Pomiary zapachu - stan aktualny i perspektywy

• Autorzy: Kośmider J. , Merecka B.

Warianty tytułu

EN

Odor measurements - present status and prospects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Norma PN-EN 13725:2005 (U) precyzuje metodę obiektywnego określania stężenia odorantów, zapewniając wspólną podstawę ocen emisji zapachowych w krajach członkowskich Unii Europejskiej. W Polsce metoda jest mało znana. Często przypisywane są jej określenia: subiektywna, mało wiarygodna, bardzo kłopotliwa. Znajduje to odbicie w kształcie projektu "Ustawy o przeciwdziałaniu uciążliwości zapachowej" i w uzasadnieniach zamiaru uchylenia zapisów art. 222 ust. 5 "Prawa Ochrony Środowiska", dotyczących poziomów odniesienia dla substancji zapachowych. Autorzy artykułu wskazują jedną z możliwości zastąpienia bezpośrednich sensorycznych pomiarów stężenia zapachowego użyciem "systemu GC-NN". System odbiera informacje o zapachu mieszaniny w formie zbioru liczb (komplet sygnałów detektora GC) albo w formie obrazu (chromatogram). Informacje są interpretowane przez sieć neuronową (NN) wyszkoloną z użyciem treningowego zbioru danych chromatograficzno-sensorycznych. Opisany przykład dotyczy oznaczeń stężenia zapachowego (cod [ou/m3]) w próbkach powietrza z domieszkami acetonu, etanolu i n-butanolu. Opisano sposób przygotowania treningowych zbiorów danych dla NN (z uwzględnieniem EN 13725) oraz wyniki testów otrzymanych sieci.

EN

The PN-EN 13725:2005 (U) standard specifies an objective method for determining odor concentration which ensures a common basis for odor emission estimation in the Member States of the European Union. In Poland, little is known about this method. Such features as subjective, not sufficiently reliable, very troublesome are often attributed to it. That is reflected in the draft form of the "The act of odor nuisance counteraction" and justification of rescission of Art. 222, Paragraph 5 of the "Environmental Protection Law", regarding the reference levels for odorants. Authors of the paper indicate an alternative for substituting the sensory measurements of odor concentration by the use of the GC-NN system. The system receives odor mixture data as a set of numbers (a complete set of signals from GC detector) or in a form of a picture (chromatogram). The data is interpreted by a neural network (NN) trained with a training set of chromatographic and sensory data. The example described refers to determining odor concentration in samples of air with admixtures of acetone, ethanol and n-butanol. A method for preparing a training data sets for neural networks (in compliance with EN 13725) and tests results of the acquired neural networks are presented.

Słowa kluczowe

PL

stężenia zapachowe; pomiary zapachu

EN

odor concentration; odor measurements

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego w Polsce, Zarząd Główny
• Czasopismo: Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 41 nr 3-4
• Strony: 86--92
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kośmider J.

autor

Merecka B.

• Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej Politechniki Szczecińskiej 71-065 Szczecin, al. Piastów 42

Bibliografia

• [1] EN 13725: 2003, PN-EN 13725:2005 (U): Air quality-Determination of odour concentration by dynamic olfaktometry; wersja polska: prPN-EN 13725: Jakość powietrza - Oznaczanie stężenia zapachowego metodą olfaktometrii dynamicznej
• [2] Kośmider J.: Problemy normalizacji oznaczania stężenia odorów, Normalizacja, 1,8-14,2000
• [3] Kośmider J., Krajewska B.: Normalizacja olfaktometrii dynamicznej, Podstawowe pojęcia i jednostki miar, Normalizacja, 1, 15-22,2005
• [4] Krajewska B., Kośmider J.: Standardy zapachowej jakości powietrza, Ochrona powietrza i problemy odpadów, 6,181-191,2005
• [5] Kośmider J., Zamelczyk-Pajewska M.: Trening sieci neuronowej określającej intensywność zapachu,. Inż. Chem. i Proc., 22, 645-660, 2001
• [6] KośmiderJ., Zamelczyk-Pajewska M.: Sieć neuronowa oceniająca zapach cykloheksanu i heksanu, Inż. Chem. i Proc., 23, 207-218, 2002
• [7] Kośmider J., Zamelczyk-Pajewska M.: Odour assessments using GC-ANN method, [w:] The Sixth Sense, 6th Sensometrics Meeting, University of Dortmund, P04, s. 59-61, Dortmund 2002
• [8] KośmiderJ., Zamelczyk-Pajewska M.: Neural networks in odour measurements, [w:] 15th International Congress of Chemical and Process Engineering CHISA'2002, P5.24, s. 192-193, Praga 2002
• [9] Kośmider J., Krajewska B.: Odour monitoring adopting GC-NN, Olfactory Bioresponse III, Drezno, 2-5 grudnia 2003
• [10] KośmiderJ., Krajewska B.: Level of information noise and perspectives of odour assessing GC-NN system, [w:] International Conference: Environmental odour management: odour emission - odour nuisance - oflactometry - electronic sensors - odour abatement, Kolonia 2004, Düsseldorf VDI-Berichte Nr. 1850, pp. 521-524, 2004
• [11] Kośmider 1., Zamelczyk-Pajewska M., Krajewska B.: Intensywność zapachu gazów przemysłowych. Możliwość pomiarów instrumentalnych, Ochrona powietrza i problemy odpadów, 2, 54-61, 2004
• [12] Linder R., Zamelczyk-Pajewska M., Poppl S.J., Kośmider J.: An artificial neural network is capable of predicting odour intensity, Polish Jour. of Envir. Stud., 14 (4),477-481,2005
• [13] Kośmider J., Krajewska B.: Odour Chromatogmphy. GC Detector Treated as Sensors Field. ISOEN'2005, 11th Intern. Symp. on Olfaction and Electronic Nose, Barcelona, 13-15 kwietnia 2005
• [14] Kośmider J., Krajewska B.: GC-NN system evaluating odour quality, Arch. Ochr. Środ., 1, 3-12, 2005