Warunki meteorologiczne i biometeorologiczne w rejonie Hornsundu w ciepłej porze roku 2007 i 2008

• Autorzy: Araźny A. , Migała K. , Sikora S. , Budzik T. , Puczko D.

Warianty tytułu

EN

Biometeorological and meteorological conditions in the Hornsund region during the warm season of 2007 and 2008

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule dokonano charakterystyki warunków meteorologicznych i biometeorologicznych w rejonie Hornsundu w okresie ciepłym (od 1 czerwca do 30 września) w roku 2007 i 2008. Pomiary wykonywano w czterech punktach: w Hornsundzie, na Lodowcu Hansa (na linii równowagi i w jego partii firnowej) oraz na szczycie Fugleberget. Przeanalizowano zróżnicowanie warunków meteorologicznych i biometeorolo-gicznych w zależności od: wysokości nad poziomem morza, odległości od morza i charakteru podłoża. Wyko-rzystano m.in. cztery wskaźniki biometeorologiczne: wskaźnik ochładzania wiatrem (WCI), przewidywaną termo-izolacyjność odzieży (Iclp), wielkość ochładzającą powietrza (H) oraz temperaturę odczuwalną (STI). Stwierdzono, że zróżnicowanie przestrzenne badanych elementów meteorologicznych oraz wskaźników biometeorologicznych w rejonie Hornsundu latem 2007 i 2008 roku było znaczące. Przedstawiono wpływ cyrkulacji atmosferycznej na poszczególne elementy meteorologiczne i wskaźniki biometeorologiczne.

EN

In the paper meteorological and biometeorological conditions in the region of Hornsund during the warm season are discussed. The measurements of meteorological and biometeorological para-meters were carried out from 1st June to 30th September 2007 and 2008 at four points: Hornsund (HOR, ö = 77°00’N, ë = 15°33’E, 10 m above sea level), Fugle (FUG, ö = 77°01’ N, ë = 15°34’ E, 568 m above sea level), as well as at middle (HT4, ö = 77°04’ N, ë = 15°63’ E, 184 m above sea level) and firnal (HT9, ö = 77°11’ N, ë = 15°48’ E, 421 above sea level) parts of Hans Glacier (Fig. 1). Spatial differentiation of biometeorological conditions were studied in relation to altitude, ground cover and distance from the sea shore. To define biometeorological conditions the following indices were used: subjective temperature (STI), cooling power (H), wind chill index (WCI) and insulation predicted (Iclp). Significant temporal and spatial differences in studied indices were found. The most severe stimuli were observed at the glacier (HT4 and HT9) and in the mountains (FUG). However, relatively mild conditions were noted during sunny hours. We have also observed close relationships between meteorological elements and biometeorolo-gical indices and atmospheric circulation. The greatest possibility of unfavourable thermal sensations occurs during air advection from N-NNW-NW. The mildest conditions can be expected at advection from SW and W.

Słowa kluczowe

PL

Spitsbergen; warunki meteorologiczne i biometeorologiczne; cyrkulacja atmosferyczna

EN

Spitsbergen; Hornsund; biometeorological conditions; meteorological conditions; atmospheric circulation

• Wydawca: Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
• Czasopismo: Problemy Klimatologii Polarnej
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 19
• Strony: 203--222
• Opis fizyczny: Bibliogr. 52 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Araźny A.

autor

Migała K.

autor

Sikora S.

autor

Budzik T.

autor

Puczko D.

• Zakład Klimatologii, Instytut Geografii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika ul. Gagarina 9, 87–100 Toruń,

