Antropocentryczne systemy sterowania ruchem symulatorów

Szczepański, C.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Antropocentryczne systemy sterowania ruchem symulatorów

Autorzy

Szczepański C.

Identyfikatory

Warianty tytułu

Anthropocentric Control Systems of Simulator Motion

Języki publikacji

Abstrakty

Przedstawiono efektywną inżynierską metodę projektowania, integrowania i testowania systemów sterowania ruchem symulatorów. Jej głównymi elementami są: synteza praw sterowania ruchem platformy symulatora bazująca na zmodyfikowanym przez autora klasycznym algorytmie typu washout filter oraz ich ocena przez odpowiednio dobrany zespół doświadczonych operatorów symulowanego systemu, według ściśle zdefiniowanego programu. Metoda potwierdziła swoją skuteczność w szeregu symulatorów różnych typów obiektów, jak: poddźwiękowy samolot szkolno-bojowy, naddźwiękowy samolot o zmiennej geometrii płata, śmigłowiec wielozadaniowy, lokomotywa elektryczna. Można więc stwierdzić, że okazała się ona efektywnym narzędziem w procesie projektowania i wykonawstwa systemów ruchu dowolnych obiektów sterowanych przez człowieka-operatora.

The effective, engineering method of development, integration and testing of the simulator motion system has been presented in the book. Its main elements are the following: simulator motion system controllaws synthesis method, based on modified by the author c1assical washout filters algorithm, and their validation by the specially selected team of experienced operators of the simulated system, according to the strictly defined testing program. Above method has proved its effectiveness in the simulators of the following types of the objects: subsonic combat-training airplane, supersonic variable geometry aircraft, multipurpose helicopter, electric locomotive. Taking above into consideration, one can say that presented method appeared to be an effective way for development and performance of the simulator motion systems for any type of the objects controlled by the human-operator.

Słowa kluczowe

technika pilotażu systemy sterowania symulatory

piloting technique motion system simulators

Wydawca

Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych

Czasopismo

Prace Naukowe Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych. Technika Lotnicza

Rocznik

2005

Tom

nr 19

Strony

7--233

Opis fizyczny

Bibliogr. 193 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Szczepański C.

Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych

Bibliografia

1. Adams R.: E-motion Is Feeling Good. Modern Simulation & Training (ISSN 1471-1052 Vol. 5/2003, ss.18-21.
2. Adams R.: Motion Simulation: Hydraulic, Electrical or Inner Ear? Modern Simulatior & Training (ISSN 1471-1052) Vol. 5/2000, ss. 12-15.
3. Advani S. K.: Motion or Emotion? Training & Simulation Journal, ISSN 1530-4155 June/July 2004, ss. 14-16.
4. Advani S. K.: Optimising Simulator Motion Systems - Filling The Gaps. Society for Computer Simulation Multiconference, Warszawa, VI-1999.
5. Advani S. K.: The Kinematic Design of Flight Simulator Motion-Bases. PhD Thesis. Delft University Press, Delft 1998.
6. Advani S. K., Hosman R.: Integrated Motion Cueing Algorithm and Motion-Base Deser for Effective Road Vehicle Simulation. Driving Simulation Conference Proceedings. Nice 2001, Francja.
7. Advani S. K., Hosman R., Haeck N.: Integrated Design of a Motion Cueing Algonrrr and Motion Base Mechanism for a Wright Flyer Simulator. AIAA Modeling Arc Simulation Technologies Conference, 2002.
8. Advani S. K., Hosman R., Lawrence B., Schuring J.: A Full-Flight Simulator of the 1903 Wright Flyer. AIAA Modeling and Simulation Technologies Conference anc Exhibit, 11-14 August 2003, Austin TX, USA.
9. Advani S. K., Mulder J. A.: Achieving High-Fidelity Motion Cues In Flight Simution. Technische Universitat Delft, 01.04.1996, Delft, Holandia.
10. Ariel D., Sivan R.: False Cue Reduction In Moving Flight Simulators. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics, Vol. SMC-14, No.4 Juty/August 1984.
11. Baarspul M.. Hoosman R. J. A., Van Der Vaart J. C: Some Fundamentals of Simulator Cockpit Motion. In: Advances in flight simulation - visual and motion systems Proceedings of the International Conference of Royal Aeronautical Society. London 29 April -1 May 1986, ss. 81-100.
12. Barański S., Kossowski J., Kwarecki K., Skibniewski F., Szczepański C: System of Evaluating Pilot’s Psycho-Physiological Parameters During Test in a Flight Simulator. 41st International Congress of Aviation and Space Medicine, Hamburg 1993, Moduzzi Editore Bologna.
13. Blackwood M. I.: Airplane Flight Simulator Evaluation Handbook. International Standards For The Qualification Of Airplane Flight Simulators. Hughes Redifussion Simulation Ltd, March 1993.
14. Blürnlein W. J.: The Hexapod. Mashine + Werkzeug, No. 10/99, Wasserburg/B., Niemcy.
15. Bociek S., Gruszecki J.: Układy sterowania automatycznego samolotem. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 1999.
16. Bonev I.: The True Origins of Parallel Robots. The Parallel Mechanisms Information Center, 24.01.2003, http://www.parallemic.com
17. Borlace F. H.: Flight Simulator Motion, Its Enhancement and Potential for Flight Crew Training. SAE Third International Simulation and Training Conference, New York 1967, NY, USA.
18. Boyles J. R.: Motion - Is It Worth the Cost? Environmental Tectonics Corporation Interim Report, November 1998, Orlando FL, USA.
19. Bussolari S. R., Sullivan R. B., Young L. R.: Vestibular Models for Design and Evaluation of Flight Simulator Motion. Royal Aeronautical Society "Advances in Flight Simulator Visual and Motion Systems Conference", London 1986.
20. Bussolari S. R., Young L. R., Lee A. T.: The Use of Vestibular Models for Design and Evaluation of Flight Simulator Motion. AIAA Modeling and Simulation Technologies Conference and Exhibit, 1989, AIAA-89-3274.
21. Cappel K. L: Invention and Development of the „Synergistic" Motion System. TRIZ Journal, 2 December 1998.
22. Cappel K. L.: Six Degrees of Freedom. Mechanical Engineering Journal, November 2002.
23. Cardullo F. M., Kosut R. L.. Old Problem / New Solutions: Motion Cueing Algorithms Revisited. AIAA-83-1082-CP.
24. Cardullo F. M., Telban R. J., Houck J. A.: Motion Cueing Algorithms: A Humań Centered Approach. NASA Report FEDSM99-6921, Ames Research Laboratory; Fifth International Symposium on New Aviation Technologies, Moscow, 17-21.08.1999.
25. Chae S., Chung C, Yang H., Lee S.: Adaptive Control of a 6 D.O.F. Stewart Platform Based Machine Tool. Yonsei University, Seoul 1995, Korea.
26. Chin-Teng Lin, Jiaun-Yaw Lin, Yu-Chun Lin: A Neural Fuzzy Inference Network for the Motion Analyses of Stewart Platform. International Journal of Fuzzy Systems, Vol. 4, No. 2, June 2002, Tajwan.
27. Chung W. Y., Gerdes R., LaForce S.: Phase Response Requirements Between Cross-Coupled Motion Axes for Handling Oualities Research Simulators. AIAA Modelling and Simulation Technologies Conference, July 1996, San Diego CA, USA.
28. Comstock J. R.: Occulometric Indices of Simulator and Aircraft Motion. NASA Technical Report NASA-CR-3801, 01.01.1984.
