Zróżnicowanie opadów atmosferycznych w rejonie Kaffioyry (NW Spitsbergen) w sezonie letnim w latach 1980-2008

• Autorzy: Przybylak R. , Araźny A. , Kejna M. , Maszewski R. , Wyszyński P.

Warianty tytułu

EN

Atmospheric precipitation differentiation in the Kaffioyra region (NW Spitsbergen) in summer season, 1980-2008

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W opracowaniu przedstawiono zróżnicowanie warunków opadowych w rejonie Kaffioyry (NW Spitsbergen) w sezonie letnim na podstawie danych z lat 1980-2008. Zbadano wpływ cyrkulacji atmosferycznej i warunków lokalnych na opady atmosferyczne. Uzyskane wyniki porównano ze stacją Ny-Alesund.

EN

Precipitation in the Arctic, including Spitsbergen, is very important for both the biosphere and for the mass balance of glaciers. Our knowledge about its values inside Arctic islands is limited because almost all meteorological stations are located on tundra below 200 m a.s.l. Therefore any information about precipitation conditions occurring on glaciated and non-glaciated areas lying in the inner parts of Spitsbergen is very valuable. In this paper we present results of precipitation measurements carried out in north-western Spitsbergen (the Kaffioyra region and the Ny Alesund station) in selected summer seasons during the period 1980-2008. Precipitation measurements in the Kaffioyra region have been done during Toruń Polar Expeditions in three stations (base station – Kaffioyra-Heggodden (KH) and two glacier stations located in the lower part (LW1) and upper part (LW2) (see Figure 1 and Table 1). Data for the Ny Alesund (NA) station were obtained from the Norwegian Meteorological Institute. In the KH and NA stations measurements were recorded every day, while in LW1 and LW2 they were generally taken every 1-2 days. Results of precipitation conditions are presented for a common period of observations, i. e. for 21st July-31st August. The influence of atmospheric circulation on precipitation was investigated using the catalogue of circulation types constructed by Niedźwiedź (2009). In the summer season precipitation is greater at the end of the study period, than at the beginning. Year-to-year variability of summer precipitation totals is very large. For example, in KH, the highest precipitation (122.5 mm) occurred in 1997, while the lowest (12.3 mm) was in 2007 (Table 2). Also, the frequency of daily precipitation (.0.1 mm) is significantly greater in most wet summer (61.9%) than in most dry summer (28.6%) (see Table 3). Daily precipitation of .10 mm is rare in the KH station and occurred in only 4 out of the 12 summer seasons. It is well known that precipitation is greater in the inner parts of Spitsbergen than in tundra areas. Less is known, however, about the magnitudes of these differences. For the Kaffioyra region precipi-tation observations are available for 9 summer seasons (Tables 5 and 6). From these Tables and Figure 2 it is clear that precipitation on glaciers is almost always greater than in tundra. On average, summer precipitation totals are greater in LW1 and LW2 than in KH by 21.5 and 35.1 mm, respectively. The greatest differences occurred in 1980, while the lowest were in 2007, when even in LW1 precipitation was lower than in KH (Table 5, Figure 3). Lapse rates of precipitation in the Kaffioyra region are greatest between tundra and glaciated areas (oscillating between 13.2mm/100m and 18.5mm/100m between KH and LW2 and KH and LW1, respectively (Table 7)). On the other hand, this lapse rate between stations LW1 and LW2 is the lowest (only 10.7 mm/100 m). Correlation coefficients of 10-day precipitation totals between the meteorological stations in the Kaffioyra region are very high and exceed 0.9. The greatest precipitation in the Kaffioyra region occurred during the inflow of air masses from the southern sector (Table 8, Fig. 7).

Słowa kluczowe

PL

Spitsbergen; Kaffioyra; sezon letni; opady atmosferyczne; cyrkulacja atmosferyczna

EN

Spitsbergen; Kaffioyra; summer season; precipitation; atmospheric circulation

• Wydawca: Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
• Czasopismo: Problemy Klimatologii Polarnej
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 19
• Strony: 189--202
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Przybylak R.

autor

Araźny A.

autor

Kejna M.

autor

Maszewski R.

autor

Wyszyński P.

