose, Rudolstadt, Niemcy, 1998.
8. Braverman, L.P ., Romanov, V. V., Lunina, O.B., Belasheva, T .P ., Finger, G.G. Khim. Volokna 6 (1990) 32-34.
9. Navard, P., Haudin, J.M. Po1ym. Proc. Eng. 3 (3) (1985) 291-301.
10. Lenz, J., Schurz, J., Wrentschur, E. Co1loid Polym. Sci. 271 (1993) 460-8.
11. Lenz, J., Schurz, J., Eichinger, D. Lenzinger Ber. 74 (9) (1994) 19-25.
12. Coulsey, H.A., Smith, S.B. Lenzinger Ber. 75 (1996) 51-61.
13. Huang, K.S., Twu, Y.K., Tsai, J.H., Lai, K.C. Chem. Fib. Int. 49 (1999) 43-46.
14. Mortimer, S.A., Peguy, A.A. J. Appl. Polym. Sci. 60 (1996) 1747-56.
15. Romanov, V.V., Lunina, O.B., Milkova, L.P., Brusentova, V.G., Kulidriklin, V.G. Khim. Volokna 31 (1989) 33-5.
16. Eichinger, D., Jurkowic, R., Astegger, S., Firgo, H., Hinterholzer, P., Weinzerl, K., Zieli, S. US Pat. 5, 216, 144 (1993).
17. Biel, M., Firgo, H. WO Patent 95/16063 (1995).
18. Liu, R-G., Shen, Y-Y., Shao, H-L., Wu, C-X., Hu, X-C. Cellulose 8 (2001) 13-
19. Liu, R-G., Hu, X-C. Ind. Eng. Chem. Res. 45 (2006) 2840-2844.
20. Stall, A.D., Turbak, A.F. US Pat. 5, 891, 375 (1999).
21. Biganska, O., Navard, P. Biomacromolecules 6 (2005) 1948-1953.
22. Mortimer, S.A., Peguy, A.A. Cell. Chem. Techno1. 30 (1996) 117-32.
23. Mortimer, S.A., Peguy, A.A. Cell. Chem. Technol. 30 (1996) 251-66.
24. Mortimer, S.A., Peguy, A.A. J. Appl. Polym. Sci. 60 (1996) 305-16.
25. Lewandowski, Zb. Fibers and Textiles East. Europe 8 (3) (2000) 24-28.
26. Lewandowski, Zb. J. Appl. Polym. Sci. 79 (2001) 1860-1868.
27. Weigel, P., Fink, H-P., Walenta, E., Gangster, J., Remie, H. Cell. Chem. Technol. 31 (1997) 321-33.
28. Beyer, H., Michels, Ch. DE Pat. 19515136 (1996).
29. Michels, Ch. DE Pat. 19541824 (1997).
30. Frischmann, G. US Pat. 5,868,985 (1999).
31. Fink, H-P., Weigel, P., Purz, H.J., Gangster, J. Prog. Polym. Sci. 26 (2001) 1473-1524.
32. Zieli, S. Mat. Avantex Int. Forum and Symp. For High-Tech Apparel Textiles, Frankfurt am Main, Niemcy, 13-15 maja 2002.
33. Ortlepp, G., Beckmann, E., Mieck, K.-P. Chem. Fib.Int. 47 (1997) 129-132.
34. Macfarlane, K. Chem. Fib. Int. 47 (1997) 328-333.
35. Lipp-Symonowicz, B. Przegląd Włókienniczy 12 (2002) 3-8.
36. Ortlepp, G., Beckmann, E., Mieck, K. -P. Melliand Textillnt. 2 (1999) 102-108.
37. Butler, N. Techn. Text. Int. (1995) 12-15.
38. Lennox-Kerr, P. Techn. Text. Int. (1995) 18-23.
39. Sheperd, R. Techn. Text .Int. (1995) 8-11.
40. Kobayashi, N., Seni Gakkaishi 48 (1992) 584.
41. Carrilo, F., Colom, X., VaUdeperas, J., Evans, D., Huson, M., Church, J. Text. Res. J. 73 (2003) 1024.
42. Fang, K., Hao, L., Hu, X., Shao, H. Text. Res. J. 73 (2003) 1013.
43. Shin, Y., Son, K., Yoo, D. J. Appl. Po1ym. Sci. 76 (2000) 1644.
44. Lewis, D.M. J. Soc. Dyers Colour. 109 (1993) 357.
45. Nechwatal, A., Nicolai, M., Mieck, K.-P. Text. Chem. Co1or. 28 (1996) 24.
46. Ward, D. Int. Fib. J. 16 (2001) 58.
47. Nechwatal, A., Nicolai, M., Mieck, K.-P., Heublein, B., Kühne, G., Klemm, D. Angew. Makromo1. Chem. 27l (1999) 84-93.