29. Davidson P. R., Jones R. D., Andreae J. H., Sirisena H. R.: Modeling Human Open-loop Tracking Behavior.
30. Davidson J. D., Schmidt D. K.: Modified Optimal Control Pilot Model for Computer-Aided Design and Analysis. NASA TM-4384, October 1992, NASA Langley Research Center, Hampton VA, USA.
31. Doman D. B.: Projection Methods for Order Reduction of Optimal Human Operator Models. PhD Thesis, Virginia Polytechnic Institute and State University, 1.06.1998 Blacksburg VA, USA.
32. Dul F., Szczepański C: Armored Vehicle Simulation In Poland. International Training and Equipment Conference - Asia 1996, ITEC-Asia'96 Proceedings, Singapore 1996.
33. Ebeling W. C: A New Approach To Visual Simulation. Journal of Aircraft, Vol. 6, No. 1, 1969.
34. Ebert-Uphoff I., Kozak K.: Review of the Role of Quasi-Coordinates for the Kinematic and Dynamic Modeling of Parallel Manipulators. Proceedings of the WORKSHOP on Fundamental Issues and Future Research Directions for Parallel Mechanisms and Manipulators, October 3-4, 2002, Quebec City, Canada.
35. Flint E., Anderson E.: Multi-Degree of Freedom Parallel Actuation System Architectures for Motion Control. American Institute of Aeronautics and Astronautics AIAA-2001-4750.
36. Gajda J., Paturski Z., Szczepański C: Symulatory lotu samolotów TS-11 „Iskra" i PZL-130 „Orlik". V Konferencja Naukowo-Dydaktyczna „Automatyzacja i Eksploatacja Systemów Sterowania", AMW, Gdynia 1995.
37. Gajda J., Szczepański O: Optymalizacja komputerowych modeli dynamiki lotu myśliwca i celi sterowanych przez autopilota. Sprawozdanie ITWL, Warszawa 1986, s. 80.
38. Gajda J., Szczepański C: Symulacja systemu sterowania statek powietrzny - autopilot - nawigator naziemny. II Krajowa Konferencja „Automatyzacja Nawigacji i Systemów Sterowania", AMW, Gdynia 1989.
39. Gouverneur B., Mulder J. A., van Paassen M. M., Stroosma O.: Optimisation of the Simona Research Simulator's Motion Filter Settings for Handling Oualities Experiments. AIAA Modeling and Simulation Technologies Conference and Exhibit, 11-14 August 2003, Austin TX, USA.
40. Grant P. R., Reid L. D.: Assessing the Characteristics of a Six-Degreed-of-Freedom Flight Simulator Motion System. University of Toronto, Downview 1986, Ontario. Canada.
41. Greening M.: Imparting Motion Unraweling the Arguments. Military Training & Simulation News (ISSN: 1366-2309) Vol. 2, February 2000.
42. Groen E. L, Bies W.: Combined Linear Motion and Pitch Tilt As Motion Cue for the Simulation of Linear Horizontal Acceleration. Institute for Human Factors TNO. Technical Report TM-00-B003, 23.02.2000 Soesterberg, Holandia.
43. Gruszecki J.: Analiza zbieżności komputerowych algorytmów sterowania. Zeszyt. Naukowe Politechniki Rzeszowskiej, z.25, 1991; Suplement, z.37, 1993.
44. Guo L, Cardullo F. M., Telban R. J., Houck J. A., Kelly L. C: The Results of a Simulator Study to Determine the Effects on Pilot Performance of Two Different Motic-Cueing Algorithms and Various Delays, Compensated and Uncompensated. AIAA Modeling and Simulation Technologies Conference and Exhibit, 11-14 August 2003 Austin TX, USA.
45. Hamman B., Lehman Ch., Pelchat Y., Schroeder J., Hosman R., Ray P. (panelists Panel Discussion: Motion Cueing Requirements. AIAA Modeling and Simulation Technologies Conference, Denver 14-17.08.2000.
46. Heintzman R. J.: Determination of Force Cueing Requirements for Tactical Combat Flight Training Devices. Training Systems Product Group, Aeronautical Systems Center Air Force Materiel Command, ASC-TR-97-5001, Wright Patterson AFB OH 1997, USA.
47. Heintzman R. J., Basinger J. D.: Development of a Method for Evaluating Force Cueing Devices for Tactical Flight Trainers. International Training Equipment Conference Proceedings, Lozanna 1997.
48. Hempel L.: Człowiek i maszyna. Model techniczny współdziałania. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1984.
49. Hosman R.: Motion Cueing Requirements. A Research Point-of-View. Aerospace Man-Machine Systems Consulting, Delft 2000, Holandia.
50. Hosman R., Advani S. K., Haeck N.: Integrated Design of Flight Simulator Motion Cueing Systems. Royal Aeronautical Society Conference on Flight Simulation, London, May 2002.
51. Huang J.-K., Young L. R.: Visual Field Influence on Manuał Roli and Pitch Stabilization. Aviation, Space and Environmental Medicine, July 1988, ss. 611-619.
52. Young L. R.: Human Control Capabilities. [In:] Bioastronautics Data Book. NASA, Washington 1973.
53. Jaslow H.: Equiperception Maneuvers. Aviation, Space and Environmental Medicine, September 1980, ss. 867-871.
54. Jaslow H.: Human Tilt Reception In A Dynamie Environment. Aviation, Space and Environmental Medicine, June 1979, ss. 594-598.