• Zakład Klimatologii, Instytut Geografii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika Ul. Gagarina 9, 87–100 Toruń,

Bibliografia

• 1. Araźny A., 1998. The connection of air temperature and precipitation with the atmospheric circulation in the summer season in 1997 in the Kaffiőyra Plain region (Spitsbergen). [w:] P. Głowacki i J. Bednarek (red.), Polish Polar Studies, 25th International Polar Symposium, Warszawa: 43-50.
• 2. Førland E.J., Hanssen-Bauer I., Nordli P.Ø., 1997. Climate statistic and longterm series of temperature and precipitation at Svalbard and Jan Mayen. DNMI Report No. 21/97 Klima, Oslo.
• 3. Førland E. J., Hanssen-Bauer I., 2000. Increased precipitation in the Norwegian Arctic: True or false?. Climatic Change, 46: 485-509.
• 4. Førland E.J., Hanssen-Bauer I, 2001. Changes in Temperature and precipitation in the Norwegian Arctic during the 20th Century. [w:] M.B. India, D.L. Bonillo (eds.), Detecting and Modelling Regional Climate Change, Springer: 153-161.
• 5. Førland E. J., Hanssen-Bauer I., 2002. Twentieth-century variations in temperature and precipitation in the Nordic Arctic. Polar Record, 38 (206): 203-210.
• 6. Hanssen-Bauer I., 2002. Temperature and precipitation in Svalbard 1912-2050: measurements and scenarios. Polar Record, 38 (206): 225-232.
• 7. Hanssen-Bauer I., Førland E.J., 1998. Long-term trends in precipitation and temperature in the Norwegian Arctic: can they be explained by changes in atmospheric circulation patterns? Climate Research, 10: 143-153.
• 8. Hanssen-Bauer I., Førland E. J., 2000. Temperature and precipitation variations in Norway 1900-1994 and their links to atmospheric circulation. International Journal of Climatology, 20 (14): 1693-1708.
• 9. Kejna M., 2001. Warunki meteorologiczne na Lodowcu Waldemara (NW Spitsbergen) w sezonie letnim 1999 roku. Problemy Klimatologii Polarnej, 11: 55-65.
• 10. Kejna M., Dzieniszewski M., 1994. Warunki meteorologiczne na Kaffiøyra (NW Spitsbergen) w okresie 26.06 – 31.08.1985 r. Acta Universitatis Nicolai Copernici, Geografia 24, UMK, Toruń: 43-54.
• 11. Kejna M., Maszewski R., 2007. Warunki meteorologiczne w rejonie Lodowca Waldemara (NW Spitsbergen) w sezo-nie letnim 2006 r. [w:] R. Przybylak, M. Kejna, A. Araźny, P. Głowacki (red.). Abiotyczne środowisko Spits-bergenu w latach 2005-2006 w warunkach globalnego ocieplenia, Toruń: 165-178.
• 12. Łupikasza E., 2002. Zmienność opadów atmosferycznych w Hornsundzie (Spitsbergen) w okresie 1978-2000. Problemy Klimatologii Polarnej, 12: 77-88.
• 13. Łupikasza E., Niedźwiedź T., 2002. Wpływ cyrkulacji na opady atmosferyczne w Hornsundzie. [w:] A. Kostrzewski, G. Rachlewicz (red.), Polish Polar Studies, Funkcjonowanie i monitoring Geoekosystemów obszarów polar-nych, Poznań 2002: 203-216.
• 14. Łupikasza E., 2003. Zmienność występowania opadów deszczu i śniegu w Hornsundzie w okresie lipiec 1978 – grudzień 2002. Problemy Klimatologii Polarnej, 13: 93-105.
• 15. Łupikasza E., 2007. Opady atmosferyczne. [w:] A.A. Marsz i A. Styszyńska (red.), Klimat rejonu Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie – stan, i ich przyczyny. Wyd. Akademii Morskiej, Gdynia: 185-196.
