Niedosyt fizjologiczny w Arktyce Norweskiej wokresie 1971-2000

• Autorzy: Araźny A.

Warianty tytułu

EN

Physiological deficit in the Norwegian Arctic in the period 1971-2000

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono rozkład przestrzenny zmian niedosytu fizjologicznego w Arktyce Norweskiej w okresie 1971-2000. W badaniach zmienności niedosytu fizjologicznego wykorzystano dane ze stacji: Ny-Alesund, Svalbard Airport, Hornsund, Hopen, Bjornoya i Jan Mayen. Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na przebieg niedosytu fizjologicznego przeanalizowano wykorzystując katalog typów oraz wskaźniki cyrkulacji Niedźwiedzia (2001, 2002) dla Spitsbergenu.

EN

The paper presents the results of the study of the physiological deficit (D) in the Norwegian Arctic in the period 1971-2000. The values of physiological deficit are indices of evaporation from the lungs and upper respiratory tract of man. The analysis of the physiological deficit in the Norwegian Arctic showed a high value of evaporation from the lungs an upper respiratory tract of man over the whole study area (Tab. 1, Fig. 1-3). During the year the occurrence of 'dry' feeling was noted from 89% of the days at Bjornoya to 98% of the days at Hopen. 'Comfortable' feeling occurred only in summer and sporadically in autumn (Tab. 2). The negative trends of the mean annual and seasonal physiological deficit values are mostly statistically significant (Tab. 3). This means that during the period studied the water evaporation from the upper respiratory track of man decreased significantly in this part of the Arctic (Fig. 4). The highest value of water evaporation from the upper respiratory track was found in the winter season with air advection from the north-eastern sector, independently from the baric system type. The most favourable sense of humidity according to the analysed coefficient physiological deficit was noted in summer with air advection from the southern sector, in case of cyclonic as well as anticyclonic situation (Fig. 5).

Słowa kluczowe

PL

Arktyka Norweska; bioklimat; niedosyt fizjologiczny; cyrkulacja atmosferyczna

EN

Norwegian Arctic; bioclimate; physiological deficit; atmospheric circulation

• Wydawca: Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
• Czasopismo: Problemy Klimatologii Polarnej
• Rocznik: 2005
• Tom: nr 15
• Strony: 133--141
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Araźny A.

• Zakład Klimatologii, Instytut Geografii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, ul. Danielewskiego 6, 87-100 Toruń,

Bibliografia

• 1. Cena M., Gregorczuk M., 1966, Rozkład niedosytu fizjologicznego na obszarze Polski. Rocznik Nauk Rolniczych, 119–D: 213–232.
• 2. Błażejczyk K., 2004, Bioklimatyczne uwarunkowania rekreacji i turystyki w Polsce. Prace Geograficzne 192, Wyd. IGiPZ PAN: 291 s.
• 3. Krawczyk B., 1993, Typologia i ocena bioklimatu Polski na podstawie bilansu cieplnego ciała człowieka. Prace Geogr. 160, Wyd. IGiPZ PAN: 160 s.
• 4. Kosiba A., 1937, Grenlandia. Lwów–Warszawa.
• 5. Kozłowska-Szczęsna T., Błażejczyk K., Krawczyk B., 1997, Bioklimatologia człowieka. Metody i ich zastosowanie w badaniach bioklimatu Polski. IGiPZ PAN, Monografie 1, Warszawa: 200 s.
• 6. Kozłowski S., 1986, Granice przystosowania. Wiedza Powszechna, Warszawa.
• 7. Niedźwiedź T., 2001, Zmienność cyrkulacji atmosfery nad Spitsbergenem w drugiej połowie XX wieku. Problemy Klimatologii Polarnej 11, Gdynia: 7-26.
• 8. Niedźwiedź T., 2002, Katalog typów cyrkulacji dla Spitsbergenu (1951–2000), zbiór komputerowy. Katedra Klimatologii Uniwersytetu Śląskiego, Sosnowiec.
• 9. Steffensen, E., Nordli P. Ø., 1996, Station history for Norwegian Arctic station. DNMI-Report 17/96 Klima, Oslo. 140
• 10. Szczepankiewicz-Szmyrka A., 1981, Warunki biometeorologiczne na przedpolu lodowca Werenskiolda w lecie 1980 roku. VIII Sympozjum Polarne, Sosnowiec: 43–48.
• 11. Szczepankiewicz-Szmyrka A., 1988, Biometeorological conditions in the summer-autumn period of 1985 in the Werenskiold Glacier region. [w:] Res. of Investig. of the Geographical Res. Exped. Spitsbergen 1985, Univ. J. E. Purkyne, Brno: 142–.452
• 12. Szczepankiewicz-Szmyrka A., Pereyma J., 1984, Biometeorological conditions in Hornsund from July 1979 through June 1980. Sympozjum “Spitsbergen 1984”- Referaty i sprawozdania, Inst. Ekol. PAN, Dziekanów Leśny, 14.
• 13. Szczepankiewicz-Szmyrka A., Pereyma J., 1992, Biometeorological conditions in Hornsund, in 1979-1980. In: K. W. Opaliński, R. Z. Klekowski. (red.), Landscape, Life world and man in high Arctic, Institute of Ecology, Polish Academy of Science, Warszawa: 103–111.
• 14. Zawiślak T., 1986, Preliminary characteristic of the bioclimatic conditions of the Spitsbergen west coast. Acta Univ. Wratislav., Res. of Investig. of the Polish Scientific Spitsbergen Expeditions VI, 966, Wrocław: 75–85.