Narażenie zawodowe na substancje smoliste i benzo(a)piren w przemyśle koksowniczym

• Autorzy: Srogi K.

Warianty tytułu

EN

Worker's exposure to tar and benzo(a)pyrene in coke plants

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) są szeroko rozpowszechnione w środowisku. Źródła emisji WWA można podzielić na naturalne i antropogeniczne. Występują one w produktach procesów niepełnego spalania paliw węglowych i ropopochodnych, w spalanych odpadach komunalnych i przemysłowych, jak również z instalacji przemysłu koksowniczego i koksochemicznego, energetycznego spalania paliw, hutnictwa, a także transportu samochodowego, itp. Dlatego też, ocena wpływu oddziaływania WWA na zdrowie człowieka i środowisko jest niezwykle ważna. W niniejszej pracy omówiono narażenie zawodowe na benzo(a)piren z instalacji przemysłu koksowniczego (np. przed i po remoncie baterii na zdrowie człowieka). Jak wynika z przedstawionych danych literaturowych, modernizacja baterii znacznie się przyczynia do obniżenia emisji benzo(a)pirenu.

EN

Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) are common environmental contaminants. Their emission sources may be of natural and anthropogenic origin. PAHs are generated as a result of an incomplete combustion of organic materials (natural emissions). However, their occurrence is largely due to anthropogenic emissions from fossil fuel-burning, motor vehicles, waste incineration; oil refining, coke and asphalt production, aluminum production, etc. For this reason, an impact assessment of human's and environmental exposure to PAHs is extremely important. In this paper, the worker's exposure to benzo(a)pyren from coke plants (e.g. oven platform, after modernization) was discussed. The literature data showed that a significant progress had been made to reduce the emission of benzo(a)pyren by modernizing the plants.

Słowa kluczowe

PL

przemysł koksowniczy; ochrona środowiska

EN

coke plants; environmental protection

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego w Polsce, Zarząd Główny
• Czasopismo: Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 41 nr 1
• Strony: 23--28
• Opis fizyczny: Bibliogr. 38 poz., tab.

Twórcy

autor

Srogi K.

• Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, 41-803 Zabrze, ul. Zamkowa 1