55. Johnson E. N., Pritchet A. R.: Generic Pilot and Flight Control Model for Use in Simulation Studies. AIAA Modeling and Simulation Technologies Conference and Exhibit, 5-8 August 2002, Monterey CA, USA.
56. Kamiel A., Inbar G. F.: Human Motor Control: Learning to Control a Time-Varying, Nonlinear, Many-to-One System. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics - Part C: Applications and Reviews, Vol. 30, No. 1, February 2000.
57. Kapica J., Morawski J., Szczepański O: Kompleksowy symulator lotu IAPETUS. Ekspertyza, Interconsulting Warszawa, cz. II, 1988.
58. Kingsley J. S., Martin R. N., Gasho V. L: A Hexapod 12 m Antenna Design Concept for the MMA. Micrometer Antenna Memo. Proceedings of the AIAA Flight Simulation Technologies Conference, 7.05.1999, USA
59. Klukowski K., Mazurek K., Gąsik M., Truszczyński O. E., Szczepański C: The Use of Flight Simulator for Spatial Orientation Investigation and Training. 48th International Congress of Aviation and Space Medicine, Rio de Janeiro 17-21.09.2000.
60. Kociszewski K.: Analiza układu ruchu dla potrzeb symulatora lotu śmigłowca. Praca magisterska, Politechnika Warszawska, Wydział Mechaniczny Energetyki i Lotnictwa, Warszawa 1999.
61. Koekebakker S. H., Teerhuis P. O, van der Weiden A. J. J.: Multiple Level Control of a Hydraulically Driven Flight Simulator Motion System. IEEE Systems, Man and Cybernetics IMACS Conference CESA'98, April 1-4, 1998, Hammammet, Tunezja.
62. Kosut R. L: Optimal Control Theory Applied to the Design of Cue Shaping Filters for Motion-Base Simulators. AIAA Flight Simulation Technologies Conference, Arlington TX, September 1978.
63. Krawczyk M., Morawski J.: Modele percepcji ruchu przestrzennego u człowieka. Technika Lotnicza i Astronautyczna (ISSN 0040-1146), nr 7/1984, s. 4-9.
64. Kudinenko A. V.: Pilotażno-nawigacionnyje i kompleksnyje trienażery. Maszinostrojenije, Kijów 1979.
65. Kwarecki K., Skibniewski F., Kossowski J., Szczepański C: Full Mission Simulator Application in Polish Air Force Pilot Candidates Selection. International Congress of Aviation and Space Medicine, New Delhi 1994.
66. Lee J. D., Albus J. S., Dagalakis N. G., Tsai T. M.: Computer Simulation of a Parallel Link Manipulator. Robot Systems Division, National Bureau of Standards. Gaithersburg, MD, USA.
67. Leland R. A.: A Pilot’s Workbook For Spatial Disorientation Training. Environmental Tectonics Corporation, Southampton 1998, PA, USA.
68. Łomow E. T. (red.): Eksperymentalna psychologia lotnicza. PWN, Warszawa 1984.
69. Majou F., Wenger P., Chablat D.: The Design of Parallel Kinematic Machine Tools Using Kinetostatic Performance Criteria. Nantes 2001, Francja.
70. Małecki J.: Kinematyka platformy uniwersalnego symulatora lotu o sześciu stopniach swobody. IV Ogólnopolska Konferencja „Mechanika w Lotnictwie", Warszawa 1992.
71. Manerowski J.: Identyfikacja modeli dynamiki ruchu sterowanych obiektów latających. Wydawnictwo Naukowe ASKON, Warszawa 1999.
72. Martin E. A.: Motion and Force Simulation Systems. State University of New York, Binghamton NY 1986, USA.
73. Martin E.L.: Training Effectiveness of Platform Motion, Review of Motion Researct Involving the Advanced Simulator For Pilot Training and The Simulator for Air-to-Air Combat. Air Force Human Research Laboratory, AFHRL-TR-79-51, Dayton 1981, OH. USA.
74. Maryniak J., Małecki J.: Dynamiczne równania ruchu platformy uniwersalnego symulatora lotu o sześciu stopniach swobody. IV Ogólnopolska Konferencja „Mechanika w Lotnictwie", Warszawa 1992.
75. Mazurek K., Skibniewski F., Klukowski K., Szczepański C: Optimization et Examination Methods of Pilots Under Conditions of Simulated Ejection. 46th International Congress of Aviation and Space Medicine, Singapore 7-11.09.1998.
76. McDonalds G.: Getting The Right Motion. Military Training & Simulation News (ISSN: 1366-2309) Vol. 5, February 2003.
77. McRuer D. T., Graham G., Krendel E., Reisner W.: Human Pilot Dynamics r Compensatory Systems - Theory, Models and Experiments With Controlled Element and Forcing Function Variations. AFFDL-TR-65-15, July 1965.
78. McRuer D. T., Jex R. H.: A Review of Quasi-Linear Pilot Models. IEEE Transactc-s on Human Factors in Electronics, Vol. 8, No. 3, 1967, s. 231-249.
79. Mendes Lopes A., Gomes de Almeida F.: Manipulability Optimization of a Paratm Structure Robotic Manipulator. Research Project Report, No. PBIC/C/TPR/2552/95, Porto, Portugalia.
80. Merlet J. P.: Parallel Manipulators. Part 2: Theory. Singular Configurations and Grassmann Geometry. Rapport de Recherche INRIA, No. 791, February 1988.
81. Mikula J., Chung W. Y., Tran D.: Motion Fidelity Criteria for Roll-Lateral Translational Tasks. AIAA Flight Simulation Technologies Conference, Portland OR 9-11.09.1989, USA.
