A few remarks based on the works of Stefan Morawski and The End of Art by Donald Kuspit

• Autorzy: Przybysz P. J.

Warianty tytułu

PL

Kilka uwag opartych na pracach Stefana Morawskiego oraz Końcu sztuki Donalda Kuspita

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper presents the origins of the category of end of art and two views taking into account this kind of processes in the area of arts. The first one represented by Stefan Morawski, like the view of C. Danto - an outstanding American philosopher and art critic, is derived from culture-history relationism. The other one represented by Donald Kuspit is a response to the art which atively participates in globalisation processes. The paper deals with successive stages leading both outstanding theoreticians of art to opposite conclusions. Both of them take neo-vanguard art (especially conceptual art) as empirical evidence justifying the diagnosis of death of art. Both of them also believe that the feature confirming the diagnosis is the lack of quality and aesthetic values in this kind of works. The paper ends with conclusions based on deepening globalization processes in the area of culture and arts.

PL

Artykuł przedstawia genezę kategorii końca sztuki i dwa wybrane stanowiska uwzględniające tego typu procesy w obszarze sztuki. Pierwsze Stefana Morawskiego, podobnie jak Arthura C. Danto, wybitnego amerykańskiego filozofa i krytyka sztuki, wynika z relacjonizmu kulturowo-historycznego. Drugie Donalda Kuspita stanowi reakcję na sztukę, która aktywnie bierze udział w procesach globalizacyjnych. Artykuł przedstawia kolejne etapy prowadzące obu wybitnych teoretyków sztuki do diametralnie odmiennych rozstrzygnięć. Obaj uznają sztukę neoawangardową (a w niej szczególnie sztukę konceptualną) za dowód empiryczny na zasadność diagnozy śmierci sztuki. Obaj również uznają, że właściwością potwierdzającą tę diagnozę jest brak jakości i wartości estetycznych w tego typu dziełach. Dla pierwszego powrót twórców do takiej jakości w sztuce postmodernistycznej to w większości przypadków kicz, pastisz lub zabieg eklektyczny. Dla drugiego to powrót do konstytutywnej właściwości sztuki - dostarczanie odbiorcy przeżyć natury estetycznej. Artykuł kończą wnioski, których podstawą są pogłębiające się procesy globalizacyjne w obszarze kultury, także sztuki.

Słowa kluczowe

EN

end of art; globalisation; Morawski Stefan; Donald Kuspit

PL

Morawski Stefan; Donald Kuspit; globalizacja

• Wydawca: Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej
• Rocznik: 2008
• Tom: R. 49 nr 1 (172)
• Strony: 145--160
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz.

Twórcy

autor

Przybysz P. J.

• Akademia Marynarki Wojennej

Bibliografia

• [1] Aesthetics and/as Globalization, ‘International Yearbook of Aesthetics’, 2004, Vol. 8.
• [2] Bydler Ch., The Global Art World, Inc. On the Globalization of Contemporary Art, Uppsala University, Uppsala 2004.
• [3] Danto A. C., After the End of Art. Contemporary Art and the Pale of History, Princeton University Press, Princeton 1997.
• [4] Dziemidok B., Główne kontrowersje estetyki współczesnej, PWN, Warszawa 2002.
• [5] Globalization and Art, ‘Art Inquiry’, 2002, Vol. IV.
• [6] Kuspit D., New Old Masters: Why Now? [in:] Great Exhibition of Contemporary Art: New Old Masters, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Gdańsk 2006.
• [7] Kuspit D., The End of Art, Cambridge University Press, New York 2004.
• [8] Morawski S., Czy zmierzch estetyki, [in:] Zmierzch estetyki — rzekomy czy autentyczny, Vol. 1, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1987, pp. 5–173.
• [9] Morawski S., Na zakręcie od sztuki do po-sztuki, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1985.
• [10] Morawski S., Niewdzięczne rysowanie mapy… O postmodernie(izmie) i kryzysie kultury, Wydawnictwo UMK, Toruń 1999.
• [11] Przybysz P. J., Kultura współczesna jako przestrzeń niespełniająca oczekiwań? Kilka uwaga na marginesie propozycji Stefana Morawskiego, [in:], Aksjotyczne przestrzenie kultury. Acta Universitatis Wratislaviensis, No 2745. Prace kulturoznawcze, t. IX, ed. R. Tańczuk, D. Wolska, Wrocław 2005, pp. 419–436.
• [12] Przybysz P. J., Stefan Morawski’s Critique of the Postmodern Art, [in:], The Great book of Aesthetics. The 15th international Congress of Aesthetics, ed. Ken-ichi Sasaki, Tanehisa Otabe, Japan 2001 CD.
• [13] Пшибыш П. Й., С. Моравский о генезисе мифологемах постмодернизма, [in:], Γeндер и проблемы коммуникативного поведения, Новополоцк 2002, pp. 88–91.
• [14] Przybysz P. J., Art Towards Globalisation Processes, ‘Zeszyty Naukowe’ AMW, 2007, No 1, pp. 55–64.
• [15] Przybysz P. J., Zeidler-Janiszewska A., Stefan Morawski — wstępny szkic do portretu, [in:] S. Morawski, Wybór pism estetycznych, Universitas, Kraków 2007, pp. VII–LXIV.
• [16] Shusterman R., Pragmatist Aesthetics: Living Beauty, Rethinking Art, Rowman and Littlefield, New York 2000.
• [17] Szkołut T., Awangarda, neoawangarda, postawangarda, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1999.
• [18] Welsch W., Estetyka poza estetyką. O nową postać estetyki, Universitas, Kraków 2005.