Bibliografia

• 1. Araźny A., 1998. Warunki meteorologiczne lodowca Waldemara w porównaniu z warunkami na Równinie Kaffiö-yra w lecie 1997 r. Maszynopis pracy magisterskiej, Zakład Klimatologii Instytutu Geografii UMK: 1-153.
• 2. Araźny A., 1999. Differentiation of air temperature in the summer season 1998 on the Waldemar Glacier and on the Kaffiőyra Plain (Spitsbergen). [w:] Polish Polar Studies, 26th International Polar Symposium, Lublin: 25-35.
• 3. Araźny A., 2003. Variability of cooling power of the air in Hornsund (SW Spitsbergen) in the period 1979-2000. Acta Universitatis Wratislaviensis, 2542, Studia Geograficzne, 75: 447-461.
• 4. Araźny A., 2006. Variability of the predicted insulation index of clothing in the Norwegian Arctic for the period 1971-2000. Polish Polar Research, 27(4): 341-357.
• 5. Araźny A., 2008. Bioklimat Arktyki Norweskiej i jego zmienność w okresie 1971-2000. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń: 1-215.
• 6. Araźny A., Błażejczyk K., 2007. Warunki biometeorologiczne na Równinie Kaffiöyra i w rejonie Lodowca Walde-mara (NW Spitsbergen) w okresie od 16 lipca do 20 września 2005 r. [w: ] R. Przybylak, M. Kejna, A. Araźny i P. Głowacki (red.), Abiotyczne środowisko Spitsbergenu w latach 2005-2006 w warunkach globalnego ocieplenia. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika: 67-87.
• 7. Baranowski S., 1977. The subpolar glaciers of Spitsbergen seen against the climate of his region. Acta Universi-tatis Wratislaviensis 410: 1-157.
• 8. Baranowski S., Głowicki B., 1975a. Meteorological and hydrological investigations in the Hornsund region made in 1970. Acta Universitatis Wratislaviensis 251: 35-39.
• 9. Baranowski S., Głowicki B., 1975b. Przebieg wybranych elementów meteorologicznych w ciągu lata 1971 r. na Spitsbergenie. Acta Universitatis Wratislaviensis 287: 95-99.
• 10. Brázdil R., Piasecki J., Prošek P., Szczepankiewicz-Szmyrka A., 1988. The topoclimatic differentiation of the Werenskiold Glacier and Bratteggdalen regions. [w:] Brázdil R. i in., Results of investigations of the Geo-graphical Research Expedition, Spitsbergen 1985, Brno: 187-210.
• 11. Błażejczyk K., 1993. Wymiana ciepła pomiędzy człowiekiem a otoczeniem w różnych warunkach środowiska geograficznego, Prace Geograficzne 159, Wyd. IGiPZ PAN: 1-123.
• 12. Błażejczyk K., 2003. Biotermiczne cechy klimatu Polski. Przegląd Geograficzny, 75, 4: 525-543.
• 13. Błażejczyk K., 2004. Bioklimatyczne uwarunkowania rekreacji i turystyki w Polsce. Prace Geograficzne 192, Wyd. IGiPZ PAN: 1-291.
• 14. Błażejczyk K., Błażejczyk M., 2007. Pakiet programu komputerowego BioKlima 2.5. www.igipz.pan.pl/geoekoklimat/ blaz/bioklima.htm.
• 15. Burton A. C., Edholm O. G., 1955. Man in a cold environment. E. Arnold Publ., London: 1-333.
• 16. Gluza A. F., 1988. Wyniki pomiarów ochładzania katatermometrycznego w lipcu i sierpniu 1986 r. w Calypsobyen (Zachodni Spitsbergen). XV Sympozjum Polarne, Wrocław: 207-211.
• 17. Głowicki B., Baranowski S, 1974. Glacjo-meteorologiczne badania w czasie wypraw 1970 i 1971 r. Polskie Wy-prawy na Spitsbergen 1970 i 1971 r. Materiały z Sympozjum Spitsbergeńskiego, Wrocław 6–7 kwietnia 1972. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego: 17-21.
• 18. Gregory S., 1976. Metody statystyki w geografii. PWN, Warszawa: 1-300.
• 19. Kejna M., 2001. Warunki meteorologiczne na Lodowcu Waldemara (NW Spitsbergen) w sezonie letnim 1999 roku. Problemy Klimatologii Polarnej, 11: 55-65.