82. Moore K.: A Brief History of Aircraft Flight Simulation. 17.02.2002, http://www.bleep.demon.co.uk/simhist1.html
83. Morawski J.: Niektóre problemy symulacji lotu do treningu lotniczego. Technika Lotnicza i Astronautyczna, cz. I - nr 1, cz. II - nr 2,1983.
84. Nahon M. A., Reid L. D.: Simulator Motion-Drive Algorithms: A Designer's Perspective. Journal of Guidance , Control, and Dynamics, Vol. 13, No. 2, March-April 1990, ss. 356-362.
85. Nahon M., Ricard R., Gosselin C. M.: A Comparison of Flight Simulator Motion-Base Architectures. Delft University Press, Delft 1997.
86. Nash T.: 2002 - A Water-shed Year for Electric Motion? Military Training & Simulation News, ISSN: 1366-2309, Vol. 4, February 2002.
87. Nataupsky M., Waag W. L, Weyer D. C, McFadden R. W., McDowell E.: Platform Motion Contributions To Simulator Training Effectiveness. Study 3: Interaction of Motion With Fields-Of-View. NASA Technical Report AFHRL-TR-79-25, 01.11.1979.
88. Offerman H. A. J. M.: Full Mission Simulator for Research and Development. International Training and Equipment Conference, ITEC'95 Proceedings, Haga 1995, s.377-387.
89. Padfield G. D., White M. D.: Measuring Simulation Fidelity Through an Adaptive Pilot Model. 2002, ss. 59.1-59.9.
90. Parrish R. V.: Platform Motion for Fighter Simulation - Lefs Be Realistic. AIAA Flight Simulation Technologies Conference, 18-20.09.1978 Arlington TX, USA, ss.21-31.
91. Parrish R.V., Dieudonne J. E., Bowles R. L., Martin D. J.: Coordinated Adaptive Washout for Motion Simulators. Journal of Aircraft, Vol. 12, No. 1, January 1975.
92. Parrish R. V., Dieudonne J. E., Martin Jr D. J.: Motion Software fora Synergistic Six-Degree-of-Freedom Motion Base. NASA Langley Research Center, NASA-TN-D-7350, 1.12.1973.
93. Paturski Z., Szczepański C: Low-Cost Flight Simulator Computer System. International Training and Equipment Conference, ITEC'96 Proceedings, Haga 1996.
94. Paturski Z., Szczepański C: Modular, Low Cost Simulator for Polish Air Force. International Training and Equipment Conference, ITEC'95 Proceedings, Haga 1995.
95. Paturski Z., Szczepański C: Niektóre zagadnienia modelowania w lotniczych syntetycznych urządzeniach treningowych. X Konferencja "Mechanika w Lotnictwie", Kazimierz Dolny, 3-5.06.2002.
96. Pritschow G., Würst K.-H.: Systematic Design of Hexapods and Other Parallel Link Systems, s.5.
97. Rasmussen J.: Skils, Rules and Knowledge; Signals, Signs and Symbols, and Other Distinctions In Human Performance Models. IEEE Transactions on Systems, Man And Cybernetics, Vol. SMC-13, No. 3, May/June 1983.
98. Reid L. D., Nahon M. A.: Flight Simulation Motion-Base Drive Algorithms. Part I. Developing and Testing the Equations. Toronto University, UTIAS-296-PT-1, Toronto 01.12.1985, Kanada.
99. Reid L. D., Nahon M. A.: Response of Airline Pilots to Variations in Flight Simulator Motion Algorithms. Journal of Aircraft, Vol. 25, No. 7 July 1986, ss. 639-646.
100. Schmid R., Stefanelli M., Mira E.: Mathematical Modeling - a Contribution to Clinical Vestibular Analysis. Acta Otolaryngologica, 72: 293-302, 1971.
101. Schmidt S. F., Conrad B.: Motion-drive signals for piloted flight simulation. NASA Contractory Report CR-1601, 1970.
102. Schroeder J. A., Chung W. Y., Hess R. A.: Spatial Frequency and Platform Motion Effects on Helicopter Altitude Control. NASA Ames Research Center Technical Paper at AIAA Simulation Technologies Conference, 9-11.09.1999 Portland OR, USA.
103. Schroeder J. A., Johnson W. W.: Vertical Axis Rotational Motion Cues In Hovering Flight Simulation. AIAA Flight Simulation Technologies Conference, Scottsdale AZ, 1-3.08.1994.
104. Schroeder J. A., Johnson W. W.: Yaw Motion Cues In Helicopter Simulation. NASA Ames Research Center, Report 97N10551, 01.04.1996 Moffet Field CA, USA.
105. Schutle P. C: Wings: A New Paradigm In Human-Centered Design. NASA Langley Research Center, Hampton VA 1997, USA.
106. Seidenman P.: Switching Overto Electric. Civil Aviation Training Magazine (ISSN: 0960-9024) Vol. 3/2003, ss. 24-28.
107. Shelet G.: Six Degrees of Freedom Micromanipulator. US Patent No. 4.819.496 z 11.04.1989.
108. Sirouspour M. R., Salcudean S. E.: On the Nonlinear Control of Hydraulic Senvosystems. ICRA 2000, s.7.
109. Sirouspour M. R., Salcudeanu S. E.: Nonlinear Control of Hydraulic Robots. IEEE Transactions on Robotics and Automation, Vol. XX, No. V, April 2001.
110. Sivan R., lsh-Shalom J., Huang J. K.: An Optimal Control Approach to the Design of Moving Flight Simulators. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics, Vol. SMC-12, No. 6, November/December 1982, ss. 818-827.
111. Sohl G. A., Bobrow J. E.: Experiments and Simulations on the Nonlinear Control of a Hydraulic Servosystem. Technical Report University of California lrvine, s.13.