Bibliografia

• [1] Bąkowski W., Bodzek D.: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w naturalnym środowisku człowieka - pochodzenie, wysterowanie, toksyczność, oszacowanie emisji w Polsce, Archiwum Ochrony Środowiska, 3-4, 197, 1988
• [2] Srogi K.: Monitoring of environmental exposure to polycyclic aromatic hydrocarbons: A review, Environ. Chem. Lett., 2007 (w druku)
• [3] Bojakowska Sokołowska G.: Tło geochemiczne wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w zasobach leśnych, Przegląd Geologiczny, 15,46, 1998
• [4] US EPA: List of sixteen PAHs with highest carcinogenic effect, IEA Coal Research, London 1984
• [5] US EPA: Provisional guidance for quantitative risk assessment of PAHs, US EPA 600/R-93/089
• [6] Manoli E., Samara C.: Polycyclic aromatic hydrocarbons in natural waters: sources, occurrence and analysis, Trends in Analytical Chemistry, 18,417, 1999
• [7] Xu M., Yan R., Zheng Ch., Qiao Yu, Han J., Sheng Ch.: Status of trace element emission in a coal combustion process: a review, Fuel Processing Technology, 215, 85, 2003
• [8] Jacob J., Seidel A.: Biomonitoring of polycyclic aromatic hydrocarbons in human urine, Journal of Chromatography Part B, 31, 778,2002
• [9] Cimander B.: Średnie obszarowe zanieczyszczenie powietrza w województwie katowickim w 1992 roku, U.W. Katowice, WFOŚiGW Katowice, OBiKŚ Katowice, WSS-E Katowice, Katowice 1994
• [10] Cimander B., Sosnowska M., Tyczyński A.: Średnie obszarowe zanieczyszczenie powietrza w województwie katowickim w 1997 roku, U.W. Katowice, WFOŚiGW Katowice, OBiKŚ Katowice, WSS-E Katowice, Katowice 1998
• [11] Cimander B., Sosnowska M., Tyczyński A: Średnie obszarowe zanieczyszczenie powietrza w województwie katowickim w 1998 roku, U.W. Katowice, WFOŚiGW Katowice, OBiKŚ Katowice, WSS-E Katowice, Katowice 1999
• [12] Konieczyński J., Kozielska B., Żeleński J., Stanisz J., Pasoń-Konieczyńska A.: Skład ziarnowy oraz zawartość i profile wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w pyłach emitowanych z obiektów energetyki komunalnej i zakładowej, Wyd. Pol. ŚI., Gliwice 2003
• [13] Luks-Betlej K., Bodzek D.: Określenie stopnia zanieczyszczenia powietrza stanowisk pracy na baterii koksowniczej wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi, Medycyna Pracy, 43, 515,1992
• [14] Lodovici M., Venturini M., Marini E., Grechi D., Dolara P.: Polycyclic aromatic hydrocarbons air levels in Florence, ltaly, and their correlation with other air pollutants, Chemosphere, 50, 377, 2003
• [15] Malczewski B.: Substancje rakotwórcze w środowisku pracy, IMP, Łódź 1987
• [16] Wu S.P., Tao S., Liu W.X.: Particle size distributions of polycyclic aromatic hydrocarbons in rural and urban atmosphere of Tianjin, China, Chemosphere, 62, 357, 2006
• [17] Sun P., Weavers L.K., Taerakul P., Walker H.W.: Characterization of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) on lime spray dryer (LSD) ash using different extraction methods, Chemosphere, 62, 265, 2006
• [18] Fang G.-Ch., Wu Y-S., Chen J.-Ch., Fu P.P.-Ch., Chang Ch.-N., Ho T.-T., Chen M.-H.: Characteristic study of polycyclic aromatic hydrocarbons for fine and coarse particulates at Pastureland near Industrial Park sampling site of central Taiwan, Chemosphere, 60, 427,2005
• [19] Łaskawiec A., Głowacki P., Włodarczyk-Makuła M., Sułkowski W.: Investigation of changes in the polycyclic aromatic hydrocarbons content of industrial wastes, Acta Chromatogr., 7, 218, 1997
• [20] Papageorgopoulou, A, Manoli, E., Touloumi, E., Samara, C.: Polycyclic aromatic hydrocarbons in the ambient air of Greek towns in relation to other atmospheric pollutants, Chemosphere 39, 2183, 1999
• [21] Manoli, E., Voutsa, D., Samara, C.: Chemical charaeterization and source identification/apportionment of fine and coarse air particles in Thessaloniki, Greece, Atmos. Environ., 36, 949, 2002
• [22] Zhou J., Wang T., Huang Y., Mao T., Zhong N.: Size distribution of polycyclic aromatic hydrocarbons in urban and suburban sites of Beijing, China, Chemosphere, 61, 792,2005
• [23] Srogi K.: Microwave-assisted extraction (MAE) of pollutants control of environment, Wiad. Chem., 59, 397, 2005
• [24] Srogi K.: A review: application of microwave techniques for environmental analytical chemistry, Anal. Lett., 39, 1261,2006
• [25] Biggs W.R., Fetzer J.C.: Analytical techniques for large polycyclic aromatic hydrocarbons: a review, Trends Anal. Chem., 15, 196, 1996
• [26] Marce R.M., Borrull F.: Solid-phase extraction of polycyclic aromatic compounds, J. Chromatogr., Part A, 885, 273, 2000
• [27] Mantis J., Chaloulakou A, Samara C.: PM10-bound polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in the Greater Area of Athens, Greece, Chemosphere, 59, 593, 2005
• [28] Zhu L., Wang J.: Sources and patterns of polycyclic aromatic hydrocarbons pollution in kitchen air, China, Chemosphere, 50, 611, 2003
• [29] Lung C.S.-C., Hu S.-C.: Generation rates and emission factors of particulate matter and particle-bound polycyclic aromatic hydrocarbons of incense sticks, Chemosphere, 50, 673, 2003
• [30] Cereceda-Balic F., Kleist E., Prast H., Schlimper H., Engel H., Günther K.: Description and evaluation of a sampling system for long-time monitoring of PAHs wet deposition, Chemosphere, 49, 331, 2004
• [31] Chen S.-J., Hsieh L.-T., Chiu S.-Ch.: Characteristics of the PAH emissions from the incineration of livestock wastes with/without APCD, Environ. Int., 26, 659, 2003
• [32] Jacob J., Seidel A.: Biomonitoring of polycyclic aromatic hydrocarbons in human urine, J. Chromatogr., Part B, 778, 31, 2002
• [33] IARC Monographs on the evaluation of the carcinogenic risk of chemicals to humans, vol. 34, Polynuclear aromatic compounds, Lyon 1989
• [34] Brzeźnicki S., Przemysł koksochemiczny, [w:] Praca zbiorowa, H. Woźniak, P. Gromca, E. Więcka (red.), Ocena narażenia zawodowego na wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne i azbest w wybranych gałęziach przemysłu, IMP, Łódź 1995
• [35] Braszczyńska Z.: Sprawozdania CPBR 11.5.62. punkt kontrolny IV, IMP, Sosnowiec 1989
• [36] Braszczyńska Z., Linscheid D.: Występowanie wielopierścieniowych węglowodorów aromntycznych na bateriach koksowniczych oraz w oddziałach chemicznej przeróbki smoły węglowej, Medycyna Pracy, 4,26,1975
• [37] Braszczyńska Z., Linscheid D., Osińska R.: Ocena wpływu nowych technologii w powietrzu otaczającym stanowiska pracy, Medycyna Pracy, 5, 29,1976
• [38] Smolik E.: Narażenie WWA w hutnictwie i przemyśle koksowniczym, 2001. www.ietu.katowice.pl/wpr/Dokumenty/materialy_szkol.htm