Uwarunkowania cyrkulacyjne zachmurzenia ogólnego w strefie polarnej Europy

• Autorzy: Adamczyk R. , Ustrnul Z

Warianty tytułu

EN

Total cloudiness with relation to the atmospheric circulation in the European polar region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Analizowano wielkość zachmurzenia ogólnego w zależności od kierunku adwekcji mas powietrza. Materiał badawczy stanowiły dane gridowe pochodzące z bazy danych ERA 40 (1961-2000) oraz dane stacyjne z bazy danych ORNL/CDIAC – 123 NDP-026C (1972-1996). Cyrkulację atmosferyczną ujęto jako obraz pola wiatru geostroficznego. Warunki makrocyrkulacyjne powodują duże zróżnicowanie regionalne wzajem-nych zależności pomiędzy cyrkulacją a zachmurzeniem na badanym terenie. Różnice wielkości zachmurzenia podczas adwekcji mas powietrza z poszczególnych kierunków są bardziej wyraźne w analizach wykorzystują-cych dane stacyjne. Występujące różnice między wynikami analiz przeprowadzonych z wykorzystaniem danych gridowych i stacyjnych wynikają głównie z trudności w dopasowaniu położenia stacji do punktów węzłowych siatki geograficznej oraz z samego charakteru danych.

EN

The main aim of the study was the quantitative estimation of the influence of the air advection on the total cloudiness in the European polar zone. The area of interest was defined as the region located over the northern polar circle. That territory covers the large part of the Arctic Ocean with the arctic archipelagos such as: Spitsbergen, Franz Josef Land, Novaya Zemlya, and the separate islands. The northern part of the Scandinavian Peninsula with the Kola Peninsula were also taken into considerations. The source data contain daily total cloudiness data originated from reanalyses ERA-40 (developed by ECMWF) for the period 1961-2000. Simultaneously, daily resolution station data from 5 stations originated from CDIAC database for the period 1972-1996 have been taken into account. Atmospheric circulation was performed as the geostrophic wind field. Geostrophic wind vectors were calculated using splines and on their basis the 9 main circulation types were distinguished (modified Ustrnul’s circulation classification). The crucial method was the calculation of anomalies of the total cloud cover in particular air flow types in two thermal and circulation different months: January and July. The analysis of cloudiness showed large regional diversity of this element in the polar zone of Europe. The relations of the total cloud cover with atmospheric circulation in maritime area were weaker than in the continental parts of research domain. On the basis of many cases was founded that cloudiness was also under influence of orography, type of the active surface, sea and atmosphere interactions. Large scale circulation with the mentioned factors causes significant regional differen-tiation of mutual connections between cloudiness and geostrophic wind vector.

Słowa kluczowe

PL

zachmurzenie ogólne; Arktyka Europejska; adwekcyjne typy cyrkulacji

EN

total cloudiness; European polar region; air advection

• Wydawca: Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
• Czasopismo: Problemy Klimatologii Polarnej
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 18
• Strony: 79--88
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys.

Twórcy

autor

Adamczyk R.

autor

Ustrnul Z

• Katedra Klimatologii, Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski ul. Będzińska 60, 41–200 Sosnowiec,

Bibliografia

• 1. Adamczyk R., 2007. The role of atmospheric circulation in cloudiness over Europe. 7th EMS Annual Meeting/ 8th ECAM EMS7/ECAM8 Abstracts, Vol. 4, EMS2007-A-00503.
• 2. Adamczyk R., Łupikasza E., 2008. Comparison of re-analysis gridded and station cloudiness data over Europe. Sixth Seminar for Homogenization and Quality Control in Climatological Databases, Budapest 26-30 May 2008 (Proceedings).
• 3. Adamczyk R., Ustrnul Z., 2006. Rola cyrkulacji atmosferycznej w kształtowaniu zachmurzenia ogólnego na ob-szarze Polski. Annales UMCS, Sectio B, 61: 15-23.
• 4. Curry J.A., Rossow W.B., Randall D., Schramm J.L., 1996. Overview of Arctic cloud and radiation characteristics. Journal of Climate, 9: 1731-1764.
• 5. Hahn C. J., Warren S. G., 1999. Extended Edited Synoptic Cloud Reports from Ships and Land Stations over the Globe, 1952-1996. ORNL/CDIAC-123, NDP026c, Carbon Dioxide Information Analysis Center, Oak Ridge National Laboratory, Oak Ridge, Tennessee.
• 6. Hahn C. J., Warren S. G., London J., 1995. The effect of moonlight on cloud cover at night, and application to cloud climatology. Journal of Climate, 8 (5): 1429-1446.
• 7. IPCC, 2007. Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Summary for Policymakers: 18 s.
• 8. Jakob Ch., 1999. Cloud cover in the ECMWF reanalysis. Journal of Climate, 12 (4): 947-959.
• 9. Marsz A., 2007. Zachmurzenie i usłonecznienie. [w:] A. Marsz i A. Styszyńska (red.); Klimat rejonu Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie – stan, zmiany i ich przyczyny. Wyd. AM, Gdynia, 87-113.
• 10. Niedźwiedź T., 1997. The climates of the “Polar Regions”, [w:] M. Yoshino et al. (eds.); Climates and Societies – A climatological Perspective, Kluwer Academic Publishers, 309-324.
• 11. Niedźwiedź T., 2007. Cyrkulacja atmosferyczna, [w:] A. Marsz i A. Styszyńska (red.); Klimat rejonu Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie – stan, zmiany i ich przyczyny. Wyd. AM, Gdynia: 45-63.
• 12. Schweiger A.J., Lindsay R.W., Key J.R., Francis J.A., 1999. Arctic clouds in multiyear satellite data sets. Geo-physical Research Letters, 26 (13): 1845-1848.
• 13. Styszyńska A., 2005. Przyczyny i mechanizmy współczesnego (1982-2002) ocieplenia Arktyki, Wyd. Uczelniane Akademii Morskiej w Gdyni, 109 s.
• 14. Uppala S.M., Kållberg P.W., Simmons A.J., Andrae U., da Costa Bechtold V., Fiorino M., Gibson J.K., Haseler J., Hernandez A., Kelly G.A., Li X., Onogi K., Saarinen S., Sokka N., Allan R.P., Andersson E., Arpe K., Bal-maseda M.A., Beljaars A.C.M., van de Berg L., Bidlot J., Bormann N., Caires S., Chevallier F., Dethof A., Dragosavac M., Fisher M., Fuentes M., Hagemann S., Hólm E., Hoskins B.J., Isaksen L., Janssen P.A.E.M., Jenne R., McNally A.P., Mahfouf J.-F., Morcrette J.-J., Rayner N.A., Saunders R.W., Simon P., Sterl A., Trenberth K.E., Untch A., Vasiljevic D., Viterbo P., Woollen J., 2005. The ERA-40 re-analysis. Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society, 131 (B), no612: 2961-3012.
• 15. Ustrnul Z., 1997. Zmienność cyrkulacji atmosfery na półkuli północnej w XX wieku. Materiały Badawcze 27, Seria: Meteorologia, IMGW, Warszawa: 208 s.
• 16. Walsh J.E., Chapman W.L., 1998. Arctic cloud–radiation–temperature associations in observational data and atmospheric reanalyses. Journal of Climate, 11 (11): 3030-3045.
• 17. Vavrus S., 2004. The impact of cloud feedbacks on Arctic climate under greenhouse forcing. Journal of Climate, 17 (3): 603-615