112. Spaven M.: Boys Toys are Getting Better. Civil Aviation Training Magazine, ISSN: 0960-9024, Vol. 3 / 2002. ss. 36-39.
113. Strachan I. W.: Motion Cueing In the Real World and In Simulators - Principles and Practice. Jane's Simulation and Training Systems, 15.04.2001, s. 24.
114. Strachan I. W.: Poetry on Motion. The Military Should Make More Use of Motion Simulators. Training & Simulation Journal, ISSN 1530-4159, June/July 2004. ss. 18-20.
115. Strachan I.: To Move Or Not To Move? Royal Aeronautical Society Aerospace International, September 1998, ss. 48-52.
116. Su Y. X., Duan B. Y., Peng B., Nan R. D.: A real-coded genetic optimal kinematic design of a Stewart fine tuning platform for a large radio telescope. 26.02.2001, John Wiley & Sons, Inc.
117. Sylwanowicz W.: Maty atlas anatomiczny. PZWL, Warszawa 1969.
118. Synal A., Szczepański C, Zagdański Z.: Metody oceny kompleksowych symulatorów lotu. Interconsulting, Warszawa 1989, stron 82.
119. Szczepański O: Adaptacja modelu lotu swobodnego dla potrzeb symulatora lotu SL-106 zachowującego podobieństwo do obiektu rzeczywistego, o czasie działania bliskim rzeczywistemu". Sprawozdanie, „Optyka" Sp. z o.o. Warszawa 1986, stron 50.
120. Szczepański C: Adaptacja oprogramowania użytkowego stanowiska instruktora symulatora lotu SL-106. Sprawozdanie, „Optyka" Sp. z o.o. Warszawa, stron 43.
121. Szczepański O: Algorytm dynamiki lotu celu inteligentnego. Warszawa, Sprawozdanie ITWL92/114, stron 86.
122. Szczepański C: Badanie wpływu praw sterowania kursu samolotem na jakość automatycznego sterowania lotem. III Ogólnopolska Konferencja „Mechanika w Lotnictwie", Warszawa 1988, Mechanika Teoretyczna i Stosowana, vol. 28, no. 3-4, 1989.
123. Szczepański O: Diagnostic Model Of Autopilot. International Conference of Aircraft and Helicopter Diagnostics, Rydzyna 1989.
124. Szczepański O: Kierunki rozwoju I wykorzystania symulatorów i urządzeń treningowych w systemie szkolenia pilotów wojskowych. III Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Systemy Satelitarne i Symulacyjne w Lotnictwie", Dęblin 1994.
125. Szczepański C: Kryteria budowy modeli systemów automatycznego sterowania w projektowaniu i symulacji. Materiały Konferencji „Automatyzacja i Eksploatacja Systemów Sterowania i Łączności", Gdynia 3-5.10.2001.
126. Szczepański C: Metoda analizy i syntezy układu automatycznego sterowania lotem samolotu. IV Ogólnopolska Konferencja „Mechanika w Lotnictwie", Warszawa 1990, nr specjalny.
127. Szczepański O: Modele systemów automatycznego sterowania w projektowaniu i szkoleniu. Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej „Automation 2002 Automatyzacja - Nowości - Perspektywy", Warszawa 20-22.03.2002.
128. Szczepański C: Modele systemów automatycznego sterowania w projektowaniu i szkoleniu. Pomiary Automatyka Robotyka, nr 7-8/2002, ss. 1-4.
129. Szczepański O: Model matematyczny dynamiki lotu celu inteligentnego. Warszawa, Sprawozdanie ITWL 92/113, stron 30.
130. Szczepański C: Model symulacyjny specjalizowanego autopilota sterującego ruchem przestrzennym samolotu podczas walki powietrznej. II Krajowa Konferencja „Automatyzacja Nawigacji i Systemów Sterowania", Gdynia 1989.
131. Szczepański C: Opracowanie założeń na komputerowy model dynamiki lotu celu inteligentnego. Sprawozdanie ITWL 92/112, stron 23.
132. Szczepański O: Podstawowe problemy symulacji lotu na symulatorze. Krajowa Konferencja „Technika Satelitarna i Symulacyjna w Lotnictwie", Dęblin, kwiecień 1993.
133. Szczepański O: Relevant Factors for the Use of Simulators. In: NATO Report No. 217, NATO-CCMS. Oberammergau 6-7.01.1997.
134. Szczepański O: Research-Training Fuli Mission Simulator. Międzynarodowa Konferencja „Aircraft Flight Safety" AGARD-CAGI, Moskwa 31.08-5.09.1993, stron 20.
135. Szczepański O: Simulator Prototyping - Lessons Learned. International Training and Equipment Conference, ITEC'01 Proceedings, Lille 24-26.04.2001.
136. Szczepański O: Simulator Technology in Optimizing the Human-Automated System Interface. NATO RTO HF&M Panel Symposium, Warsaw 7-10.10.2003.
137. Szczepański C: Symulatory lotu. Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1990.
138. Szczepański C: Symulatory lotu - stan i perspektywy. I Krajowa Konferencja Awioniki, Jawor 1995.
139. Szczepański C: Symulatory lotu śmigłowców. Prace Instytutu Lotnictwa, nr 153-154, Warszawa, ss. 37-43.
140. Szczepański C: Techniki symulacyjne jako nowoczesne narzędzia dydaktyczne w lotnictwie. Materiały Konferencji „Lotnictwo w Polsce na początku XXI wieku", Radom 6-7.09.2001.
141. Szczepański O: Uzupełnienie modeli dynamiki lotu o typowe stany awaryjne - model dynamiki lotu swobodnego z uwzględnieniem awarii i wpływu otoczenia. Sprawozdanie „Optyka" Sp. z o.o., Warszawa 1987, stron 67.
