Geoinformatyczne bezpośrednie opisywanie położenia

• Autorzy: Pachelski W.

Warianty tytułu

EN

Direct describing a position in terms of geomatics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obszerna dziedzina modelowania informacji geograficznej ma na celu formułowanie w kategoriach informatycznych takich sformalizowanych opisów struktur informacyjnych, które mogłyby stanowić podstawę spójnych realizacji narzędziowych GIS w zróżnicowanych środowiskach oraz ułatwiać, a często nawet wręcz umożliwiać, komunikowanie informacji pomiędzy takimi realizacjami. Z tych względów dziedzina ta została objęta normalizacją w skali międzynarodowej (ISO), europejskiej (CEN), a ostatnio także krajowej (PKN). Przedmiotem niniejszego opracowania jest ta część metodologii modelowania informacji geograficznej, która dotyczy opisywania położenia obiektów geograficznych za pomocą współrzędnych w odpowiednio definiowanych systemach odniesienia. Przedstawia się w nim m.in.: 1. Niektóre pojęcia podstawowe i ich definicje, a mianowicie: - geodezyjny system odniesienia; układ odniesienia (datum), układ współrzędnych, odwzorowanie kartograficzne; 2. Skrótowy przegląd pojęć, metod i technologii geodezyjnych prowadzących zarówno do definiowania geodezyjnego systemu odniesienia, jak i położeń obiektów w tym systemie. 3. Podstawy notacji graficznej UML oraz diagram geodezyjnego systemu odniesienia, zapisany w tej notacji. Schemat pojęciowy bezpośredniego opisu położenia jest również przedstawiony w zapisie leksykalnym w języku EXPRESS. W opracowaniu wykorzystano normę międzynarodową ISO/FDIS 19111:2002 oraz Polską Normę PN-N-02270:2000.

EN

A large field of modelling geographic information aims at formulating in terms of computer science such formal descriptions of information structures, which could provide the basics for compatible implementations of GIS in diverse environments, as well as to facilitate, or even to make it possible, information communication or exchange between them. That is why the field became a subject of international (by the ISO), European (by the CEN) and national (Polish Committee ofStandardisation) activities. This paper deals with a part of the methodology of geographic information modelling, which concerns describing positions of geographic objects by means of co-ordinates in properly defined reference systems. There are considered, among others: 1. Some basic concepts and definitions, which include: geodetic reference system, datum, co-ordinate system, cartographic projection; 2. An overview of geodetic concepts, methods and technologies, which are used to define a geodetic reference system, as well as to determine object positions within it; 3. Basics of the graphic notation UML and a diagram of a geodetic reference system in this notation. A conceptual schema of a direct description of such a system is also presented in the lexical language EXPRESS. In the paper the International Standard ISO/FDIS 19111:2002 and the Polish Standard PN-N-02270:2000 have been used.

Słowa kluczowe

PL

informacja geograficzna; bezpośrednie opisywanie położenia; modelowanie pojęciowe; schemat pojęciowy; geodezyjny system odniesienia; geodezyjny układ odniesienia; elipsoida geodezyjna; geoida; odwzorowanie kartograficzne; konwersja współrzędnych; transformacja współrzędnych; UML; diagram klas; język EXPRESS

EN

UML; geographic information; direct position; conceptual modeling; conceptual schema; geodetic reference system; geodetic datum; geodetic ellipsoid; geoid; cartographic projection; coordinate conversion; coordinate transformation; class diagram; EXPRESS language

• Wydawca: Polska Akademia Umiejętności
• Czasopismo: Geoinformatica Polonica
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 5
• Strony: 55--74
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Pachelski W.

