Przebieg dobowy temperatury powietrza w dnach wybranych cyrków glacjalnych Uralu Polarnego

• Autorzy: Wałach P.

Warianty tytułu

EN

The daily air temperature course in the bottom of the selected glacier cirques in the Polar Ural

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki pomiarów meteorologicznych prowadzonych w sierpniu 2007 roku na Uralu Polarnym. Głównym celem badań było określenie zróżnicowania temperatury powietrza w zależ-ności od zaobserwowanych typów pogody. Przeanalizowano przebieg dobowy temperatury powietrza na wyso-kości 150 cm n.p.g. w dnach dwóch cyrków glacjalnych (zlodowaconym i niezlodowaconym), położonych na zbliżonej wysokości n.p.m. Stwierdzono, że największe wahania temperatury w cyrku zlodowaconym (Lodowiec Obruczewa) wystąpiły podczas dni z umiarkowanym zachmurzeniem i intensywnym napływem ciepłych mas powietrza z południo-zachodu. Z kolei w cyrku niezlodowaconym największe wahania temperatury pojawiły się podczas dni pogodnych..

EN

The main aim of the following paper is to compare the course of daily air temperature in two different Polar Urals glacier cirques. One of them represents non-glaciated environment with buried ice under moraine and the second one, has still sufficient conditions to maintain the ice glacier (fig. 2). The analyses were based on fieldwork carried out in the central part of Polar Ural from 1 to 20 August 2007. The Hobo Pro Series micro data loggers were employed for this purpose. The measu-rements were set up in the standard time (UTC+5) and with 5 minute interval. The measurements of temperature were carried out on 150 cm a.g.l. On the basis of such measurements the course of daily air temperature was estimated for: clear (cloudiness <20%, 8 days), overcast (>80%, 6 days) and average cloudy (20-80%, 6 days) days. Furthermore, the synoptic maps of Polar Urals were employed in the following analysis. During whole period the anticyclonic situations with the center of high-pressure or high-pressure wedge were more frequent than cyclonic situation. In addition, the air mass flow from north and north-west were in the superiority. During entire season the average air temperature in non-glaciated cirque were higher than the value registered in the glacier cirque (fig. 4). It was concluded that averaged for clear (cloudiness <20%, 8 days), overcast (>80%, 6 days) and cloudy (20-80%, 6 days) days, course of daily air temperature was characterized by the highest amplitude during clear days. It was 5.2°C for Obruchev glacier and 6.1°C for non-glaciated cirque. The lowest values of air temperature during the days mentioned above were between six and seven o’clock (UTC+5) and figure out respectively: 3.9°C in the cirque glacier and 7.2°C in non-glaciated cirque (fig. 5). Subsequently, it was concluded that during the overcast days the course of daily air temperature was weakly expressed. The differences between measurement points figure out maximum 1.9°C. Furthermore, during the average cloudy days the air temperature was higher of about 3.3°C in the non-glaciated cirque than in Obruchev glacier. The biggest differences between the cirques under consideration appeared between 18-19 o’clock and figure out maximum 5.0°C (fig. 6).

Słowa kluczowe

PL

dobowa temperatura powietrza; Ural Polarny; cyrk glacjalny; dni pochmurne; dni pogodne

EN

daily air temperature; Polar Ural; glacier cirques; cloudy days; sunny days

• Wydawca: Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
• Czasopismo: Problemy Klimatologii Polarnej
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 18
• Strony: 171--180
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Wałach P.

• Zakład Klimatologii, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, ul. Gronostajowa 7, 30–387 Kraków,

Bibliografia

• 1. Ananicheva M.D., Kononov Yu.M., 2003. Dynamics of Polar Ural glaciers in the twentieth century under climate change. Arctic climate system study program. Poster at the Final Science Conference held Arctic and Antar-ctic Research Institute (AARI), St. Petersburg, Russia, 11–14 November. /http://acsys.npolar.no/meetings/ final/abstracts/posters/Session_1/poster_s1_001.pdf.
• 2. Baranowski S., Głowicki B., 1975. Meteorological and hydrological investigations in the Hornsund region made in 1970. [w:] Results of Investigations of the Polish Scientific Spitsbergen Expeditions 1970-1974. Vol. I. Acta Universitatis Wratislaviensis, 251: 35–39.
• 3. Hess M., 1962. Wpływ pokrywy śnieżnej i lodowej na bilans promieniowania i mikroklimat gór, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, 47, Prace Geograficzne, 5, Kraków: 160 s.
• 4. Kejna M., Maszewski R., 2007. Warunki meteorologiczne w rejonie lodowca Waldemara (NW Spitsbergen) w se-zonie letnim 2006. [w:] R. Przybylak, M. Kejna, A. Araźny, P. Głowacki (red.), Abiotyczne środowisko Spits-bergenu w latach 2005-2006 w warunkach globalnego ocieplenia, Toruń: 165-178.
• 5. Pereyma J., Nasiółkowski T., 2007. Warunki topoklimatyczne w otoczeniu Fiordu Horsund (SW Spitsbergen) w sezonie ablacyjnym 2005 r. [w:] Przybylak, M. Kejna, A. Araźny, P. Głowacki (red.), Abiotyczne środo-wisko Spitsbergenu w latach 2005-2006 w warunkach globalnego ocieplenia, Toruń: 89-112.
• 6. Pereyma J., Piasecki J., 1988. Warunki topoklimatyczne i hydrologiczne w rejonie Lodowca Werenskiölda na Spitsbergenie w sezonie letnio-jesiennym 1983 roku. [w:] Wyprawy Polarne Uniwersytetu Śląskiego 1980-1984, Katowice: 107-122.
• 7. Przybylak R., Kejna M., Araźny A., Maszewski R., Wyszyński P., 2008. Zróżnicowanie temperatury powietrza w regionie Kaffioyry (NW Spitsbergen) w sezonach letnich 2005-2007. [w:] A. Kowalska, A. Lataocha, H. Mar-szałek, J. Pereyma (red.), Środowisko przyrodnicze obszarów polarnych. Wrocław: 150-159.
• 8. Trepińska J., 2002. Górskie klimaty, IGiGP UJ, Kraków: 204 s.
• 9. Wałach P., Wrońska-Wałach D., 2008. Warunki termiczne i wilgotnościowe w wybranych cyrkach glacjalnych na Uralu Polarnym. [w:] A. Kowalska, A. Lataocha, H. Marszałek, J. Pereyma (red.), Środowisko przyrodnicze obszarów polarnych. Wrocław: 178-186