142. Szczepański O: Wersje modeli samolotu i wyniki symulacji. Sympozjum „Problemy budowy symulatorów lotu samolotów i śmigłowców", WSK „Okęcie" 26.04.1984.
143. Szczepański C: Wojskowe symulatory lotnicze w Polsce. Konferencja „Wspólna Europa - Wspólne Bezpieczeństwo. Nauka i przemysł Litwy i Polski na rzecz obronności i bezpieczeństwa". Wilno 25-26.05.2000.
144. Szczepański C: Wybrane problemy symulacji lotu na symulatorze. VI Ogólnopolska Konferencja „Mechanika w Lotnictwie", Warszawa 1994.
145. Szczepański C, Gajda J.: Koncepcja sterowania ruchem platformy symulatora lotu. IV Ogólnopolska Konferencja „Mechanika w Lotnictwie", Warszawa 1990.
146. Szczepański O, Gajda J.: Low-Cost Simulator for the Polish State Ftailways. International Training and Equipment Conference, ITEC'98 Proceedings, Lausanne 28-30.04.1998.
147. Szczepański O, Gajda J.: Opracowanie algorytmów sterowania ruchem platformy symulatora lotu. Sprawozdanie, „Optyka" Sp. z o.o. Warszawa 1989, stron 32.
148. Szczepański O, Gajda J.: Opracowanie programów numerycznych sterowania ruchem platformy do symulacji lotu samolotu w przypadku ogólnym. Zakłady Naukowo-Badawcze „Optimed", Warszawa, sierpień 1990.
149. Szczepański O, Gajda J.: Opracowanie programów numerycznych sterowania ruchem platformy do symulacji lotu samolotu TS-11 „Iskra". Zakłady Naukowo-Badawcze „Optimed", Warszawa, wrzesień 1990.
150. Szczepański O, Gajda J.: Simulators of Integrated Navigation Systems During theTraining of Pilots. IV Krajowa Konferencja „Automatyzacja Nawigacji i Systemów Sterowania", Gdynia 1993.
151. Szczepański O, J. Gajda: Sterowanie układem ruchu symulatora lotu. Opis prorgamów. Sprawozdanie PZL-ZIW SSiE, Warszawa 1991.
152. Szczepański O, Gajda J., Zagdański Z.: System symulatora walki powietrzne IV Ogólnopolska Konferencja „Mechanika w Lotnictwie", Warszawa 1990.
153. Szczepański O, Leland R. A.: Move Or Not To Move? Continuous Ouestion. AIAA Modelling and Simulation Technologies Conference, 14-17.08.2000 Denver, CO, USA AIAA-2000-4297.
154. Szczepański C, Paturski Z., Gajda J.: Symulator lotu do samolotu TS-11 „Iskra" HiTech w WOSL III Konferencja „Systemy Satelitarne i Symulacyjne w Lotnictwie", Dęblin 1994.
155. Szczepański C, Skibniewski F. W., Gąsik M., Truszczyński O.: Standard Flight Simulator as a Spatial Disorientation Training Device. Proceedings of AIAA Modeling and Simulation Technologies Conference, Denver CO, 14-17.08.2000, AIAA-2000-4077.
156. Szczepański O, Stępień K.: „Full Flight" Simulator for the Railway Driver Training. International Training and Equipment Conference, ITEC'98 Proceedings, Lausanne 28-30.04.1998.
157. Szczepański C, Świrta C: System transmisji danych symulatora. AUTOMATION'98 Konferencja Naukowo-Techniczna, Warszawa 11-12.03.1998, s.380-387.
158. Szczepański O, Vogt R.: Modelowanie samolotu jako zamkniętego systemu sterowania. II Ogólnopolska Konferencja „Mechanika w Lotnictwie", Warszawa 1986, Mechanika Teoretyczna i Stosowana, vol. 25, no. 1-2, 1987.
159. Szczepański C, Zagdański Z.: Kompleksowa symulacja dynamiki lotu samolotu dla potrzeb symulatora lotu. Konferencja „Informatyka w Dydaktyce i Badaniach", WOSL Dęblin, IX 1988.
160. Telban R. J.: A Nonlinear Motion Cueing Algorithm With a Human Perception Model. Dep. of Mechanical Engineering, State University of New York at Binghampton, Binghampton 1997 NY, USA.
161. Telban R. J., Cardullo F. M.: An Integrated Model of Human Perception with Visual-Vestibular Interaction. AIAA Modeling and Simulation Technologies Conference and Exhibit, August 2001, AIAA-2001-4249.
162. Telban R. J., Cardullo F. M., Guo L.: lnvestigation of Mathematical Models of Otolith Organs for Human Centered Motion Cueing Algorithms. AIAA Modeling and Simulation Technologies Conference and Exhibit, August 2000, Denver CO, USA.
163. Telban R. J., Cardullo F. M., Houck J. A.: A Nonlinear, Human-Centered Approach in Motion Cueing with a Neurocomputing Solver. AIAA Modeling & Simulator Technologies Conference & Exhibit, Monterey GA, 5-8.02.2002, AIAA-2002-4692.
164. Telban R. J., Cardullo F. M., Houck J. A.: Developments in Humań Centered Cueing Algorithm for Control of Flight Simulator Motion Systems. American Institute of Aeronautics and Astronautics No. AIAA-99-4328; AIAA Modeling And Simulation Technologies Conference And Exhibit, Portland OR 9-11.08.1999, USA.
165. Teunissen R. P. A. M.: The Future of Simulation and Training. Society for Computer Simulation Multiconference, Warszawa, czrwiec 1999.
166. Tomczyk A.: Computer Simulation as a Flight Control Systems Design Tool. 17,tth IFIP TC7 Conference on Systems Modeling and Optimization, Prague 10-14.07.1995, ss. 91-116.