48. Rohrer, C., Retzl, P., Firgo, H. Lenzinger Ber. 80 (2001) 75.
49. Zhang, W., Okubayashi, S., Badura, W., Bechtold, T. J. Appl. Polym. Sci. 100 (2006) 1176-1183.
50. Seddon, H., Hall, M., Horrocks, A.R. Polym. Degrad. Stabil. 54 (1996) 401-402.
51. Hall, M.E., Horrocks, A.R., Seddon, H. Po1ym. Degrad. Stabil. 64 (1999) 505-510.
52. Hang, H., Shao, H., Hu, X. J. Appl. Polym. Sci. 10l (2006) l738-l743.
53. Abdelmouleh, M., Boufi, S., Belgacem, M.N., Dufrense, A., Gandini, A., J. Appl. Polym. Sci. 98 (2005) 974-984.
54. Bolton, A. J. Mater. Tech. 9 (1994) 121.
55. Zarodecki, P., MitcheU, A. J. Polym. Compos. 10 (1989) 66.
56. Felix, J.M., Gatenholm, P., Schroeiber, H.P. Po1ym. Compos. 14 (1993) 449-457.
57. Felix, J.M., Gatenholm, P. J. Appl. Polym. Sci. 50 (1993) 699-708.
58. Belgacem, M.N., Gandini, A., Macromol. Symp. 221 (2005) 257-270.
59. Lindqvist, J., Malmström, E. J. Appl. Polym. Sci. 100 (2006) 4155-4162.
60. Morale, J., Olayo, M.G., Cruz, G.J., Herdera-Franco, P., Olayo, R. J. Appl. Polym. Sci. 101 (2006) 3821-3828.
61. Vorbach, D., Teager, E., Chem. Fib. Int. 48, 1998, 120-122.
62. Dannhauser, H., Büttner, R., Claussen, F. DE Pat. 10134020 (2001).
63. Dohrn, W., Büttner, R., Knobelsdorf, C., Notz, I., Schumann, M., Hermann,E., Werner, G. DE Pat. 10137171 (2001).
64. Kolbe, A., Büttner, R. Tech. Text. 46 (2003) 270.
65. Vorbach, D., Taeger, E. DE Pat. 19542533 (1995).
66. Vorbach, D., Taeger, E. GB Pat. 2322 378 (1998).
67. Meister, F., Vorbach, D., Michels, Ch., Maron, R., Breghof, K., Teager, E. Chem. Fib.Int. 48, 1998, 32-35.
68. Kaszuwara, W ., Rubacha, M., Leonowicz, M., Kulpiński, P., Laszkiewicz, B., Gawlik, P., Liu, Z., Davies, H.A. Kompozyty (Composites) 4 (2004) 36-40.
69. Blumberg, H., Hillermeier, K., Scholten, E. Chem. Fib. Int. 50 (2000) 157.
70. Hang, H., Guo, L., Shao, H., Hu, X., J. Appl. Polym. Sci. 99 (2006) 65-74.
71. Rubacha, M., Leonowicz, M., Pawlik, P., Laszkiewicz, B., Kulpiński, P. Materiały konferencyjne VI Sympozjum EL-TEX 2004.
72. Rubacha, M. J. Appl. Polym. Sci. 101 (2006) 1529-1534.
73. Pesek, J.J., Swedberg, S.A. US Pat. 4, 904, 632 (1990).
74. Deorkar, N.V., Tavlarides, L.L. Ind. Eng. Chem. Res. 36 (1997) 399.
75. Kulpiński, P. J. Appl. Polym. Sci. 98 (2005) 1793-1798.
76. Hashemzadeh, A. US Pat. 5, 895, 795 (1999).
77. Ruf, H. US Pat. 6, 488, 876 B1 (2002).
78. Laszkiewicz, B., Kulpiński, P., Niekraszewicz, B., Czarnecki, P ., Rubacha, M., Okraska, M., Jędrzejczak, J., Pęczek, B., Kozłowski, R., Mańkowski, J. EP Pat. 1601824 Al (2004).
