Problemy w ocenie jakości środowiska wewnętrznego na przykładzie mieszkańców narażonych na podwyższone stężenia lotnych związków organicznych w mieszkaniach

• Autorzy: Wolany J. , Kozielska B. , Pastuszka J. S.

Warianty tytułu

EN

Problems in the indoor air quality assessment: an example of apartment residents exposed to elevated indoor concentration levels of volatile organic compounds

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono dwa podejścia możliwe do zastosowania przy ocenie jakości powietrza wewnętrznego. Pierwszy z nich to ocena formalno-prawna, która sprowadza się do porównania otrzymanych wyników stężeń zanieczyszczeń z wartościami dopuszczalnymi lub innymi wartościami, określonymi przez odpowiednie normy lub inne akty prawne. Drugim sposobem jest podejście naukowo-merytoryczne (eksperckie), gdzie oceny dokonuje się m.in. w oparciu o wielkość dawki lub szacowanie ryzyka (dla substancji bezprogowych), analizę stosunku stężeń wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia (tzw. stosunku I/O), występowania dodatkowych zanieczyszczeń w badanym pomieszczeniu i możliwości ich wzmożonego oddziaływania, a także przy uwzględnieniu wyników badań przeprowadzonych dla innych pomieszczeń. Na podstawie własnych badań autorów przeprowadzonych dla 11 zanieczyszczeń z grupy lotnych związków organicznych (LZO), dokonano formalno-prawnej i merytoryczno-naukowej oceny jakości powietrza w 17 mieszkaniach o podwyższonych stężeniach tych zanieczyszczeń. Pokazano, że mimo braku występowania istotnych przekroczeń poziomów dopuszczalnych oraz pozytywnej oceny w metodzie formalno-prawnej, jakość powietrza wewnętrznego może być oceniana negatywnie przy zastosowaniu podejścia naukowo-merytorycznego i uwzględnieniu w ocenie kilku dodatkowych parametrów.

EN

Two possible approaches to the indoor air quality assessment are presented in the paper. First one is the so-called "formal-legal" method in which the obtained concentration data is compared with permissible levels set in the standards or other legal acts. The other method is based on professional expertise. Here, the air quality assessment includes not only the concentration levels but also the dose of a compound and the risk of illness, Indoor/Outdoor ratio (I/O), occurrence of other compounds due to the additive or synergie interactions and results of similar measurements done in other rooms. Based on the authors' measurement results of 11 VOC compounds, the "formal-legal" method and the professional expertise approach were applied to assess indoor air quality of 17 domestic environments. It was proved that despite a lack of serious exceedances of VOC permissible concentration levels and an overall positive assessment based on the "formal-legal" method the quality of the indoor air may still be assessed negatively when using the professional expertise based approach in which additional aspects and other relevant factors were taken into account.

Słowa kluczowe

PL

jakość powietrza; związki organiczne

EN

air quality; organic compounds

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego w Polsce, Zarząd Główny
• Czasopismo: Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 44 nr 2
• Strony: 62--72
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., tab.

Twórcy

autor

Wolany J.

autor

Kozielska B.

autor

Pastuszka J. S.

• Politechnika Śląska w Gliwicach, Katedra Ochrony Powietrza, 44-100 GLIWICE, ul. Akademicka 2,