167. Tomczyk A: Zastosowanie badawczego symulatora lotu w procesie kształcenia pilotów i inżynierów lotnictwa. II Sympozjum Naukowe „Problemy Techniczno-Eksploatacyjne w Kształtowaniu Pilotów", Dęblin 16-17.12.1993, ss. 251-262.
168. Tomlinson B. N.: Motion Software for a Research Flight Simulator. [In:] Proceedings of the International Conference „Advances in flight simulation - visual and motion systems", 29.04-1.05.1986, London, Royal Aeronautical Society, ss. 64-80.
169. Tran D., Chung W.Y., Mikuła J.: Preliminary lnvestigation of the Motion Fidelity Criterion for a Pitch-Longitudinal Translational Task. AIAA Flight Simulation Technologies Conference, Portland OR, 9-11.09.1999.
170. Tsai L. W.: Systematic Enumeration of Parallel Manipulators. Technical Research Report No. 98-33, Institute For Systems Research, University of Maryland, MD, USA.
171. Ungoren A. Y., Peng H.: An Adaptive Lateral Review Driver Model. Przesłane w 2004 r. do publikacji w „Vehicle System Dynamics".
172. Vogt R.: Dynamika kierowania obiektów ruchomych. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, Mechanika, z. 58, Warszawa 1979.
173. Vogt R. Gajda J., Szczepański C: Modelowanie matematyczne struktury systemu dla potrzeb trenażera wraz z badaniami symulacyjnymi i analiza uproszczeń. Politechnika Warszawska, Instytut Techniki Lotniczej i Mechaniki Stosowanej, Sprawozdania: vol. 132-133/1, Warszawa 1982, stron 43, vol. 132-133/2, Warszawa 1983, stron 352, vol. 132-133/3, Warszawa 1984, stron 223.
174. Vogt R., Szczepański C, Gajda J.: Modelowanie i badanie samolotu jako zamkniętego systemu sterowania lotem. VII Ogólnopolskie Sympozjum Zastosowań Teorii Systemów, Krościenko 1987. Zeszyty Naukowe AGH, Nr 1176, Automatyka, z.42, Kraków 1987.
175. Vogt R., Szczepański O, Gajda J.: Modelowanie systemów sterowania lotem dla potrzeb projektowania. X Krajowa Konferencja Automatyki, Lublin 1988.
176. Vogt R., Szczepański O, Gajda J.: Simulation of the Aeroplane Flight Control System. Konferencja „Cybernetics-85", Warszawa 1985, stron 16.
177. eirda G. J.: Low Cost Motion Systems for Ground Based Vehicle Simulators: Traditional 6-DOF Is the Worst Solution! International Training Equipmen: Conference Proceedings, Lausanne 1997.
178. Young L. R.: Human Control Capabilities. [In]: Bioastronautics Data Book. NASA SP-3006, Washington 1973, US Government Printing Office.
179. Young L. R., Meiry J. L: A Revised Dynamie Otholith Model. Aerospace Medicine No. 6,1968.
180. Young-Hoon P., Duk-Sun Y., Jung-Ha K.: Design of DSP filter for the integration the drMng Simulator system with the tele-operated vehicle. Proceedings of ICCAS 2002 October 16-19, Muiu Resort, Jeonbuk, Korea.
181. Zabalza I., Ros J., Gil J. J., Pintor J. M., Jimenez J. M.: TRI-SCOTT. A New Kinemax Structure for a 6-DOF Decoupled Parallel Manipulator. Proceedings of the Workshop cr Fundamental Issues and Future Research Directions for Parallel Mechanisms ana Manipulators, October 3-4, 2002, Quebec, Kanada, s. 12-15.
182. Zhi-Qiang Liu: A Study of Washout Filters for a Simulator Motion Base. UTIAS Technical Note No. 246, December 1983, Toronto, Canada.
183. Żugaj M.: Modelowanie i badanie systemu ruchu symulatora lotu. Praca magisterska Politechnika Warszawska, Wydział Mechaniczny Energetyki i Lotnictwa, Warszawa 2002.
184. (-) Airplane Simulator Qualification. US Department of Transportation, Federal Aviation Administration, Advisory Circular AC 120-40B, Washington 29.07.1991, USA.
185. (-) Dynamic Characteristics of Flight Simulator Motion Systems. NATO Advisory Group for Aerospace Research and Development, AGARD Report No. 144, September 1979.
186. (-) Helicopter Simulator Oualification. US Department of Transportation, Federal Aviation Administration, Advisory Circular AC 120-63, Washington 11.10.1994, USA.
187. JAR-SIM. Part I. Aeroplane Flight Suimulators. Joint Aviation Authorities, November 1994.
188. (-) Leksykon naukowo-techniczny. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1984.
189. (-) Metodyka badań Kompleksowego Symulatora Lotu „IAPETUS". PZL - Zakład Innowacyjno-Wdrożeniowy Systemów Symulacyjnych i Elektronicznych, Warszawa 1991.
190. (-) MIL-STD-1558. Six-Degrees-of-Freedom Motion System for Aircrew Member Training Simulator. Department of Defence, Washington, February 1974, USA.
191. (-) Protokoły z badań zakładowych Kompleksowego Symulatora Lotu „IAPETUS". PZL - Zakład Innowacyjno-Wdrożeniowy Systemów Symulacyjnych i Elektronicznych, Warszawa 1991.
192. (-) The "Sweatbox" Goes to War. Aeroplane Monthly, October 1996.
193. (-) Advanced Micro Positioners. 5.02.2004 http://wwsw.phvsikinstrumente.de

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BWM4-0015-0030