Prędkość wiatru w rejonie Svalbardu w świetle zmian warunków cyrkulacyjnych i środowiskowych

• Autorzy: Kruszewski G.

Warianty tytułu

EN

Surface wind speed in Svalbard area in relation to circulation and environmental changes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca charakteryzuje związki prędkości wiatru w dwunastu punktach gridowych z rejonu Svalbardu z ciśnieniem atmosferycznym, wybranymi wskaźnikami cyrkulacyjnymi i temperaturą powierzchni morza w okresie 1950-2009. Związki synchroniczne średniej rocznej i sezonowych prędkości wiatru z ciśnieniem atmosferycznym w tych samych punktach (korelacje ujemne) są zmienne w przestrzeni (silniejsze na północy) i niestabilne w czasie (słabsze w ostatnich 30. latach). Podobnie istotne korelacje prędkości wiatru ze wskaźnikiem cyrkulacji „C” Niedźwiedzia dla Spitsbergenu najliczniej występują zimą i wykazują „przesuwanie się” w czasie z północy na południe badanego obszaru. W ostatnich 30. latach odnotowano także bardzo silne związki zimowej wartości wskaźnika „S” z prędkością wiatru – najwyraźniejsze w NE części Svalbardu. W tym samym rejonie najsilniej zaznaczają się także związki rocznej prędkości wiatru z temperaturą morza.

EN

This paper deals with correlations between surface wind speed in Svalbard area and chosen environmental factors (atmospheric pressure, circulation indices, sea surface temperature). Gridded surface data from NCEP Reanalysis Derived data provided by the NOAA/OAR/ESRL PSD, Boulder Colorado from their Web site at http://www.cdc.noaa.gov/ (wind speed and air pressure), SST from NOAA NCDC ERSST v.2, AO and Nied.wied. (2006) circulation indices were used to statistical analysis over the period 1950-2009. Mean values and linear trend coefficients of wind speed in chosen grid points are in Table 1. The highest trend values are present in northern part of Svalbard in last 30 years. Linear correlation coefficients between wind speed and SLP in same grid points are strongest in northern part too, but correlations are not stable in time (Table 2, 3 and 4). Correlations between wind speed and AO index (monthly values) are week and in most cases statistically insignificant. Significant correlations are frequent between wind speed and C and S indices for winter and annual values (Table 5 and 6). Wind speed during winter in latitudes 80 and 82.5°N in last 29-year period show strong positive correlation with frequency of southern circulation S, which explains from 26 to 60% changeability of wind speed in years 1980-2009. Some correlations between wind speed and SST from grids 2°[fi] x 2°[lambda], situated in same area were found too. The highest coefficients of annual values were found in north of investigated area (wind speed in [82,5; 20] and SST in area between 81 to 83°N, and 19 to 21°E, r = +0,64) . see Fig. 2. In last 30 years significant correlations of this kind were found in NE area of interest (Fig. 3). This is probably connected with changes of the ice edge positions during last years (retreat of sea ice) in the region situated N and NE from Svalbard (Rodrigues 2009).

Słowa kluczowe

PL

Svalbard; prędkość wiatru; cyrkulacja atmosferyczna; temperatura powierzchni morza

EN

Svalbard; wind speed; atmospheric circulation; sea surface temperature; correlations

• Wydawca: Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
• Czasopismo: Problemy Klimatologii Polarnej
• Rocznik: 2010
• Tom: nr 20
• Strony: 31--44
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kruszewski G.

• Katedra Meteorologii i Oceanografii Nautycznej WN, Akademia Morska ul. Sędzickiego 19, 81–374 Gdynia,

Bibliografia

• 1. Kalnay E., Kanamitsu M., Kistler R., Collins W., Deaven D., Gandin L., Iredell L., Saha S., White G., Woollen J., Zhu Y., Chelliah M., Ebisuzaki W., Hihhins W., Janowiak J., Mo K.C., Ropelewski C., Wang J., Leetmaa A., Reynolds R., Jenne R., Joseph D., 1996. The NCEP/NCAR 40-year Reanalysis Project. Bulletin of the American Meteorological Society, 77, nr 3, 437–471.
• 2. Kruszewski G., 2004. Zmienność temperatury powierzchni morza w rejonie Spitsbergenu (1982–2002) jako przejaw współcześnie zachodzących zmian klimatycznych. Problemy Klimatologii Polarnej, 14: 79–86.
• 3. Kruszewski G., 2008. Zmiany temperatury wody w wybranych rejonach Mórz Grenlandzkiego i Barentsa i ich związki z temperaturą powietrza (1951-2004). [w:] A. Kowalska, A. Latocha, H. Marszałek, J. Pereyma (red.): Środowisko przyrodnicze obszarów polarnych. Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław: 134–140.
• 4. Kruszewski G., 2009. Zmiany prędkości wiatru w rejonie Svalbardu w latach 1948-2008. Problemy Klimatologii Polarnej, 19: 159–168.
• 5. Niedźwiedź T., 1997. Częstość występowania typów cyrkulacji nad Spitsbergenem (1951-1995). Problemy Klima-tologii Polarnej, 7: 9–17.
• 6. Niedźwiedź T., 2006. Główne cechy cyrkulacji atmosfery nad Spitsbergenem. Problemy Klimatologii Polarnej, 16: 91–105.
• 7. Overland J.E., 1985. Atmospheric Boundary Layer Structure and Drag Coefficients Over Sea Ice. Journal of Geophysical Research, 90, C5: 9029–9049, doi:10.1029/JC090iC05p09029
• 8. Rodrigues J., 2009. The increase in the length of the ice-free season in the Arctic. Cold Regions Science and Technology, 59: 78–101.
• 9. Smith T.M., Reynolds R.W., 2004. Improved Extended Reconstruction of SST [1854-1997]. Journal of Climate, 17 (12): 2466–2477.
• 10. Slonosky V.C., Mysak L.A., Derome J., 1997. Linking Arctic Sea-Ice and Atmospheric Circulation Anomalies on Interannual and Decadal Timescales. ATMOSPHERE-OCEAN, 35: 333–366.
• 11. Thompson, D.W.J., Wallace J.M., 1998.The Arctic Oscillation signature in the wintertime geopotential height and temperature fields. Geophysical Research Letters, 25 (9): 1297–1300.
• 12. Walczowski W., 2007. Propagacja ciepłych anomalii w Prądzie Zachodniospitsbergeńskim. Problemy Klimatologii Polarnej, 17: 71–76.
• 13. Walczowski W., Piechura J., 2007. Pathways of the Greenland Sea warming. Geophysical Research Letters, 34, L10608, doi:10.1029/2007GL029974.