Bibliografia

• [1] Godish T.: Indoor Environmenta1 Quality. CRC Press, Washington, 2000
• [2] Wallace L.: (1993) Exposure assessment from field studies (w:) Environmental Carcinogens. Methods of Analysis and Exposure Measurements. Vol. 12 - Indoor Air. (Redakcja: B. Seifert, H.J. van der Wiel, B. Dodet and I.K. O'Neill), str.: 136-152, IARC, Lyon, France, 1993
• [3] Wesolowski J.: Ocena narażenia człowieka (w:) Seminaria z epidemiologii środowiskowej (Redakcja: B. Wojtyniak, H. Roszkowska, J. Kopczyński), str. 67-91, Europejskie Centrum Zdrowia i Środowiska, Oddział w Bilthoven. Wydanie polskie: Państwowy Zakład Higieny, Warszawa, 1994
• [4] Burge H.: Bioaerosols: prevalence and health effects in the indoor environrnent. J. Allergy Clin. Immunol., 86, 687-701,1990
• [5] Sundell J., Kjellman M.: The air we breath indoors. The significance of the indoor environment for allergy and hypersensitivity. Summary of scientific knowledge, National Institute of Public Health, Stockholm, Sweden, 1994
• [6] Cuijpers C.E.J, Swaen G.M.H., Wesseling G., Sturmans F., Wouters E.F.M.: Adverse effects of the indoor environment on respiratory health in primary school children, Environmental Research, 68, 11-23,1995
• [7] Niewiadomski T.: Ryzyko radonowe w budynkach mieszkalnych, Prace Naukowe GIG-Seria Konferencje, 7, 73-94, 1996
• [8] Targowski L.: Problemy zagrożeń zdrowia produktami spalania gazu ziemnego w budownictwie mieszkaniowym wielokondygnacyjnym (w:) Jakość powietrza w pomieszczeniach, polskie problemy na przełomie 1995/96 (Redakcja: T. Jędrzejowska-Ścibak, J. Sowa), str. 149-153, Politechnika Warszawska, Warszawa, 1996
• [9] Andersson L., Bakke IV. Bjorseth O., Bornehag C-G., Clusen G., Hongslo J.K., Kjellman M., Kjaersgaard S., Levy F., Molhave L., Skerfving S., Sundell J.: TVOC and health in non-industria1 indoor environments, Indoor Air, 7, 78-91,1997
• [10] Wieslander G., Norback D., Bjornsson E., Janson, Boman G.: Asthma and the indoor environment: the significance of emission of formaldehyde and volatile organic compounds from newly painted indoor surfaces, Int. Arch. Occup. Environ. Health, 69,115-124, 1997
• [11] Sundell J.: Indoor air environment and health, Nationa1 Institute of Health, Stockholm, Sweden, 1999
• [12] Simoni M., Scognamiglio A., Carrozzi L., Baldacci S., Angino A., Pistelli F., Di Pede F., Viegi G.: Indoor exposures and acute respiratory effects in two general population samples from a rural and an urban area in Italy, Journal of Exposure Analysis and Environrnental Epidemiology, 14, 144-152, 2004
• [13] Hodgson M.: The Sick Building Syndrome, Occupational Medicine: State of the Art Reviews, 10, 167-175, 1995
• [14] World Health Organization. Official Records of the World Health Organization, Geneva, 1985
• [15] Pastuszka J.S.: Higiena pracy w pomieszczeniach nieprzemysłowych (w:) Higiena Pracy, tom II (Redakcja: J.A. Indulski), str.: 369-398, Oficyna Wydawnicza IMP, Łódź, 1999
• [16] Pastuszka J.S.: Narażenie na aerozole ziarniste, włókniste i biologiczne (bakterie i grzyby mikroskopijne) populacji generalnej Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Monografia nr 40 Instytutu Inżynierii Ochrony Środowiska Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 2001
• [17] Szymczak W.: Szacowanie ryzyka zdrowotnego w środowisku pracy (w:) Higiena Pracy tom II (Redakcja: J.A. Indulski), str.: 399-431, Oficyna Wydawnicza Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi, Łódź, 1999
• [18] Jarosińska D.: Wybrane zagadnienia zdrowotnych następstw narażenia na zanieczyszczenia powietrza wewnętrznego (w:) Problemy Jakości Powietrza Wewnętrznego w Polsce'97 (Redakcja T. Jedrzejewska-Ścibak i J. Sowa), str.: 49-54, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 1998
• [19] Van der Wiel H.J, Molhave L.: Sampling strategies for indoor air analyses (w:) Environrnental Carcinogens Methods of Analysis and Exposure Measurements Vol. 12: Indoor Air (Redakcja: B. Seifert, H.J. van der Wiel, B. Dodet, I.K. O'N eill), str. 96-117, IARC, Lyon, France, 1993
• [20] SKC. VOC method update SKC appendices to EPA method TO-17. Publication 1667. Year 2005. Internet: www.skcinc.com/instructions/1667.pdf
• [21] WHO World Health Organization: Air Quality Guidelines for Europe, second edition, Copenhagen, 2000
• [22] Pyta H., Zajusz R.: Zmienność stężenia lotnych związków organicznych C6-C12 w powietrzu obszarów zurbanizowanych na przykładzie Zabrza. (w:) Ochrona powietrza w teorii i w praktyce (Redakcja: J. Konieczyński), tom 2, str.: 133-144, IPIŚ PAN, Zabrze, 2008