• 20. Kejna M., Maszewski R., 2007. Warunki meteorologiczne w rejonie Lodowca Waldemara (NW Spitsbergen) w sezonie letnim 2006 r. [w: ] R. Przybylak, M. Kejna, A. Araźny i P. Głowacki (red.), Abiotyczne środowisko Spitsbergenu w latach 2005-2006 w warunkach globalnego ocieplenia. Wydawnictwo Uniwersytetu Miko-łaja Kopernika: 165-178.
• 21. Kosiba A., 1958. Badania glacjologiczne na Spitsbergenie w lecie 1957 r. Przegląd Geofizyczny, 3: 95-122.
• 22. Kosiba A., 1960. Some results of glaciological investigations In SW-Spitsbergen carried out during the Polish IGY Spitsbergen Expedition in 1957, 1958 and 1959. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego, Ser. B, nr 4: 3-31.
• 23. Kozłowski S., 1986. Granice przystosowania. Wiedza Powszechna, Warszawa: 1-446.
• 24. Kozłowska-Szczęsna T., Błażejczyk K., Krawczyk B., 1997. Bioklimatologia człowieka. Metody i ich zastosowanie w badaniach bioklimatu Polski. IGiPZ PAN, Monografie 1, Warszawa: 1-200.
• 25. Marciniak K., 1983. Attempt of evolution of thermic conditions perceptible in summer at the Kaffiöyra (NW Spits-bergen). Acta Univ. N. Copernici, Geografia XVIII, 56, Toruń: 125-145.
• 26. Marciniak K., Marszelewski W., Przybylak R., 1985. Temperatura powietrza na Lodowcu Elizy i Lodowcu Walde-mara (NW Spitsbergen) w sezonie letnim – studium porównawcze. Materiały XII Sympozjum Polarnego, Szczecin: 31-42.
• 27. Marciniak K., Przybylak R., 1992. Zróżnicowanie przestrzenne temperatury powietrza w strefie wybrzeża regionu Kaffiöyry (NW Spitsbergen) w czasie lata polarnego. Problemy Klimatologii Polarnej 2: 111-120.
• 28. Marsz A.A., Styszyńska A. (red.), 2007. Klimat rejonu Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie – stan, zmiany i ich przyczyny. Wydawnictwo Akademii Morskiej w Gdyni: 1-376.
• 29. Migała K., Buchert L., Pereyma J., 2004. Termika powietrza w rejonie fiordu Hornsund (SW Spitsbergen) w warun-kach nocy polarnej. XXX Międzynarodowe Sympozjum Polarne, Wydawnictwo Akademii Morskiej w Gdyni: 118-119.
• 30. Migała K., Nasiółkowski T., Pereyma J., 2008. Topoclimatic conditions in the Hornsund area (SW Spitsbergen) during the ablation season 2005, Polish Polar Research, 29 (1): 73-91.
• 31. Nasiółkowski T., Pereyma J., 2007. Warunki topoklimatyczne w otoczeniu fiordu Hornsund w lipcu i sierpniu 2005 r., [w:] R. Przybylak, M. Kejna, A. Araźny i P. Głowacki (red.), Abiotyczne środowisko Spitsbergenu w latach 2005-2006 w warunkach globalnego ocieplenia. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika: 89-112.
• 32. Niedźwiedź T., 1997. Częstość występowania typów cyrkulacji nad Spitsbergenem (1951-1995). Problemy Klima-tologii Polarnej, 7: 9-17.
• 33. Niedźwiedź T., 2007. Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na temperaturę powietrza w Hornsundzie, [w:] Marsz A.A., Styszyńska A. (red.), Klimat rejonu Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie – stan, zmiany i ich przyczyny. Wydawnictwo Akademii Morskiej w Gdyni: 151-158.
• 34. Niedźwiedź T., 2009. Katalog typów cyrkulacji dla Spitsbergenu (2007-2008) – zbiór komputerowy. Katedra Kli-matologii Uniwersytetu Śląskiego, Sosnowiec.
• 35. Nordli P. Ø., Førland E. J., Niedźwiedź T., 2000. Wind-chill temperature at Svalbard and Jan Mayen. Klima. Report No. 07/00, Det Norske Meteorologiske Institutt, Oslo: 1-47.
• 36. Owczarek M., 2004. Odczuwalność cieplna w okresie zimowym w rejonie Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie w latach 1991-2000. Problemy Klimatologii Polarnej, 14: 171-182.
