Early period of transformers development

• Autorzy: Dąbrowski M.

Warianty tytułu

PL

Wczesny okres rozwoju transformatorów

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper deals with the history of the early period of development of one- and three-phase transformers, an ingenious instrument invented in the XIX century. This article focuses on the transformers in a power system but the principles and the structure that governs the function of this device are the same, regardless of a size or application. The oldest constructions of the so-called inductors and secondary generators, invented also by Gaulard and Gibbs, are presented. The contribution of Hungarian engineers Karoly Zipernowsky, Miksa Deri, and Otto Titus Blathy from GANZ Company and many others is described in the paper. The beginning of the transformer theory development is presented as well.

PL

W pracy przedstawiono zarys początków rozwoju transformatorów jedno-i trójfazowych, pomysłowego urządzenia wynalezionego w XIX w. - dzięki któremu rozwinęła się elektroenergetyka. Przy tym skoncentrowano się na transformatorach energetycznych, które początkowo były powiązane z układami oświetleniowymi. Jednak zasady działania oraz struktury transformatorów są takie same, niezależnie od ich zastosowania. Zwrócono uwagę na najstarsze konstrukcje, wywodzące się z t. zw. "induktorów" oraz "wtórnych generatorów" wynalezionych przez Gaularda i Gibbsa. Podkreślono wkład węgierskich wynalazców Karoly Zipernowskiego, Miksa Deriego i Otto Titusa Blathyego z firmy Ganz w Budapeszcie, którzy pierwsi doprowadzili do przemysłowej produkcji urządzeń nazwanych przez siebie "transformatorami". Uwypuklono wkład M. Dolivo-Dobrowolskiego w wynalezienie i zapoczątkowanie rozwoju transformatorów trójfazowych. Przedstawiono pomysły struktur transformatorów, motywowane m.in. względami technologicznymi, zaproponowane przez licznych twórców. Wskazano na początki rozwoju teorii omawianych urządzeń, zaznaczając wkład W.C. Rechniewskiego w tej dziedzinie.

Słowa kluczowe

EN

history of transformers; one-phase transformer; three-phase transformer

PL

historia transformatorów; transformator jednofazowy; transformator trójfazowy

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Elektryka / Politechnika Łódzka
• Rocznik: 2005
• Tom: z. 105
• Strony: 19--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz.

Twórcy

autor

Dąbrowski M.

