"Odkościelnienie" i indywidualizacja jako ważne tendencje przemian w religijności współczesnej

• Autorzy: Mariański J.

Warianty tytułu

EN

"Lack of individualization" as a church and important trends of contemporary changes in religious

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niezależnie od tego jak będziemy opisywać społeczeństwa współczesne, to w określeniu nowoczesność z różnymi przymiotnikami (późna, nowa, inna, refleksyjna, płynna, hipernowoczesność) czy ponowoczesność będzie się mieścić swoista radykalizacja pluralizmu na płaszczyźnie strukturalnej, kulturowej, indywidualnej. Nie oznacza to jednak całkowitego zerwania z dotychczasową wizją świata ("detradycjanolizacja") i totalnym otwarciem się na przyszłość. Dokonujące się w tych społeczeństwach przemiany religijności i kościelności mają złożony, wielokierunkowy i wielonurtowy charakter, w których mamy do czynienia z różnymi typami religijności, najczęściej występującymi w "mieszanych" formach i kształtach. W rozważaniach niniejszych nie traktujemy religii jako oddzielnego i wyizolowanego zjawiska ale jako część życia codziennego, życia prywatnego i publicznego. Skupimy się tylko na dwóch procesach tj "odkościelnianiu" i indywidualizacji religijnej, jako wiodących tendencjach i trendach w przemianach religijności w nowoczesnych czy ponowoczesnych społeczeństwach. Przemiany te są wielokierunkowe. "Odkościelnienie" jest pierwszym etapem indywidualizacji religijności (osłabienie lub zerwanie więzi z Kościołem i prywatyzacja decyzji odnoszących się do religijności)

EN

Regardless of how we describe the contemporary society, to define modernity with various adjectives (late, new, different, reflective, smooth,) or will be located ponowoczesność specific radicalization of pluralism at the level of structural, cultural and individual. This does not mean a complete break with the current vision of the world ("detradycjanolizacja") and total openness to the future. Taking place in these societies, religious conversion with different types of religion, the most common in the "mixed" forms and shapes. In consideration of these we do not treat religion as a separate and isolated phenomenon but as part of everyday life, public and private life. We will focus only on the two processes of individualization of religion, as the leading trends and trends in the changes of religion in modern and postmodern societies. These changes are omnidirectional. "Odkościelnienie" is the first stage of individualization of religion (weakening or breaking ties with the Church and privatization decisions relating to religion)

Słowa kluczowe

PL

odkościelnienie; indywidualizacja religii; ponowoczesność

EN

dechurching; individualization of religion; postmodernity

• Wydawca: Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej
• Rocznik: 2010
• Tom: R. 51 nr 181A
• Strony: 169--194
• Opis fizyczny: Bibliogr. 46 poz.

Twórcy

autor

Mariański J.