• 37. Pereyma J. 1983. Climatological problems of the Hornsund area. Acta Universitatis Wratislaviensis, 714: 1-131.
• 38. Pereyma J., Piasecki J., 1988. Warunki topoklimatyczne i hydrologiczne w rejonie Lodowca Werenskiolda na Spitsbergenie w sezonie letnio-jesiennym 1983 r. Wyprawy Polarne Uniw. Śląskiego, Katowice: 107-122.
• 39. Przybylak R., 1980. Warunki klimatyczne lodowca Waldemara (Spitsbergen) i ich pionowe zróżnicowanie w po-równaniu z warunkami klimatycznymi na równinie Kaffiöyry w lecie 1979. Maszynopis pracy magisterskiej.
• 40. Przybylak R., 1992. Stosunki termiczno-wilgotnościowe na tle warunków cyrkulacyjnych w Hornsundzie (Spits-bergen) w okresie 1978-1983. Dokumentacja Geograficzna, 2: 1-105.
• 41. Przybylak R., Araźny A., 2005. Porównanie warunków klimatycznych i bioklimatycznych północnej części Ziemi Oskara II z innymi obszarami zachodniego wybrzeża Spitsbergenu w okresie 1975-2000. Problemy Klima-tologii Polarnej, 15: 119-131.
• 42. Przybylak R., Araźny A., Ćwiklińska K., 2007. Warunki meteorologiczne w regionie Lodowca Waldemara (NW Spitsbergen) w sezonie letnim 2005 r. [w: ] R. Przybylak, M. Kejna, A. Araźny i P. Głowacki (red.), Abio-tyczne środowisko Spitsbergenu w latach 2005-2006 w warunkach globalnego ocieplenia. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika: 51-65.
• 43. Sikora S., Migała K., Drzeniecka-Osiadacz A., Puczko., 2007. Zmienność klimatu odczuwalnego Arktyki na przy-kładzie SW Spitsbergenu, [w: ] R. Przybylak, M. Kejna, A. Araźny i P. Głowacki (red.), Abiotyczne środowisko Spitsbergenu w latach 2005-2006 w warunkach globalnego ocieplenia. Wydawnictwo Uniwersytetu Miko-łaja Kopernika: 113-130.
• 44. Siple P. A., Passel C. F., 1945. Measurements of dry atmospheric cooling in subfreezing temperatures. Ameri-can Philosophical Society. Proceedings, 89 (1), 177-199.
• 45. Szczepankiewicz-Szmyrka A., 1981. Warunki biometeorologiczne na przedpolu lodowca Werenskiolda w lecie 1980 roku. VIII Sympozjum Polarne, Sosnowiec: 43-48.
• 46. Szczepankiewicz-Szmyrka A., 1988. Biometeorological conditions in the summer-autumn period of 1985 in the Werenskiold Glacier region. [w:] Results of investigations of the Geo-graphical Research Expedition, Spits-bergen 1985, Brno: 142-452.
• 47. Szczepankiewicz-Szmyrka A., Pereyma J., 1992. Biometeorological conditions in Hornsund, in 1979-1980. [w:] K. W. Opaliński, R. Z. Klekowski. (red.), Landscape, Life world and man in high Arctic, Institute of Ecology, Polish Academy of Science, Warszawa: 103-111.
• 48. Wójcik G., 1963. O wielkości ochładzania bioklimatologicznego na Spitsbergenie. Biuletyn Komisji MRG, nr 1/32, Warszawa: 73-80.
• 49. Wójcik G., Marciniak K., Przybylak R., 1981. Stosunki termiczne sezonu letniego na Lodowcu Waldemara i nad-morskiej Nizinie Kaffiöyra (NW Spitsbergen). Materiały VIII Sympozjum Polarnego, Sosnowiec: 21-32.
• 50. Wójcik G., Marciniak K., Przybylak R., 1998. Częstość i intensywność inwersji temperatury powietrza w sezonie letnim w regionie Kaffiöyry (NW Spitsbergen). Problemy Klimatologii Polarnej, 3: 45-68.
• 51. Wójcik G., Przybylak R., 1985. Pionowe gradienty temperatury powietrza na Lodowcu Waldemara (Ziemia Oskara II, Spitsbergen). XII Sympozjum Polarne, Szczecin: 67-74.
• 52. Zawiślak T., 1986. Preliminary characteristic of the bioclimatic conditions of the Spitsbergen west coast. Acta Universitatis Wratislaviensis, Results of Investigations of the Polish Scientific Spitsbergen Expeditions VI, 966, Wrocław: 75-85.