New exposure of loess deposits in Boyanychi (Ukraine) - results of thermoluminescence analyses

• Autorzy: Kusiak J. , Łanczont M. , Bogucki A. B.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The loess site at Boynychi (the Volyn Upland) is of essential importance for the stratigra-phy of Middle and Upper Pleistocene in Central Europe. The profile was recently dated by Fedorowicz and Prylypko in 2007 (parallel dating), and by Kusiak in 2009. The Upper Vistulian loesses are much thicker in the exposure from 2009 than in the earlier examined one (2007). The list of results obtained in the Gdańsk, Kiev and Lublin laboratories, respectively, can be divided in two. The first group contains the results obtained for the Horohiv and Korshiv pedocomplexes and for the loess from the penultimate glacial, which separates these pedocomplexes. The results from all laboratories are very similar and rather well describe the real age of dated deposits. The second group contains the widely differing results of dating of the Vistulian loesses. The TL ages obtained by Fedorowicz and Prylypko are considerably older than those obtained by Kusiak in the new exposure. The latter ones excellently correspond to the geologic-stratigraphic interpretation of the profile. Two incompatible se-ries of TL dating results indicate that local variability of loess accumulation conditions in different stages of their formation may have resulted in incomplete luminescence zeroing of mineral material before deposition.

Słowa kluczowe

EN

TL dating; loess-soil sequence; Vistulian; penultimate glacial cycle; Volyn Upland

• Wydawca: De Gruyter
• Czasopismo: Geochronometria
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 39, no. 1
• Strony: 84--100
• Opis fizyczny: Bibliogr. 90 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kusiak J.

autor

Łanczont M.

autor

Bogucki A. B.

• Department of Physical Geography and Palaeogeography, Maria Curie-Skłodowska University, Al. Kraśnicka 2 cd, 20-718 Lublin, Poland,

Bibliografia

• Adamiec G and Aitken MJ, 1998. Dose-rate conversion factors: update. Ancient TL 16: 37-50.
• Antoine P, Rousseau DD, Zöller L, Lang A, Munaut AV, Hatte C and Fontugne M, 2001.High-resolution record of the last Interglacial-glacial cycle in the Nussloch loess-palaeosol sequences, Upper Rhine Area, Germany. Quaternary International 76-77: 211-229, DOI 10.1016/S1040-6182(00)00104-X.
• Balescu S, Packman SC and Wintle AG, 1991. Chronological separation of interglacial raised beaches from Northwestern Europe using thermoluminescence. Quaternary Research 35(1): 91-102, DOI 10.1016/0033-5894(91)90097-O.
• Berger GW, 1988. Dating Quaternary events by luminescence. Geologi-cal Society of America, Special Paper 227: 13-50.
• Berger GW, Pillans BJ and Palmer AS, 1992. Dating loess up to 800 ka by thermoluminescence. Geology 20(5): 403-406, DOI 10.1130/0091-7613(1992)020<0403:DLUTKB>2.3.CO;2.
• Behre KE, 1989. Biostratigraphy of the last glacial period in Europe. Quaternary Science Reviews 8(1): 25-44, DOI 10.1016/0277-3791(89)90019-X.
• Bertran P, Fontugne M and Jaubert J, 2003. Permafrost aggradation followed by brutal degradation during the Upper Pleniglacial in Mongolia: the probable response to the H2 Heinrich event at 21 kyr BP. Permafrost and Periglacial Processes 14: 435-443.
• Bezuśko LG and Boguckij AB, 1993. Warunki paleogeograficzne formowania się lessów i gleb kopalnych górnego plejstocenu w południowo-zachodniej części Platformy Wschodnioeuropejskiej (Paleogeographic conditions of loess and fossil soil formation of the Upper Pleistocene in the southwest part of the East-European Platform). Annales UMCS sec. B 48(2): 19-24 (in Polish).
• Bińka K and Grzybowski K, 2001. Early Vistulian Deposits at Świnna Poręba, Western Outer Carpathians (S Poland). Studia Quaterna-ria 18: 11-16.
• Bluszcz A, 1987. Sprawozdanie z datowania termoluminescencyjnego próbek lessu z Odonowa. (Report on thermoluminescence dating of loess samples from Odonów). Sprawozdania z badań nau-kowych KBN 7: 8-9 (in Polish).