79. Polipowski, M. Przegląd Włókienniczy 4 (2002) 7-9.
80. Polipowski, M., Spólnicki, K. Przegląd Włókienniczy 5 (2002) 8-10.
81. Niekraszewicz, B. Przemysł Chemiczny 8 (2006) 2-4.
82. Rubacha, M. Polym. Advan. Technol. (2007) publikacja w druku.
83. Niekraszewicz, B., Czarnecki, P. J. Appl. Polym. Sci. 86 (2002) 907-916.
84. Cassel, A., Laszkiewicz, B., Lewandowski, Zb., Niekraszewicz, B., Kulpióski, P. US Pat. 6, 245, 837 (2001).
85. Lewandowski, Z. J. Appl. Polym. Sci. 83 (2002) 2762-2773.
86. Lim, K.Y., Yoon, K.J., Kim, B.C. Eur. Polym. J. 39 (2003) 2115-2120.
87. Dohrn, W., Buttner, P., Knobelsdorf, C. Chem. Fib. Int. 52 (2002) 405-407.
88. Twu, Y-K., Huang, H-I., Chang, S-Y., Wang, S-L. Carbohyd. Polym. 54 (2003) 425-430.
89. Nechwatal, A., Michels, C., Kosan, B., Nicolai, M. Cellulose 11 (2004) 265-272.
90. Lee, T-J., Choi, S-M., Bang, Y-H., Han, S-J. US Pat. 6, 812, 271 (2004).
91. Formhals, A. US Pat. 1975504, (1934).
92. Graenacher, G., Sallmann, R. US Pat. 2179181, (1939).
93. Johnson, D.L. US Pat. 3447939 (1969).
94. Johnson, D.L. US Pat. 3508941 (1970).
95. Franks, N.E., McCorsley, C.C., Varga, J.K. US Pat. 4142913 (1979).
96. Franks, N.E., McCorsley, C.C., Varga, J.K. US Pat. 4144080 (1979).
97. Franks, N.E., McCorsley, C.C., Varga, J.K. US Pat. 4145532 (1979).]
98. Drozin, V.G. J. Colloid Sci. 10 (1955) 158.
99. Taylor, G.I. Proc. R. Soc. London, ser. A, 258 (1964) 383.
100. Taylor, G.I. J. Fluid. Mech. 22 (1965) 1.
101. Taylor, G.I. Proc. R. Soc. London, ser. A, 291 (1966) 145.
102. Taylor, G.I. Proc. R. Soc. London, ser. A, 313 (1969) 453-75.
103. Yarin, A.L. J. Appl. Mech. Tech. Phys. 23 (1982) 39.
104. Yarin, A.L. J. Appl. Mech. Tech. Phys. 27 (1986) 828.
105. Entov, V.M., Yarin, A.L. J. Fluid Mech. 140 (1984) 91.
106. Reneker, D.H., Yarin, A.L., Fong, H., Koombhongse, S. J. Appl. Phys. 87 (9) (2000) 4531-4547.
107. Yarin, A.L., Koombhongse, S., Reneker, D.H. J. Appl. Phys. 89 (5) (2001) 3018-3026.
108. Yarin, A.L., Koombhongse, S., Reneker, D.H. J. Appl. Phys. 90 (9) (2001) 4836-4846.
109. Deitze1, J.M., K1einmeyer, J.D., Hirvonen, J.K., Beck Tan, N.C. Polymer 42 (2001) 8163-8170.
110. Huang, Z.-M., Zhang, Y .-Z., Kotaki, M., Ramakrishna, S. Compos. Sci. Techno1. 63 (2003) 2223-2253.
111. Larrondo, L., Manley, R. St. J. J. Polym. Sci.: Po1ym. Phys. Ed., 19 (1981) 909- 920.
112. Schreuder-Gibson, H.L., Gibson, P., i inni J. Advan. Mater. 34 (3) (2002) 44-55.
113. Reneker, D.H., Chun, I. Nanotechnology 7 (1996) 216-23.
114. Theron, S.A., Zussman, E., Yarin, A.L. Polymer 45 (2004) 2017-2030.
115. Buchko, C.J., Chen, L.C., Shen, Y., Martin, D.C. Polymer 40 (1999) 7397- 7407.
116. Morozov, V.N., Morozova, T.Y., Kallenbach, N.R. Int. J. Mass Spectrom. 178 (1998) 143-59.
117. Kim, C-W., Kim, D-S., Kang, S-Y., Marquez, M., Joo, Y.L. Polymer 47 (2006) 5097-5107.
118. Frey, M.W., Song, H. http://www.sciencedaily.com/releases/2003/09/ 030911072323.htm
119. Kulpiński, P., Laszkiewicz, B., Niekraszewicz, B., Czarnecki, P ., Rubacha, M., Pęczek, B., Jędrzejczak, J. EP Pat. 1591569 Al (2004).