• Poznań University of Technology

Bibliografia

• [1] Arlitewicz T.M.: Transformator jednofazowy trójprzewodowy, Przegląd Techniczny, 1916, nr 31/32.
• [2] Arlitewicz T.M.: Wykres zwarcia dla transformatora, Przegląd Techniczny, 1917, nr 15/16.
• [3] Coltman J.W.: The Transformer, IEEE Industry Application Magazine, Jan/Feb 2002, pp. 6 – 15.
• [4] Dietrich W.: Zur Frühgeschichte des Transformators, Elektrotechnische Zeitschrift, 1985, H. 14, S. 748 – 753.
• [5] Feldmann W.: Wirkungsweise. Prüfung und Berechnung der Wechselstromtransformatoren, Leipzig 1895.
• [6] Ferraris G.: The Zipernowsky-Déri transformer, Electrical Review, London 1885, p. 140.
• [7] Ferraris G.: Resultäte einiger Experimente mit den Zipernowsky, Déri und Bláthy. RTZ, 1885, Band 6, S. 427 – 429.
• [8] Ferraris G.: Sulla Differenze Di Fase Delle Correnti etc. Transformatori, Mem. Della Reale Accdemie de Scinze di Torrino. Serie II, Tom. XXXVIII, 1887.
• [9] Fleming J.A.: The alternate current transformer, London, 1888.
• [10] Field A.B.: Eddy currents in large slot-wound conductors. Trans. AIEE Power Apparatus and Systems. Vol. 24, 1905, pp. 761 – 788.
• [11] Halácsy A.A., Fuchs G.H.: Transformer Invented 75 Years Ago, AIEE Transactions, Power Apparatus and Systems 1961, Vol. 80 June, pp. 121 – 128.
• [12] Helmholtz H.: Dauer und Verlauf der durch Stromesschwankung inducirten Ströme, Annalen der Physik und Chemie (Poggendorfsche), 1851, Band LXXXIII, S. 505.
• [13] Hopkinson J.: The Gaulard and Gibbs secondary generators, The Electrical Review, London, vol. XIV, March 1884, p. 262.
• [14] Imhof A.: Die ersten hundert Jahre des Transformatorenbaues 1851 – 1951, Bull. Schweiz. Elektrotech. Verein, Vol. 72, 1981, S. 225 – 233.
• [15] Jabłoński M.: Historia rozwoju transformatora, Przegląd Elektrotechniczny, 2002, nr 3, s. 69 – 73.
• [16] Joint publication.: Electrical distribution systems prior to the invention of transformer, GANZ Transformer Science 1885. Ganz Electric Review, Budapest 1978, pp. 5 – 62.
• [17] Kapp G.: On alternate current transformers, with special references to the best proportions between iron and copper, Journal of the Society of Telegraph Engineers and Electricians, London, vol. XVII, 1888, pp. 96 – 119.
• [18] Kiss L., Kovács P.K., Ujházy G.: Prof. Galileo Ferraris and the Ganz transformers, Proceedings of International Conference on Evolution and Modern Aspects of Induction Machines. Politechnico di Torino, Italy, July 1986, p. 731.
• [19] Kittler E.: Handbuch der Elektrotechnik. II Band, I. Hälfte, Verlag von F. Enke, Stuttgart 1890.
• [20] Królikowski L.: Rozwój konstrukcji maszyn elektrycznych do końca XIX wieku, Zakład narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 1986.
• [21] Kübler J.: Die Entwicklung der Transformatoren-Konstruktionen von 1891 bis 1941 bei der A. G. Brown, Boveri & Cie, Baden, Brown Boveri Mitteilungen 1942, Heft 11/12, S. 319 – 335.
• [22] MacLaren M.: The Rise of the Electrical Industry during Nineteenth Century, Princeton NY, Princeton University Press 1943.
• [23] Mayer D.: Pohledy do minulosti elektrotechniky, Kopp nakladatelstwi, České Budĕjovice, 2004.
• [24] Neidhöfer G.: Michael von Dolivo-Dobrowolsky und der Drehstrom, Anfänge der modernen Antriebstechnik und Stromversorgung, VDE Verlag, Berlin 2004.
• [25] Rechniewski W.C.: Eclairage électrique au moyen des transformateurs Bláthy, Déri et Zipernowsky, La lumière électrique, Paris, vol. XVIII, no. 40, Oct. 1885, pp. 27 – 29; 42 – 44.
• [26] Rechniewski W.C.: Construction des transformateurs, La lumière électrique, Paris, vol. XXIV, 1887, pp. 65 – 69; 120 – 123; 259; 272 – 277; 416 – 419.
• [27] Rechniewski W.C.: La théorie geométrique des transformateurs, La lumière électrique, Paris, vol. XXV, 1887, p. 610 – 615; 639.
• [28] Rechniewski W.C.: Les transformateurs, La lumière électrique, Paris, vol. XXVII, 1888, p. 573 – 578; 617 – 618.
• [29] Rogowski W.: Über das Streufeld und Streukoeffizienten eines Transformators mit Scheibenwicklung und geteilten Endspulen, Mitt. Forschungs Arbeiten VDI, 1909, Heft 71.
• [30] Sattelberg K.: Vom Elektron zur Elektronik, Elitera-Verlag, Berlin 1971.
• [31] Schüler L.: Die Geschichte des Transformators. In: Geschichtliches Einzeldarstellungen aus der Elektrotechnik, Bd. 1, Berlin, Springer Verlag 1928.
• [32] Sommerfeld A.: Über das Wechselfeld und den Wechselfeldwiderstand von Spulen und Rollen, Annalen für Physik. Folge 4, 1904, S. 673 – 708.
• [33] Szatelen M.A.: Russkije elektrotechniki wtoroj połowiny XIX wieka, Moskva, GEI, 1950.
• [34] Wilking F.: Beiträge zur Geschichte der Transformatoren, Elektrotechnische Zeitschrift, 1889, April, S. 201 – 209.
• [35] Zipernowsky K., Déri M., Bláthy O.T.: Entgegnung auf den Artikel der Herren Gaulard und Gibbs, Elektrotechnische Zeitschrift 1885, S. 495 – 496.