• Boenigh W and Frechen M, 2001. The loess record in sections at Ko-blenz-Metternich and Tönchesberg in the Middle Rhine Area. Quaternary International 76-77: 201-209, DOI 10.1016/S1040-6182(00)00103-8.
• Bogucki (Boguckyj) AB, 1986. Antropogenovye pokrovnye otloženija Volyno-Podolji (Anthropogenic cover deposits of the Volyn-Podillya). In: Antropogenovye otloženija Ukrainy, Naukova Dumka, Kiev: 121–132 (in Ukrainian).
• Bogucki AB and Bezusko L, 1993. Paleogeographic conditions of Loess and Fossil Soil Formation of the Upper Pleistocene in the South-west Part of the East-European Platform. Annales UMCS sec. B 48: 19-24.
• Bogucki (Boguckyj) AB and Łanczont M, 2002. Stratygrafia lessów Naddniestrza Halickiego (Loess stratigraphy in the Halyč Prydni-strov’ja region). In: Madeyska T, ed., Lessy i paleolit Naddniestrza halickiego (Ukraina) (Loess and Palaeolithic of the Dniester River Basin, Halyč region (Ukraine)). Studia Geologica Polonica 119: 315-327 (in Polish).
• Bogucki (Boguckij) AB, Wieliczko AA, Gerenczuk KI, Gruzman GB, Demediuk NS, Zalesskij II, Krawczuk JS, Morozowa TD, Nec-zajew WP, Palienko WP, Cackin AI and Czugunnyj JG, 1980. Opornyje razrezyi krajewyje obrazowanija materikowych oledene-nii zapadnij czasti Ukrainy (Outcrops and marginal glacial for-mations in western Ukraine). Institut Geologicheskich Nauk AN USSR Preprint 80-17: 1-51 (in Ukrainian).
• Bogucki AB, Bogucki A and Wołoszyn P, 1994. Reperowy profil Bojanice i niektóre problemy badawcze lessowo-glebowych serii peryglacjalnych plejstocenu (Stratotype section Bojanice and some research problem of loess-palaeosol periglacial series of the Pleis-tocene). In: Wilgat T, ed., Przewodnik wycieczkowy Ogólnopol-skiego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Towarzy-stwo Wolnej Wszechnicy Polskiej, Oddział w Lublinie: 246-249 (in Polish).
• Bogucki AB, Maruszczak H and Nawrocki J, 1995. Stratigraphic and Paleogeographic Interpretation of Analysis Results of Magnetic Susceptibility of Loesses in Bojanice (NW Ukraine). Annales UMCS 50, sec. B: 51-64.
• Bogucki (Bogutsky) AB, Łanczont M and Wojtanowicz J, 2000a. The Korshov (=Lublinian) interglacial and oxygene isotope stage 7 in the loess profiles of Poland and Ukraine. Ukraina ta globalni pro-cesi, geografičnii simir. Kiev-Luck 2: 185-186.
• Bogucki A, Łanczont M and Wojtanowicz J, 2000b. Nowe profile czwartorzędu w rejonie Krukienic – ich znaczenie stratygraficzne i paleogeograficzne (New Quaternary profiles near Krukienice - their stratigraphic and palaeogeographic significance). Seminarium terenowe „Glacjał i peryglacjał na międzyrzeczu Sanu i Dniestru” Krasiczyn, 4-6.10.2000: 112-125 (in Polish).
• Bogucki (Boguckij) AB, Łanczont M and Wojtanowicz J, 2004. Zagadnienia glacjalne i peryglacjalne na międzyrzeczu Sanu i Dniestru w świetle nowych badań profilu Dubaniewice (Ukraina) (Glacial and periglacial problems of the San and Dniestr interfluve in the light of new investigations of the Dubanevyči profile (Ukraine)). Annales UMCS sec. B 59(2): 45-60 (in Polish).
• Bogucki (Boguckij) AB, Hołub B and Łanczont M, 2007a. Wolyn’ska Wysoczyzna: golowni rysy geologicznoj budowy ta reliefu (Main feature of the geological structure and relief of the Volhynia Up-land). In: (Bogucki) Boguckyj AB, ed., Problemy serednoplejsto-cenoho interglacjalu. Centrum Wydawnicze Narodowego Uniwer-sytetu im. I. Franko: 6-10 (in Ukrainian).
