Modelowanie przestrzennego rozkładu stężeń jonów Cl- w wodach podziemnych na przedpolu zbiornika odpadów poflotacyjnych "Żelazny Most"

• Autorzy: Zawadzki J. , Kucharek M. , Treichel W.

Warianty tytułu

EN

The modeling of spatial distribution of chlorine ion concentration in groundwater from post-flotation reservoir "Żelazny Most"

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem przeprowadzonych badań było modelowanie rozkładu oraz migracji zanieczyszczeń na przedpolu zbiornika "Żelazny Most". Do analizy wybrano pomiary własności fizykochemicznych wody z piezometrów usytuowanych na przedpolu zapory wschodniej i północnej. Badania oparte zostały o kampanię pomiarową wykonaną w 2000 roku. Wyznaczenie granicy rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń wód podziemnych jest złożonym zadaniem, wymagającym stosowania różnych metod. W pracy wykorzystano różne metody interpolacji danych: metodę odwrotnych odległości, metody krigingu punktowego i wskaźnikowego. Przeanalizowano wyniki otrzymane każdą z metod ze szczególnym uwzględnieniem krigingu wskaźnikowego. W ocenie wzięto pod uwagę skomplikowaną budowę geologiczną wokół składowiska. Porównano mapy zasięgu zanieczyszczeń i ich rozkład w wodach podziemnych. Prawidłowa ocena zasięgu i stężenia zanieczyszczeń wód podziemnych jest zasadniczym zagadnieniem ochrony środowiska naturalnego w pobliżu składowiska odpadów poflotacyjnych i wpływa na decyzje związane z ograniczeniem jego wpływu na środowisko.

EN

This paper presents the studies on a spatial distribution of groundwater salinity that comes from copper mining wastes. The main topic of this article is a modeling spatial distribution and migration of groundwater contamination. The samples were collected from the monitoring network surrounding reservoir of post-flotation contaminants, which is called "„Żelazny Most". Such a big object like "Żelazny Most" constitutes major hazard to the environment and to the health. To be able to protect this area, it is necessary to make very precision map of contaminant distribution. The goal was achieved by using the method of indicator kriging. This paper shows that the indicator kriging provides more precise information than other methods. The measurements were made in the year 2000 and included concentration of chlorine in groundwater. The accurate evaluation and interpretation of spatial extent of ground water pollution is very important but difficult task. Three methods were compared: the inverse distance method, point kriging and indicator kriging. The analysis focused on indicator kriging that is very sophisticated geostatistical method of spatial interpolation. It is appropriate for the data with very diversified distribution. This type of data are very popular in environmental problems. In contrast to other methods the indicator kriging allowed to generate probability distribution of pollution. This paper presents the results of interpolation of chlorine contamination. It was found significant differences between concentration of groundwater pollution depended on interpolation methods. The main goal of this work was to elicit credible information from the small data set. Described method can help to make decision about environmental policy and to give the possibility of maximum effective groundwater protection.

Słowa kluczowe

PL

geostatystyka; kriging wskaźnikowy; kriging punktowy; wody podziemne; metoda odwrotnych odległości

EN

geostatistics; indicator kriging; point kriging; inverse distance method; groundwater protection

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
• Czasopismo: Inżynieria i Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2004
• Tom: T. 7, nr 3/4
• Strony: 381--392
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz.

Twórcy

autor

Zawadzki J.

• Politechnika Warszawska, Instytut Systemów Inżynierii Środowiska, ul. Nowowiejska 20, 00-652 Warszawa

autor

Kucharek M.

• Politechnika Warszawska, Instytut Systemów Inżynierii Środowiska, ul. Nowowiejska 20, 00-652 Warszawa

autor

Treichel W.

• Politechnika Warszawska, Instytut Systemów Inżynierii Środowiska, ul. Nowowiejska 20, 00-652 Warszawa

Bibliografia

• [1] Macioszczyk A., Dobrzyński D., Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód podziemnych, WN PWN, Warszawa 2002.
• [2] Duda R., Witczak S., Koncepcja drenażu wód słonych przenikających na przedpole składowiska „Żelazny Most” jako podstawa ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, VII Konferencja Sozologiczna, Polkowice 1995.
• [3] Namysłowska-Wilczyńska B., Wilczyński A., Badania geostatystyczne zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi w wybranych rejonach Górnego Śląska, Ochrona Środowiska 1997, 2(65).
• [4] Uproszczona dokumentacja hygrogeologiczna z realizacji I etapu „Koncepcji ochrony przedpola zachodniego przed infiltracją wód ze składowiska .Żelazny Most”, Wrocław, czerwiec 2000.
• [5] Ochrona Środowiska, biuletyny KGHM Polska Miedź SA, Oddział Zakład Hydrotechniczny, 1997, 1998, 1999, 2000.
• [6] Czaban S., Górski R., Bilans wód i zanieczyszczeń składowiska „Żelazny Most”, VII Konferencja Sozologiczna, Polkowice 1995.
• [7] Lasota-Angełow Z., Strefa ochronna jako element podporządkowania problemów ekologicznych i społecznych, VII Konferencja Sozologiczna, Polkowice 1995.
• [8] Zawadzki J., Analiza rozkładu przestrzennego zanieczyszczenia gleb Warszawy i okolic cynkiem, miedzią i ołowiem z zastosowaniem krigingu wskaźnikowego, Inżynieria i Ochrona Środowiska 2003, 6, 3-4, 407-424.
• [9] Zawadzki J., Wykorzystanie metod geostatystycznych do analizy danych przestrzennych, Wiadomości Statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego 2002.
• [10] Isaaks E.H., Srivastava R.M., Applied geostatistics, Oxford Univ., Oxford 1989.
• [11] Srivastava R.M., Describing spatial variability using geostatistical analysis, 1996.
• [12] Spatial analysis and decision assistance - The Institute for Environmental Modeling at the University of Tennessee - http://www.tiem.utk.edu
• [13] Clark I., Practical Geostatistics, Geostokos Limited, Alloa Business Centre 2001.
• [14] Zawadzki J., Badania korelacji przestrzennych zawartości pierwiastków śladowych w glebach Warszawy i jej okolic, Ochrona Środowiska 2002, 4(87).
• [15] Kitanidis P., Introduction to geostatistics (Application in hydrogeology), Cambrigde University, Cambridge 1999.
• [16] Desbarats A.J., Modeling spatial variability using geostatistical simulations, Ottawa 1999.
• [17] Czaban S., Kalisz M., Lewiński J., Metody ograniczenia migracji wód ze składowiska „Żelazny Most”,VII Konferencja Sozologiczna, Polkowice 1995.