120. Schubert, U., Rusing, N., Lorenz, A. Chem. Mater. 7 (1995) 2010-2027.
121. Diaz, J.F., Falkus, K.J., Bedioui, F., Kurshev, V., Kevan, L. Chem. Mater. 9 (1997) 61-67.
122. Merckle, Ch., Blümel, J. Chem. Mater. 13 (2001) 3617-3623.
123. Soler-IIia, A.A., Sanchez, C., Lebeau, B., Patarin, J. Chem. Rev. 102 (2002) 4093-4138.
124. Das, S., Jain, T.K., Maitra, A. J. Colloid Interf. Sci. 252 (2002) 82-88.
125. Strober, W., Fink, A., Bohm, E. J. Colloid Interf. Sci. 26 (1968) 62.
126. Lim, M.H., Stein, A. Chem. Mater. 11 (1999) 3285-3295.
127. Jal, P.K., Patel, S., Misha, B.K. Talanta 62 (2004) 1005-1028.
128. Nivens, D.N., Hang, Y., Angel, S.M. Anal. Chim. Acta 376 (1998) 235-245.
129. Reisfeld, R. Opt. Mater. 16 (2001) 1-7.
130. Kiura, K., Yajima, S., Okamoto, K., Yokoyama, M. J. Mater. Chem. 10 (2000) 1819.
131. Lee, J-M., Kim, D-W., Jun, Y-D., Oh, S-G. Mater. Res. Bull. 41 (2006) 1407-1416.
132. Ogawa, M., Sasabe, H. EP Pat. 0739856 (1996).
133. Mieck, K. -P., Nicolai, M., Nechwatal, A. Chem. Fib. Int. 45 (1995) 44-46.
134. Marini, I. Chemiefasen Textilind, 43 (95), (1993) 878.
135. Kulpiński, P. J. Appl. Po1ym. Sci. 104 (2007) 398-409.
136. Shepherd, R. Techno1. Text. Int. 7 (1995) 8-11.
137. Linton, E.P. J. Am. Chem. Soc. 62 (1940) 1945-8.
138. Firgo, H., Eibi, M., Kalt, W., Meister, G. Lenzinger Berichte 74 (1994) 80-90.
139. Buijtenhuis, F.A., Abbas, M., Witteveen, A.J. Das Papier 40 (1986) 615-619.
140. Ferris, J.P., Gerwe, R.D., Gapski, G.R.J. J. Org. Chem. 33 (1968) 3493- 3498.
141. Rosneau, T., Potthast, A., Sixta, H., Kosma, P. Tetrahedron 58 (2002) 3073-3078.
142. Rosneau, T., Potthast, A., Adorjan, I., Hopfinger, A., Sixta, H., Firgo, H., Kosma, P. Cellulose 9 (2002) 283-291.
143. Ferris, J.P., Gerwe, R.D., Gapski, G.R. J Am. Chem. Soc. 89 (1967) 5269-75.
144. Bielański, A. Chemia ogólna i nieorganiczna, PWN 1981.
145. Trzebiatowski, W. Chemia nieorganiczna, PWN 1979 Warszawa.
146. Helstop, R.B., Jones, K. Inorganic Chemistry a Guide to Adyanced Study, Elsevier Scientific Pub1ishing Comp. 1976, Amsterdam-Oxford-New York.
147. Kirk-Othmer Encyc1opedia of Chemical Technology, Wiley-Interscience, John Wiley & Sons, Inc., Publication, 2004 New Jersey.
148. Kim, Y-J. WO 2004/104291 (2004).
149. Sugiyama, K., Yamaguchi, K., Osada, T., Fukuda, J. US Pat. 2005/0031539 (2005).
150. Radoszewski, T. Techniczne laboratorium radiologiczne, PWT 1958 Warszawa.
151. Araminowicz, J., Maluszyńska, K., Przytuła, M. Laboratorium fizyki jądrowej, PWN 1974, Warszawa.
152. Skorko, M. Fizyka, PWN 1982, Warszawa.
153. Kulpiński, P. J. Appl. Polym. Sci. 98 (2005) 1855-1859.
154. Bognitzki, M., Hou, H., Ishaque, M., Fresk, T., Hellwig, M., Schwarte, C. Adv. Mater. 12 (9) (2000) 637-40.
155. MacDiarmid, A.G., Ones, Jr. W.E., Norris, I.D., Gao, J., Johnson, A.T., Pinto, N. J. Synthetic Met. 119 (2001) 27-30.
156. Norris, I.D., Shaker, M.M., Ko, F.K., MacDiarmid, A.G. Synthetic Met. 114 (2000) 109-14.
157. Chen, Z.H., Roster, M.D., Zhou, W.S., Fong, H., Reneker, D.H., Resendes, R. Macromol. 34 (18) (2001) 6156-8.
158. Liu, H.Q., Hsieh, Y .L. J. Po1ym. Sci. Part B Polym. Phys. 40 (2002) 2119-29.
159. Reneker, D.H., Yarin, A.L., Fong, H., Koombhongse, S. J. Appl. Phys., 87 (9) (2000) 4531-4547.
160. Laszkiewicz, B., Czarnecki, P., Kulpiński, P., Niekraszewicz, B., Rubacha, M. Chem. Fib. Int. 4 (2006) 234-237.
161. Kulpiński, P. Polish J. Chem. Technol. 8 (2006) 64-66.
162. Rong, M., Zhang, M., Liu, H., Zeng, H. Polymer 40 ( 1999) 6169-6178.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-LOD4-0003-0019