• Bogucki AB, Wojtanowicz J, Wołoszyn R, Dmitruk R, Łanczont M and Madeyska T, 2007b. Stratigraficzna pozicja korsziwskowo grun-towogo kompleksa w lessowo-gruntowych rozriezach Wolynskoj wysoczyny (Stratigraphic position of the Korshiv fossil pedocom-plex in the loess-soil series of the Volyn Upland). In: Bogucki (Boguckyj) AB, ed., Problemy serednopleistocenowo interglacjała (Problems of the Middle Pleistocene interglacial). Centrum Wy-dawnicze Narodowego Uniwersytetu im. I. Franko: 11-25 (in Ukrainian).
• Bogucki (Boguckyj) A, Łanczont M, Łącka B, Madeyska T and Sytnyk O, 2009. Age and the palaeoenvironment of the West Ukrainian palaeolithic: the case of Velykyi Glybochok multi-cultural site. Journal of Archaeological Science 36(7): 1376-1389, DOI 10.1016/j.jas.2009.01.027.
• Brumby S, 1992. Regression analysis of ESR/TL dose-response data. Nuclear Tracks and Radiation Measurements 20(4): 595-599, DOI 10.1016/1359-0189(92)90010-S.
• Buraczyński J, 1995. Profil lessowy Samborzec na Wyżynie Sandomi-erskiej (The Pleistocene sediments at Samborzec near Sandomi-erz). In: Konferencja „Problemy Geomorfologii i Paleogeografii Czwartorzędu, Lublin, 10-11 kwietnia 1995: 21-22 (in Polish).
• Butrym J, 1987. Wiek TL lessów z profilu w Odonowie k/ Kazimierzy Wielkiej. (TL age of loesses from the Odonów profile near Kazim-ierza Wielka). Sprawozdania z badań naukowych KBN 7: 10-15 (in Polish).
• Chlebowski R, Lindner L, Barczuk A, Bogucki A, Gozhik P, Łanczont M and Wojtanowicz J, 2002. Warunki akumulacji lessów młod-szych górnych Wyżyny Lubelskiej (Polska) i Wyżyny Wołyńskiej (Ukraina) na podstawie badań geologicznych i mineralogicznych (The conditions of accumulation of the upper younger loesses in the Lublin Upland (Poland) and Volyn Upland (Ukraine) based on geological and mineralogical research). In: Sołtysik R, ed., II Świę-tokrzyskie spotkania geologiczno-geomorfologiczne nt. Peryglacjał plejstoceński w osadach i rzeźbie Polski (The 2nd Holly Cross geological-mineralogical meeting entitled “Pleistocene periglacial in deposits and relief of Poland”). Instytut Geografii AŚ, Instytut Geologii Podstawowej UW: 18-20 (in Polish).
• Chlebowski R, Lindner L, Barczuk A, Bogucki (Bogutsky) A, Gozhik P, Łanczont M and Wojtanowicz J, 2003. Accumulation conditions of the younger upper loesses of Sandomierz Basin, Mid-Carpathian Foreland and Podolian Upland (border between SE Po-land and NW Ukraine) on the basis of the geological and miner-alogical studies. Annales UMCS 58, sec. B: 7-63.
• Cys’ PM, 1962. Geomorfologia URSR (Geomorphology URSR). Wy-dawnictwo Lvivskoho Uniwersytetu: 221 pp (in Ukrainian).
• Dmitruk RJ, 2001. Wierchnopleistocenowa fauna moluskow w profile Bojaniczi II i jej paleogeograficzna interpretacja (Upper Pleisto-cene molluscs fauna in the Boyanychi profile and them palaeoge-ographical interpretation. Geografija i suczasnost 5, Widmo, Kijów: 71-79 (in Ukrainian).
• Emontspohl AM, 1995. The northwest European vegetation at the beginning of the Weichselian glacial (Brorup and Odderade inter-stadials) – new data from northern France. Review of Palaeobota-ny and Palynology 85: 231-242.
• Fedorowicz S, 2006. Metodyczne aspekty luminescencyjnego oznacza-nia wieku osadów neoplejstoceńskich Europy Środkowej (Meth-odological aspects of luminescence dating of Central Europe’s Neopleistocene deposits). Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskie-go: 156 pp (in Polish).
• Fedorowicz S, Prylypko S, Bogucki A and Łanczont M, 2008. Międzylaboratoryjne porównanie dat termoluminescencyjnych (TL) próbek z profilu Bojanice (Ukraina) (Interlaboratory compar-ison of thermoluminescence (TL) ages of samples from the Bo-yanychi profile (Ukraine)). In: Book of abstracts XV Konferencja „Stratygrafia plejstocenu Polski” Zakopane 1-5 September 2008: 92-95 (in Polish).
