Charakterystyka warunków batymetrycznych i termicznych kompleksu jezior na przedpolu Lodowca Aavatsmarka, Svalbard

• Autorzy: Sobota I. , Nowak M.

Warianty tytułu

EN

Bathymetric and thermal conditions of lakes located in the forefield of Aavatsmark Glacier, Svalbard

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W sezonach letnich 2009 i 2010 roku przeprowadzono badania warunków batymetrycznych i termicznych kompleksu jezior na przedpolu Lodowca Aavatsmarka. Określono czasowe i przestrzenne zróżnicowanie temperatury powierzchniowej warstwy wody oraz uwarstwienie termiczne w pionach pomiarowych zlokalizowanych w wybranych punktach jezior, a także ich związek z wybranymi warunkami meteorologicznymi. Stwierdzono rzadko spotykane uwarstwienie termiczne masy wodnej jeziora. Sporządzono również plan batymetryczny akwenu i określono jego wybrane cechy morfometryczne.

EN

In summer 2009 and 2010 the measurements of thermal conditions of the lakes located in the forefield of Aavatsmark Glacier, Oscar II Land, NW Spitsbergen, have been conducted. The object of research was the complex of a three moraine lakes: Upper, Middle and Lower. So far the bathymetry and selected elements of thermal and salinity conditions of those lakes was studied (Pietrucień and Skowron 1983; Małachowski and Sobota 2002, Sobota 2007). The results showed distinct differences in depth of lakes, which (beside physic characteristics and dynamic of water circulation) are the most important feature forming thermal conditions of water. The authors took regular measurements of the thermal stratification and temperature of a surface water layer (measured 0.4 m under water level). The area of the whole complex takes approximately 86 000 m2, with mean depth 2.6 m. These lakes are linked with the sea, so specific thermal and salinity conditions were observed. The heat flow in those reservoirs is mainly formed and dependent on characteristic salt and fresh water layers which has been shaped by water exchange between lakes and sea. Inflow of strongly saline sea water causing specific salinity stratification. In consequence the water masses with a different ability of heat absorption and cumulation are forming. Surface inflow is active only in a snowmelt period. Rainfall doesn't take important role in lakes alimentation. There is a need of further researches to define a detailed water circulation conditions.

Słowa kluczowe

PL

termika jezior; batymetria jeziora; Svalbard

EN

Svalbard; thermal conditions of lakes; lakes bathymetry

• Wydawca: Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
• Czasopismo: Problemy Klimatologii Polarnej
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 21
• Strony: 187--196
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Sobota I.

autor

Nowak M.

• Zakład Kriologii i Badań Polarnych, Instytut Geografii UMK ul. Gagarina 9, 87–100 Toruń,

Bibliografia

• 1. Hutchinson G.E., 1957. A treatise on limnology, vol. 1. Geography, Physics and Chemistry, Wiley, Nowy Jork: 1015 s.
• 2. Isachsen G., 1912. Mapa – Spitsberg (Partie Nord-Ouest), Mapa w skali 1: 200 000, 1909-1910, Paris, 1912-1914.
• 3. Lankauf K.R., 2002. Recesja lodowców rejonu Kaffiøyry (Ziemi Oskara II – Spitsbergen) w XX wieku, Prace Geograficzne, 183, Warszawa: 221 s.
• 4. Małachowski A., Sobota I., 2002. Pionowy rozkład temperatury i przewodnictwa elektrycznego wody Jeziora Górnego (NW Spitsbergen), a warstwy odzieży w technologii Thermoactive. [w:] Funkcjonowanie i moni-toring geoekosystemów obszarów polarnych, Materiały konferencyjne XXVIII MSP, Poznań: 63–68.
• 5. Pienitz R., Doran P.T., Lamoureux S.F., 2008. Origin and geomorphology of lakes in the polar regions. [w:] Polar Lakes and Rivers – Limnology of Arctic and Antarctic Aquatic Ecosystems, Oxford Press: 25–42.
• 6. Pietrucień C., 1977. Hydrological investigations of moraine lakes in the forefield of Aavatsmark Glacier. Acta Uni-veristatis Nicolai Copernici, 43 (Geografia, 13): 127–143.
• 7. Pietrucień C., Skowron R., 1983. Anomalie uwarstwienia termicznego wód jezior na przedpolu Lodowca Aavats-marka. Polskie Badania Polarne 1970-1982, Toruń: 224–238.
• 8. Pietrucień C., Skowron R., 1987. Morfometria i batymetria jezior morenowych na południowym przedpolu Lodowca Aavatsmarka, Acta Univeristatis Nicolai Copernici, 43 (Geografia, 20): 83–105.
• 9. Skowron R., 1995. Dynamika temperatury wody i zasobów ciepła w meromiktycznym jeziorze strefy polarnej (NW Spitsbergen) w okresie lata polarnego. [w:] XXII Sympozjum Polarne - Jedność środowiska przyrodniczego Arktyki i Antarktyki, Zamek Książ, 27-28.X.1995: 69–83.
• 10. Sobota I., 2005. Zarys hydrografii Kaffiøyry. [w:] Kaffiøyra. Zarys środowiska geograficznego Kaffiøyry (NW Spits-bergen), Instytut Geografii UMK, Toruń: 13–16.
• 11. Sobota I., 2007. Selected problems of changes in morphometry, bathymetry and thermal conditions in the lake complex at the forefield of Aavatsmarkbreen. Landform Analysis, 5: 151–152.
• 12. Sobota I., Nowak M., Ćmielewski M., 2010. Thermal conditions of the lakes located in the forefield of Aavats-markbreen, Svalbard. [w:] Grabowski M., Pabis K., Konopacka A. (red.), Nauka polska w Międzynarodowym Roku Polarnym 2007-2009, abstrakty XXXIII Sympozjum Polarne, Łódź.
• 13. Vincent W. F., Hobbie J. E.,Laybourn-Parry J., 2008a. Introduction to the limnology of high-latitude lake and river ecosystems. [w:] Polar Lakes and Rivers - Limnology of Arctic and Antarctic Aquatic Ecosystems, Oxford Press: 1–24.
• 14. Vincent W. F., MacIntyre S., Spigel R. H., Laurion I., 2008b. The physical limnology of high-latitude lakes. [w:] Polar Lakes and Rivers – Limnology of Arctic and Antarctic Aquatic Ecosystems, Oxford Press: 65–81.