• 16. Łupikasza E., 2008. Zależność występowania rodzajów opadów od temperatury powietrza w Hornsundzie (Spits-bergen) w okresie 1978-2007. Problemy Klimatologii Polarnej, 18: 99-112.
• 17. Marciniak K., Przybylak R., 1985. Atmospheric precipitation of the summer season in the Kaffiøyra region (North-West Spitsbergen). Polish Polar Research, 6 (4): 543-559.
• 18. Marciniak K., Przybylak R., Kejna M., 1993. Dynamika warunków meteorologicznych na Równinie Kaffiøyra (NW Spitsbergen) w okresie 8.07-7.09.1989 r. Wyniki Badań VIII Toruńskiej Wyprawy Polarnej Spitsbergen 89, UMK, Toruń: 31-45.
• 19. Maszewski R., Wyszyński P., 2008. Warunki meteorologiczne na Kaffiøyrze (NW Spitsbergen) w okresie od 5 lipca do 31 sierpnia 2007. [w:] A. Kowalska (red.), IV Międzynarodowy Rok Polarny, skrypt XXXII, Międzynarodowe Sympozjum Polarne, Wrocław: 54-58.
• 20. Niedźwiedź T., 2001. Zmienność cyrkulacji atmosfery nad Spitsbergenem w drugiej połowie XX wieku. Problemy Klimatologii Polarnej, 11: 7-26.
• 21. Niedźwiedź T., 2007. Atmospheric circulation conditions in 2005-2006 above Spitsbergen. [w:] R. Przybylak, M. Kejna, A. Araźny, P. Głowacki (red.), Abiotyczne środowisko Spitsbergenu w latach 2005-2006 w warun-kach globalnego ocieplenia, Toruń: 17-32.
• 22. Niedźwiedź T., 2009. Katalog typów cyrkulacji atmosferycznej na Spitsbergenie. Komputerowa baza danych, Ka-tedra Klimatologii, Uniwersytet Śląski.
• 23. Przybylak R., Marciniak K., 1992. Opady a cyrkulacja atmosferyczna na zachodnim wybrzeżu Spitsbergenu w okre-sie 1979-1985. Problemy Klimatologii Polarnej, 2: 84-95.
• 24. Przybylak R., 1996. Zmienność temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w okresie obserwacji instru-mentalnych w Arktyce, Toruń: 1-279.
• 25. Przybylak R., 1997. Związki przestrzenne opadów atmosferycznych w Arktyce w okresie 1951-1990. Problemy Klimatologii Polarnej, 7: 41-54.
• 26. Przybylak R., 2003. The Climate of the Arctic. Atmospheric and Oceanographic Sciences Library, 26, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht/Boston/London: 1-288.
• 27. Przybylak R., Araźny A., Ćwiklińska K., 2007. Warunki meteorologiczne w rejonie Lodowca Waldemara (NW Spits-bergen) w sezonie letnim 2005 r. [w:] R. Przybylak, M. Kejna, A. Araźny, P. Głowacki (red.), Abiotyczne śro-dowisko Spitsbergenu w latach 2005-2006 w warunkach globalnego ocieplenia, Toruń: 51-65.
• 28. Wójcik G., Marciniak K., Przybylak R., Kejna M., 1992. Temperatura i opady a cyrkulacja atmosferyczna w rejonie Kaffiøyry (NW Spitsbergen) w sezonie letnim w okresie 1975-1989. Problemy Klimatologii Polarnej, 2: 96-102.
• 29. Wójcik G., Marciniak K. Przybylak R., Kejna M., 1993. Mezo- i topoklimaty północnej części regioniu Kaffiøyry (Ziemia Oskara II, NW Spitsbergen). Wyniki Badań VIII Toruńskiej Wyprawy Polarnej Spitsbergen 89, UMK, Toruń: 83-111.
• 30. Wójcik G., Przybylak R., 1991. Warunki meteorologiczne na Równinie Kaffiøyra (NW Spitsbergen) w okresie 14.07-9.09.1982. Acta Universitatis Nicolai Copernici, Geografia 22, Toruń: 109-124.