• Frechen M, 1992. Systematic thermoluminescence dating of two loess profiles from the Middle Rhine Area (F.R.G.). Quaternary Science Reviews 11(1-2): 93-101, DOI 10.1016/0277-3791(92)90048-D.
• Frechen M, 1999. Upper Pleistocene loess stratigraphy in Southern Germany. Quaternary Science Reviews 18(2): 243-269, DOI 10.1016/S0277-3791(98)00058-4.
• Frechen M, Van Vliet-Lanoë B and Van den Haute P, 2001. The Upper Pleistocene loess re-cord at Harmignies/Belgium – high resolution terrestial archive of climate forcing. Palaeogeography, Palaeocli-matology, Palaeoecology 173(3-4): 175-195, DOI 10.1016/S0031-0182(01)00319-4.
• Gozhik P, Shelkopyas V and Khristoforova T, 1995. Development Stages of Loessial and Glacial Formations in Ukraine (Stratigra-phy of Loesses in Ukraine). Annales UMCS, sec. B, 50: 65-74.
• Grün R, 1994. Fit-Sim. Computer program, QDRC, Canberra.
• Grygierczyk S and Waga JM, 1993. Plejstoceńskie osady w Samborcu koło Sandomierza (The Pleistocene sediments in Samborzec near Sandomierz). Geographia. Studia et Dissertationes 18, UŚ, 49-62 (in Polish).
• Herenchuk KI, Kojnov MM and Cys’ PM, 1964. Prirodno-geograficznyj podil lwiwskoho tapodislkoho ekonomiczeskych ra-joniw (Natural-geographical division of the Lviv and Podillya economic districts). Wydawnictwo Lvivskoho Uniwersytetu: 220 pp (in Ukrainian).
• Huntley DJ and Lamothe M, 2001. Ubiquity of anomalous fading in K-feldspars and the measurement and correction for it in optical da-ting. Can. J. Earth Sci. 38(7): 1093-1106, DOI 10.1139/e01-013.
• Jary Z, 2007. Zapis zmian klimatu w górnoplejstoceńskich sekwencjach lessowo-glebowych w Polsce i w zachodniej części Ukrainy (Rec-ord of Climate Changes in Upper Pleistocene loess-soil sequence in Poland and western part of Ukraine). Promotor Media Wydawnictwo, Wrocław: 136 pp (in Polish).
• Juvigné EH and Wintle AG, 1988. A new chronostratigraphy of the Late Weichselian loess units in Middle Europe based on thermo-luminescence dating. Eiszeitalter und Gegenwart, 38: 94-105.
• Komar M, Łanczont M and Madeyska T, 2009. Spatial vegetation patterns based on palynological records in the loess area between the Dnieper and Odra rivers during the last interglacial-glacial cy-cle. Quaternary Intnational 198(1-2): 152-172, DOI 10.1016/j.quaint.2008.04.008.
• Koster AE, 2005. Recent advances in luminecence dating of Late Pleis-tocene (cold-climate) aeolian sand and loess deposits in western Europe. Permafrost and Periglacial Processes 16(1): 131-143, DOI 10.1002/ppp.512.
• Kusiak J, 1995. Opis metody termoluminescencyjnej datowania osadów czwartorzędowych stosowanej w laboratorium TL Zakładu Geo-grafii Fizycznej i Paleogeografii UMCS w Lublinie (Description of the thermoluminescence method used for dating the Quaternary deposits in the laboratory Department of Physical Geography and Palaeogeography, Maria Curie-Skłodowska University, Lublin). Geochronometria 13: 97-109 (in Polish).
• Kusiak J, 2002. Problem wyboru procedury pomiarowej w analizie termoluminescencyjnej na przykładzie datowania profilu Zah-vizdja (Selection of measurement method in the TL analysis on the basis of dating of the Zahvizdja profile). In: Madeyska T, ed., Lessy i paleolit Naddniestrza halickiego (Ukraina) (Loess and Pal-aeolithic of the Dniester River Basin, Halyč region (Ukraine)), Studia Geologica Polonica 119: 193-197 (in Polish).