• Centrum Badań Kosmicznych PAN, Warszawa, oraz Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn

Bibliografia

• 1. Baker R., 1996, Case MethodSM - Modelowanie związków encji, WNT, Warszawa.
• 2. BernhardsenT., 1992, Geographic Information Systems, Viak IT, Arendal, Norway.
• 3. IERS, 2003, IERS Network, http://lareg.ensg.ign.fr/ITRF/ network.html
• 4. ISO, 2002, ISO/TC 211 N 1292: Text of 19111 Geographic information - Spatial referencing by coordinates, as sent to the ISO Central Secretariat for registration as FDIS. ISO/TC 211 Secretariat. 2002-06-12.
• 5. Longley PA., Goodchild MF., Maguire DJ., Rhind DW., 1999, Geographical Information Systems, Volume 1 - Principles and Technical Issues. John Wiley&Sons, Inc.
• 6. Lundquist CA., Veis G., 1966, Geodetic Parameters for a 1966 Smithsonian Standard Earth. Smithsonian Astrophys. Obs. Spec. Rep., No. 200, 683 pp.
• 7. Łyszkowicz A., 2001, Europejski Wysokościowy System Odniesienia 2000, GEODETA - Magazyn geoinformacyjny nr 12 (79), grudzień 2001.
• 8. Pachelski W., 2002a, Informacja geograficzna: Podstawy modelowania według norm europejskich i krajowych, Geodezja i Kartografia, Vol. LI, z. 1 - 2, ss. 69-96,2002.
• 9. Pachelski W., 2002b, Działalność normalizacyjna w dziedzinie informacji geograficznej, cz. 1 (tytuł od redakcji: Logiczna konieczność), GEODETA - Magazyn geoinformacyjny, Nr 11 (90), listopad 2002, ss. 46-48.
• 10. Pachelski W., 2002c, Działalność normalizacyjna w dziedzinie informacji geograficznej, cz. II (tytuł od redakcji: Metodyka i formalizm), GEODETA - Magazyn geoinformacyjny, Nr 12 (91), grudzień 2002, ss. 34-36.
• 11. Pachelski W., 2003a, Działalność normalizacyjna w dziedzinie informacji geograficznej, cz. III (tytuł od redakcji: Na razie normy CEN), Magazyn geoinformacyjny GEODETA – Magazyn geoinformacyjny, Nr 1 (92), styczeń 2003, ss. 20 -21.
• 12. Pachelski W., 2003b, Normalizacja w dziedzinie informacji geograficznej. NORMALIZACJA (mies.), w druku.
• 13. PKN, 2000, PN-N-02270:2000: Informacja geograficzna - Systemy odniesienia - Bezpośrednie opisywanie położenia, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa.
• 14. PKN, 2001, PN-ISO 10303-11:2001: Systemy i integracja automatyzacji przemysłowej - Reprezentacja i wymiana danych o produktach. Część 11 - Metody opisu: Podręcznik języka EXPRESS, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa.
• 15. PKN, 2002, PrPN-N-12009: Informacja geograficzna - Model odniesienia (projekt do zatwierdzenia).
• 16. POLREF, 2003, POLREF, http:/7www.cbk.wawpl/zgp/index.html
• 17. Rozporządzenie, 2000, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawne państwowego systemu odniesień przestrzennych, Dz. U. z2000r.Nr70,poz.821.
• 18. Schenk DA., Wilson PR., 1994, Information Modelling: the EXPRESS Way, Oxford Univ. Press, New York -Oxford.
• 19. Seeber G., 1993, Satellite Geodesy - Foundations, Methods, and Applications. Walter de Gruyter.
• 20. Seeger H., 1999, Spatial referencing and coordinate reference systems. In: (Longley et al., 1999), pp. 427 -436.
• 21. Tuszyner A., 2003a, Wprowadzenie do notacji UML. Wykłady na kursie podyplomowym „Podstawy modelowania informacji geograficznej” Uniwersytet Warmińsko - Mazurski w Olsztynie, 2003,
• 22. Tuszyner A., 2003b, Mało szczegółowo nie znaczy ile, GEODETA - Magazyn geoinformacyjny nr 4 (95), kwiecień 2003.
• 23. Ullman JD., 1988, Systemy baz danych, WNT, Warszawa.
• 24. Vanicek P., Krakiwsky EJ., 1986, Geodesy: the Concepts, North-Holland.