• Katolicki Uniwersytet Ludowy

Bibliografia

• [1] Adhortacja apostolska . Catechesi tradendae" z 16 października 1979 roku
• [2] Katechizacja w naszych czasach, Wydawnictwo Kurii Metropolitalnej Warszawskich Warszawa 1980.
• [3] Bauman Z., Edukacja: wobec, wbrew i no rzecz nowoczesności, [w:] Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, t. I, (red.) M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak, Gdańsk 2007.
• [3] Bauman Z., Zindywidualizowane społeczeństwo, tł. O. Kubińska, W. Kubiński, Gdańsk 2008.
• [4] Beckford J., Teorio społeczno o religio, tł. M. Kunz, T. Kunz, Kraków 2006.
• [5] Bellah R. N., Madsen R., Sullivan W. M., Swidler A., Tipton S. M., Sklonności serca. indywidualizm i zaangażowanie po amerykańsku, tł. D. Stasiak, P. Skurowski, T. Żyro, Warszawa 2007.
• [6] Berger P. L., Modernizacja jako uniwersalizacjo herezji, [w:] Religia a życie codzienne, cz. I, (red.) H. Grzymała-Moszczyńska, Kraków 1990.
• [7] Berger P. L., Benedykt nie jest inkwizytorem, "Dziennik", 2009, nr 91 (dodatek "Europa", nr 16).
• [8] Beyer P. Religia i globalizacja tł. Kunz, Kraków 2005
• [9] Bronk A. Od rozumienia religii jako opium ludu do tezy o niezbywalnej obecności religii w świecie, Księga Pamiątkowa Polskiego Zjazdu Filozoficznego w Szczecinie 14-18 września 2004 r.
• [10] Casanova J., Religie publiczne w nowoczesnym świecie, tło T. Kunz, Kraków 2005.
• [11] Casanova J., Agiornamenti Katholische und muslimische Politik im Verrgleich, "Leviathan. Berliner Zeitschrift fur Sozialwissenschaft" 34: nr 3, 2006.
• [12] Casanova J., Einwanderung und der neue re/igiOse P/ura/ismus. Ein Verrg/e ich zwischen der EU und den USA, "Leviathan. Berliner Zeitschrift fur Sozialwissenschaft" 34: 2006, nr 2.
• [13] Casanova J., Musimy akceptować religijne dziedzictwo, "Dziennik" (dodatek "Europa", nr 38), 2008, nr 211.
• [14] Casanova J., Public Religions Revisited, [w:] Christentum und So/idaritiit. Bestandsaujnahmen zu Sozia/ethik und Religionssozi%gie, Hrsg. von H. J. Grope Kracht, Ch. Spiep. Paderborn 2008.
• [ 15] Coupland D., Życie po Bogu, tł. J. Rybicki, Warszawa 1997.
• [16] Chcesz zrozumieć kryzys? Posluchaj Baumana, z prof. Zygmuntem Baumanem rozmawia Tomasz Kwaśniewski, "Gazeta Wyborcza" (dodatek "Duży Format"), 2009, nr 3.
• [ 17] Dobbelaere K., Sekularyzacja. Trzy poziomy analizy, tł. R. Babińska, Kraków 2008.
• [ 18] Ebertz M. N., Transzendenz im Augenblick. Ober die "Eventisierung" des ReligiOsen - dargestelIt am Beispiel der Katholischen Wetjugendtage, [w:] Events. Soziologie des Aupergewohnlichen, Hrsg. von W. Gebhardt, R. Hitzler, M. Pfadenhauer, Opladen 2000.
• [19] Fuchs-Heinritz W., Religion, [w:] Jugend 2000, Bd. I. Hrsg. von Deutsche Shell, Opladen 2000.
• [20] Gellner E., Narody i nacjonalizm, tł. T. Hołówka, Warszawa 2009.
• [21] Grzeszczyk E., Komercjalizacja amerykańskiej religii: megakościoly, telewangeliści i zjawisko shopping Jor religion, [w:] Religia. Prawo. Reklama. Dylematy kultury współczesnej, (red.) R. Paradowski, Warszawa 2006.
• [22] Habermas J., Wierzyć i wiedzieć, "Znak": 54: 2002, nr 9.
• [23] Hitzler R., lndividualisierung des Glaubens. Zur religiOsen Dimension der Bastelexistenz, [w:] Diesseitsreligion. Zur Deutung der Bedeutung moderner Kultur, Hrsg. von A. Honer, R. Kurt, J. Reichertz, Konstanz 1999.
• [24] Jenkins Ph., Chrześcijaństwo przyszłości. Nadejście globalnej Christianitas, tł. S. Grodź, Warszawa 2009.