• Kusiak J, 2006. Lessy górnoplejstoceńskie Polski południowo-wschodniej i Ukrainy północno-zachodniej w świetle datowań termoluminescencyjnych (Upper Pleistocene loesses in south-eastern Poland and north-western Ukraine in the light of thermo-luminescence dating). Rozprawa doktorska, Archiwum UMCS: 131 pp (in Polish).
• Kusiak J, 2007. True and anomalous TL dates from Late Pleistocene loess-palaeosol deposits at the Kolodiiv site (East Carpathian Fore-land, Ukraine). Geological Quarterly 51: 167-172.
• Kusiak J, 2008a. Kontekst stratygraficzny zastosowania różnych od-mian metody termolumi-nescencyjnej w datowaniu lessów z ter-enu Polski południowo-wschodniej i Ukrainy północno-zachodniej (Stratigraphic context of the application of different variants of thermoluminescence method to dating of loesses from the south-eastern Poland and northwestern Ukraine). Annales UMCS sec.B 63: 21-60 (in Polish).
• Kusiak J, 2008b. Lessy górnoplejstoceńskie Polski południowo-wschodniej i Ukrainy północ no-zachodniej w świetle datowań termoluminescencyjnych (Upper Pleistocene loesses in south-eastern Poland and north-western Ukraine in the light of thermo-luminescence dating). In: Materiały V Seminarium Lessowego XV Seminarium Polsko-Ukraińskiego ”Zapis zmian środowiskowych w późnoplejstoceńskich sekwencjach lessowo-glebowych” (Mate-rials of 5th Loess Seminar 15th Ukrainian-Polish Seminar „Record of environment changes in Upper Pleistocene loess-soil sequences Wrocław – Srebrna Góra, 16-20 September 2008 (in Polish).
• Kusiak J and Łanczont M, 2002. New results of TL dating of the less profile at Polanów Samborzecki with use of the optical filters BG-28 and UG-11. Geochronometria 19: 1-6.
• Kusiak J, Łanczont M, Bogucki (Boguckyj) A and Wojtanowicz J, 2002. Divergence in the TL dating resulting from different meth-ods of equivalent dose determination. Geochronometria 21: 27-32.
• Kusiak J, Łanczont M and Wilgat M, 2007. TL ages of loesses from the last two glacials in SE Poland. Geochronometria 27: 33-40, DOI 10.2478/v10003-007-0010-5.
• Lang A, Hatte C, Rousseau D-D, Antoine P, Fontugne M, Zöller L, Hambach U, 2003. High-resolution chronologies for loess: com-paring AMS 14C and optical dating results. Quaternary Science Reviews 22(10-13): 953-959, DOI 10.1016/S0277-3791(03)00035-0.
• Lindner L, 1991. Stratigraphy of main Pleistocene loess horizons and paleosols in mid-eastern Europe. Acta Geologica Polonica 41(1-2): 85-100.
• Lindner L and Prószyński M, 1979. Geochronology of the Pleistocene deposits exposed at Wąchock, nothern part of the Holy Cross Mts. Acta Geologica Polonica 29(1): 121-132.
• Lindner L, Wojtanowicz J and (Bogucki) Bogutsky AB, 1998. Main stratigraphic units of the Pleistocene in southeastern Poland and northwestern Ukraine, and their correlation in western and mid-eastern Europe. Geological Quarterly 42(1): 73-86.
• Lindner L, Bogucki A, Chlebowski R and Gożik P, 2004. Znaczenie występowania glin lodowcowych w reperowych profilach les-sowych Polski i Ukrainy (The importance of glacial till occurrence in loess type sections of Poland and Ukraine). Przegląd Geolog-iczny 52(4): 331-335 (in Polish).
• Lindner L and Marks L, 2008. Pleistocene stratigraphy of Poland and its correlation with stratotype sections in the Volhynian Upland (Ukraine). Geochronometria 31: 31-37, DOI 10.2478/v10003-008-0014-9.
• Łanczont M and Bogucki (Boguckyj) AB, 2002. Badane profile lessowe i stanowiska paleolit-tyczne Naddniestrza Halickiego (The exam-ined loess sites in the Halyč Prydnistrov’ja region). In: Madeyska T, ed., Lessy i paleolit Naddniestrza halickiego (Ukraina) (Loess and Palaeolithic of the Dniester River Basin, Halyč region (Ukraine)). Studia Geologica Polonica 119: 33-181 (in Polish).
• Łanczont M and Madeyska T, 2005. Environment of the East Carpathi-an Foreland during periods of Palaeolithic man’s activity. Catena 59(3): 319-340, DOI 10.1016/j.catena.2004.09.003.
