Systemy informacji geograficznej i ich rola w naukach przestrzennych

• Autorzy: Widacki W.

Warianty tytułu

EN

Geographical informatlon systems and their role in spatlal sciences

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia zmiany, jakie pod wpływem Systemów Informacji Geograficznej zaszły w naukach przestrzennych, oraz wpływ GIS na sposób podejścia do przedmiotów badań przez przedstawicieli tych nauk. W przeciwieństwie do dawnych, szczegółowych i czasochłonnych studiów terenowych, obecna aparatura badawcza umożliwia prowadzenie automatycznych a często zdalnych pomiarów. Relacja między badaczem i przedmiotem jego badań stała się relacją pośrednią, a sama praca terenowa, jeśli jest prowadzona, trwa znacznie krócej niż dawniej. Powstał nowy wzorzec pracy naukowej. Lokalizacja obiektów i zapis ich topologii daje nowe możliwości formalizowania i kwantyfikowania relacji przestrzennych. W przeszłości znaczenie cech przestrzennych było znacznie mniejsze. Badacz, wybierając cechy ilościowe oraz cechy przestrzenne, a pomijając jakościowe i nieprzestrzenne, dostaje inny i jakby zniekształcony w stosunku do poprzedniego obraz przedmiotu badań. Standardy postępowania naukowego, organizacja bazy danych, a także język wpływają integrująco na badaczy i na nauki, które reprezentują. Dzięki Systemom Informacji Geograficznej zmieniają się nauki przestrzenne, a także produkt finalny procesu badawczego.

EN

The paper examines changes, which have occurred in the spatial sciences under the influence of Geographical Information Systems (GIS), and also the relation between the scientist and the object of his studies. Contrary to the former detailed terrain examination, the nowadays equipment can provide the automatic and often remote measurements in the field. The relation between scientist and the study object has become mostly indirect. The fieldwork lasts less than before. A new paradigm of the scientific work has been created. The object location and its topology give new possibilities to formalise and quantify spatial relations. These relations were much less recognised in the past, and now their role is more distinctive. The user choosing the quantitative and spatial features, and eliminating the qualitative and non-spatial ones, receives a picture of the studied object, which differs from that of the past. The standard procedures, database organisation, and the language are playing the integrating role for scientists using them, and for the science, which they represent. Thanks to GIS the spatial sciences and the final product are changing.

Słowa kluczowe

PL

system informacji geograficznej; GIS; klasyfikacja nauk; geografia

EN

geographical information system; GIS; science classification; geography

• Wydawca: Polska Akademia Umiejętności
• Czasopismo: Geoinformatica Polonica
• Rocznik: 2001
• Tom: T. 3
• Strony: 47--55
• Opis fizyczny: zbibliogr. 19 poz., rys.

Twórcy

autor

Widacki W.

• Uniwersytet Jagielloński - Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Systemów Informacji Geograficznej, Kraków

Bibliografia

• 1. Baranowski M., 1991, SINUS - Geographical Information System, Proceedings of Eurocarto IX. International Cartographic Association, Warsaw, 64-69.
• 2. Berry J. K., 1993, Beyond Mapping. Concepts, Algorithms and Issues in GIS, GIS World, Inc., Fort Collins, Colorado, USA.
• 3. Burrough P., McDonnell R. A., 1998, Principles of Geographical Information Systems, Oxford University Press, Oxford, New York.
• 4. Calkins H. W., Marble D. F., 1987, The transition to automated production cartography; design of master cartographic database, The American Geographer, 14, 105-21.
• 5. Coppock J. T., Rhind D. W., 1991, The history of GIS, [w:] Maguire D.J. Goodchild M. F., Rhind D. W., Geographical; Information Systems: Principles and Applications, Longman, London, 21-43.
• 6. Gaździcki J., 1990, Systemy Informacji Przestrzennej, PPWK.
• 7. Goodchild M. F., Geographical Information Science, Geographical Journal of Geographical Information Systems, 6, 31-46.
• 8. Kozak J., 2001, Wykorzystanie danych globalnych do badania rozmieszczenia ludności i użytkowania ziemi w wybranych górach świata, Geoinformatica Polonica, 3.
• 9. Maguire D. J., 1991, An Overview and Definitions of GIS, [w:] Maguire D. J., Goodchild M. F., Rhind D. W, Geographical; Information Systems: Principles and Applications, Longman, London, 9-20.
• 10. Pachucki A., 1974, Próby map komputerowych w Głównym Urzędzie Statystycznym w Warszawie, Polski Przegląd Kartograficzny, t. 6.
• 11. Pyka K., Struzik P., 1990, DIPRO - program do przetwarzania obrazów cyfrowych na komputerach klasy PC, Instytut Planowania i Urządzenia Terenów Wiejskich, AR we Wrocławiu, Biuletyn, nr 5, 83-93.
• 12. Raper J., 2000, Multidimentional Geographic Information Science, London, New York, Taylor & Francis, 300.
• 13. Steinitz C, 1993, GIS; A personal Perspective. GIS Europe, vol. 2, nr 5, 19-22.
• 14. Tomlinson R. F., 1967, An Introduction to the Geographic Information System of the Canada Land Inventory, Department of Forestry and Rural Development, Ottawa, Canada.
• 15. Ulman B., Wójcik L., 1966, Symulacja oddziaływań planowanego zbiornika w Świnnej Porębie na środowisko przyrodnicze jego otoczenia, Praca magisterska, Zakład GIS, Instytut Geografii, UJ.
• 16. Werner P., 1992, Wprowadzenie do Geograficznych Systemów Informacyjnych, UW, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
• 17. Widacki W., 1996, Od papierowych map do Systemów Informacji Geograficznej, Czasopismo Geograficzne, LXVII, 3-4, 377-392.
• 18. Widacki W, 1998, Polska geografia fizyczna w dobie transformacji politycznych, stan i perspektywy, Przegląd Geograficzny T.LXX, z. 3-4, 215-235.
• 19. Widacki W., 2001, Informacja geograficzna i jej przetwarzanie przez Internet, [w:] B. Kortus (red.), Człowiek i przestrzeń, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 211-225.