• [25] Knoblauch H., Das strategische Ritual der kollektiven Einsamkeit. Zur Beegrifflichkeit und Theorie des Events, [w:] Events. Soziologie des Auf3errgewohnlichen, Hrsg. von W. Gebhardt, R. Hitzler, M. Pfadenhauer, Opladen 2000.
• [26] Knoblauch H., Religionssoziologie, [w:] Lexikon neureligiOser Gruppen, Szenen und Weltanschauungen. Orientierungen im religiOsen Pluralismus, Hrsg. von H. Baer, H. Gasper, J. Mtiller, J. Sinabell, Freiburg im Breisgau 2005.
• [27] Kochanek H., Spurwechsel. Die Erlebnisgesellschajl ais HerausJorderungfiir Christentum und Kirche, Frankfurt am Main 1998.
• [28] Kościół u progu trzeciego tysiąclecia, wywiad z Prefektem Kongregacji Nauki Wiary kard. Josephem Ratzingerem, tł. J. Królikowski, "W drodze", 1994, nr 5.
• [29] Kicher R., Die neue Anziehungskrajl der Religion. Wachsendes lnteresse an ;Glaube und Kirche "Inronnationen fur Religionslehrerinnen und ReligionssIchrcr Oislum Limburg" 35: 2006, nr 4.
• [30] Krasnodębski Z., Polityka i chrześcijaństwo w ponowoczesnej demokracji, [w:] Religia i konserwatyzm: sprzymierzeńcy czy konkurenci?, (red.) P. Maurkiewicz, S. Sowiński, Wrocław 2004.
• [31] Krasnodębski Z., Drzemka rozsądnych. Zebrane eseje i szkice, Kraków 2006.
• [32] Krech V., Georg Simmel: religia u progu, [w:] Filozofia religii. Od Schleierrmachera do Eco, oprac. V. Drehsen, W. Grab, B. Weyel, tł. L. Łysień, Kraków 2008.
• [33] Krzychała S., Ryzyko własnego życia. Indywidualizacja w późnej nowoczesności, Wrocław 2007.
• [34] Luckmann Th., Niewidzialna religia. Problem religii we współczesnym społeczeństwie, tł. L. Bluszcz, Kraków 1996.
• [35] Luckamnn Th., TransJormations of Religion and Morality in Modern Europe, "Social Commpass" 50: 2003, nr 3.
• [36] Mariański J., Sekularyzacja i de sekularyzacja w nowoczesnym świecie, Lublin 2006
• [37] Onfray M. Religia nie może już być dla nas oparciem „Dziennik” 2008, nr 221
• [38] Parsons Struktura społeczna a osobowość, tł. M. Tabin, Warszawa 1969.
• [39] Pollack D., Die Einheit von Immanenz und Transzendenz in der Krise. Reeligionssoziologische Anmerkungen zum Wandel des evangelischen Abenddmahlverstiindnisses, [w:] Christentum und Solidaritiit. Bestandsaufnahmen zu Sozialethik und Religionssoziologie, Hrsg. von H. J. Brose Kracht, Ch. Spie~, Paderborn 2008.
• [40] Putnam R. D., Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych, tł. P. Sadura, S. Szymański, Warszawa 2008.
• [41] Piittmann A., Bedeutsame Minderheit. Der "Religionsmonitor 2008" der Berrtelsmann-Stiftung, "Die neue Ordnung" 62: 2008, nr 4.
• [42] Stark R., Bainbridge W. S., Teoria religii, tł. T. Kunz, Kraków 2000.
• [43] Różańska A., Ksztaltowanie się tożsamości religijnej młodzieży w sytuacji pluralizmu kulturowego i religijnego, [w:] Socjalizacja i kształtowanie się tożsamości - problem i sugestie rozwiązań, (red.) T. Lewowicki, B. Grabowska, A. Różańska, Toruń 2008.
• [44] Wójtowicz A., Konstrukcjonizm społeczny w badaniach religii: idee, tematy, realizacje, [w:] Studia z nauk społecznych i humanistycznych, (red.) J. Juchhnowski, M. S. Wolański, Wrocław 2008.
• [45] Zduniak A., W poszukiwaniu sensu. Formy życia religijnego w społeczeństwie ponowoczesnym, [w:] Homo creator czy homo ludens? Nowe formy aktywności i spędzania czasu wolnego, (red.) W. Muszyński, M. Sokołowski, Toruń 2008.
• [46] Zulehner P. M., Einfiihrung in den pastoralen Beru Ein Arbeilsbuch, Miinnchen 1977.