• Łanczont M and Wojtanowicz J, 2005. Zagadnienia glacjalne i peryglacjalne przedpola Karpat w świetle badań profilu Zarzecze (Polska SE) (Glacial and periglacial problems of the Carpathian Foreland in the light of the investigations of the Zarzecze profile (SE Poland)). Annales UMCS 60(3) sec. B 47-62 (in Polish).
• Łanczont M and Bogucki (Boguckyj) A, 2007. High-resolution terres-trial archive of the climatic oscillation during Oxygen Isotope Stages 5-2 from the unique loess-paleosol sequence at Kolodiiv (East Carpathian Foreland, Ukraine). Geological Quarterly 51(2): 105-126.
• Łanczont M, Fedorowicz S, Kusiak J, Bogucki (Boguckij) A and Sytnyk Aleksandr, 2009. TL age of loess deposits in the Yezupil I Palaeolithic site on the upper Dniester River (Ukraine). Geologija 51(3-4) : 86-96.
• Martinson DG, Pisias NG, Hays JD; Imbrie JD, Moore TC, Shackleton NJ, 1987. Age Dating and the orbital theory of the ice ages: devel-opment of a high-resolution 0 to 300,000-year chronostratigraphy. Quaternary Research 27(1): 1-29, DOI 10.1016/0033-5894(87)90046-9.
• Maruszczak H, 1972. Podstawowe cechy genetyczne i stratygraficzne lessów Polski południowo-wschodniej (Main genetic and strati-graphic features of loesses in south-eastern Poland). In: Marusz-czak H, ed., Przewodnik sympozjum krajowego “Litologia i straty-grafia lessów w Polsce” (Guide-book of national symposium “Li-thology and stratigraphy of loesses in Poland”), Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa: 89-137 (in Polish).
• Maruszczak H, 1994. Korelacja chronostratygraficzna lessów Polski Południowej i Ukrainy Północno-Zachodniej (Chronostratigraphic correlation of loesses in southern Poland and north-western Ukra-ine). Przegląd Geologiczny 42(9): 728-733 (in Polish).
• Mejdahl V, 1986. Thermoluminescence dating of sediments. Radiation Protection Dosimetry 17(1-4): 219-227.
• Mojski JE, 1968. Zarys stratygrafii zlodowacenia północnopolskiego (bałtyckiego) w północnej i środkowej części Polski (Outline of the stratigraphy of north Polish glaciation in North and Middle Po-land). Prace Geograficzne IG PAN 74: 37-64 (in Polish).
• Mojski JE, 1993. Europa w plejstocenie – ewolucja środowiska przy-rodniczego (Europe in Pleistocene - evolution of natural environ-ment). PAE, Warszawa (in Polish).
• Mojski JE, 1999. Drobne jednostki stratygraficzne piętra wisły w obsza-rze perybałtyckim (Small stratigraphic units of Vistulian in the Peribaltic area). Przegląd Geologiczny 47(3): 247-254 (in Polish).
• Nawrocki J, Bogucki (Boguckyj) A, Łanczont M, Kusiak J and Werner T, 2003. Paleomagnetyczne podstawy podziału i korelacji chrono-stratygraficznej lessów vistuliańskich Wyżyny Wołyńskiej (Pa-laeomagnetic basis of chronostratigraphic division and correlation of the Vistulian loesses in the Volyn Upland). In: Materiały XII ukraińsko-polskiego seminarium terenowego „Stratygraficzna ko-relacja lessów i osadów lodowcowych Ukrainy i Polski” 15-19 września 2003 (in Polish).
• Oczkowski HL, Przegiętka KR, Lankauf KR and Szmańda JB, 2000. Gamma spectrometry in thermoluminescence dating. Geochrono-metria 18: 57-62.
• Paepe R and Vanhoorne R, 1967. The Stratigraphy and Palaeobotany of the Late Pleistocene in Belgium. Verhandelingen bij de Geologi-sche Kaart en de Mijnkaart van België 8: 1-95.
• Poręba G and Fedorowicz S, 2005. Gamma spectrometry for OSL and TL dating of loess deposits at Dybawka and Tarnawce (SE Po-land), Geochronometria 24: 27-32.Prescott JR and Hutton JT, 1988. Cosmic ray and gamma ray dosimetry for TL and ESR. In-ternational Journal of Radiation Applications and Instrumenta-tion. Part D. Nuclear Tracks and Radiation Measurements 14(1-2): 223-227, DOI 10.1016/1359-0189(88)90069-6.
• Prescott JR and Hutton JT, 1994. Cosmic ray contributions to dose rates for luminescence and ESR dating: large depths and long-term time variations. Radiation Measurements 23(2-3): 497-500, DOI 10.1016/1350-4487(94)90086-8.
• Prószyńska-Bordas H, Stańska-Prószyńska W and Prószyński M, 1987. Termoluminescencyjne wskaźniki wieku lessów i gleb kopalnych z przekroju w Odonowie (metoda i wyniki laboratorium warszaw-skiego) (Thermoluminescence indicators of age of loesses and pa-leosols from the Odonów profile (Warsaw laboratory method and results)). Sprawozdania z badań naukowych KBN 7: 16-29 (in Polish).
• Roucoux KH, Tzedakis PC, Frogley MR, Lawson IT and Preece RC, 2008. Vegetation his-tory of the marine isotope stage 7 interglacial complex at Ioannina, NW Greece. Quaternary Science Reviews 27(13-14): 1378-1395, DOI 10.1016/j.quascirev.2008.04.002.
• Rousseau D-D, Zöller L and Valet J-P, 1998. Late Pleistocene climatic variations at Achen-heim, France, based on a magnetic susceptibil-ity and TL chronology of loess. Quaternary Research 49(3): 255-265, DOI 10.1006/qres.1998.1972.
• Rousseau D-D, Antoine P, Hatte C, Lange A, Zöller L, Fontugne M, Ben Othman D, Luck JM, Moine O, Labonne M, Bentaleb I and Jolly D, 2002. Abrupt millennial climatic changes from Nussloch (Germany) Upper Weichselian eolian records during the Last Gla-ciation. Quaternary Science Reviews 21(14-15): 1577-1582, DOI 10.1016/S0277-3791(02)00034-3.
• Singhvi AK, Sharma Y.P and Agrawal DP, 1982. Thermoluminescence dating of sand dunes in Rajastan, India. Nature 295(5847): 313-315, DOI 10.1038/295313a0.
• Szelkoplyas WN and Christoforowa TF, 1987. Sledy rannieplejstoce-nowych oledenenii na territorii Ukrainy (Traces of Early Pleisto-cene glaciations in the territory of the Ukraine). Naukowa Dumka: 7-14 (in Ukrainian).
• Szelkoplyas WN, Christoforowa TF, Palienko WP, Morozow GW, Maruszczak H, Lindner L, Wojtanowicz J, Butrym J and Bogucki (Boguckij) AB, 1985. Chronologija obrazowanii lesowoj i ledni-kowoj formacji zapadnoj czasti USSR i sopredelnych territorii (Chronology of loess and glacial deposits in the western part of the Soviet Union and adjoining areas). Institut Geologicheskich Nauk AN USSR Preprint 85-18: 1-51 (in Ukrainian).
• Thompson GW and Goldstein LS, 2006. A radiometric calibration of the SPECMAP time scale. Quaternary Science Reviews 25(23-24): 3207-3215, DOI 10.1016/j.quascirev.2006.02.007.
• Van den Haute P, Frechen M, Buylaert J-P, Vandenberghe D and De Corte F, 2003. The Last Interglacial palaeosol in the Belgian loess belt TL age record. Quaternary Science Reviews 22(10-13): 985-990, DOI 10.1016/S0277-3791(03)00023-4.
• Veklich MF, 1982. Paleoetapnosts y stratotypy pochoronnykh formatsy verkhnego kayno-zoya (Palaeostages and stratotypes of the Upper Cainozoic fossil formations). Naukova Dumka: 1-208 (in Ukraini-an).
• Veklich MF (ed.), 1993. Stratigraficheskaya shema chetvertichnych otlozheniy Ukrainy (Stratigraphical framework of Quaternary de-posits of Ukraine). State Committee for Geology of Ukraine, Kiev (in Russian).
• Wintle AG, 1987. Themoluminescence dating of loess. Catena Supple-ment 9: 103-115.
• Zöller L, Rousseau D-D, Jäger KD and Kukla G, 2004. Last integlacial, Lower and Middle Weichselian – a comparative study from the Upper Rhine and Thuringian loess areas. Zeitschrift für Geomor-phologie Neue Folge 48: 1-14.