Badanie zależności między stężeniami pyłu zawieszonego (PM10) mierzonymi przyrządem TEOM (Tapered Element Oscillating Microbalance) i aspiratorem manualnym, wysokoprzepływowym - dla umożliwienia oceny narażenia historycznego

• Autorzy: Pastuszka J. S. , Sosnowska M.

Warianty tytułu

EN

Study of the relationship between the PM10 concentrations measured by the TEOM (Tapered Element Oscillating Microbalance) and the manual High-Volume Sampler - to enable assessment of historical exposure

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jak powszechnie wiadomo, pył PM10 (składający się z cząstek o średnicy aerodynamicznej mniejszej niż 10 žm) jest znacznie silnej związany z występowaniem niekorzystnych skutków zdrowotnych niż pył o nieznanym składzie frakcyjnym (PM), podobnie jak pył całkowity (TSP). Badania odległych skutków zdrowotnych długotrwałego narażenia na pył PM10 mogłyby być prowadzone, przykładowo w oparciu o wykorzystanie istniejących badań kohortowych, w ramach studiów nad środowiskowymi uwarunkowaniami chorób nowotworowych. Niestety, historyczne poziomy stężeń pyłu PM10 w Polsce są często niedostępne lub też nie można ich bezpośrednio wykorzystać. W niniejszej pracy przeanalizowaliśmy dane literaturowe dotyczące szacowania historycznych ekspozycji na aerozol w celu oceny skutków zdrowotnych oraz przeprowadziliśmy równoległe pomiary stężeń pyłu zawieszonego przy pomocy dwóch przyrządów: automatycznego miernika TEOM oraz aspiratora wysokoprzepływowego. Stwierdziliśmy, że na terenie Górnego Śląska jest możliwe wykorzystanie istniejących / raportowanych danych o poziomach stężeń pyłu w powietrzu (PM) do wyznaczenia historycznych wartości stężeń pyłu PM10 dla wybranych okresów ostatniego trzydziestolecia. Sugerujemy także, że zmiany stosunku PM10/PM w przeciągu kilku lat na tym samym obszarze (np. w danym mieście) wskazują na lokalne zmiany poziomu emisji frakcji pyłów grubych, albo / oraz pyłów respirabilnych.

EN

It is well known that PM10 (particulates less than 10 žm in aerodynamic diameter) are more strongly related to adverse health effects than PM metrics that are not size-fractionated, such as total suspended particulate matter (TSP). The latency of long-term PM10 exposure effects on health could potentially be investigated using, for example, various cohort studies on the relationship between environmental quality and cancer. Unfortunately, historical PM10 data in Poland are, very often, not available or they cannot be immediately used. In this work literature data on the estimation of the historical aerosol exposures for health effects assessment have been analyzed alongside with parallel concentration measurements of suspended particulates using Tapered Element Oscillating Microbalance and High-Volume Sampler. It was found that in the Upper Silesia it was possible to use the existing / reported PM concentration data to predict the historical values of PM10 for selected periods during the past 30 years. It was also suggested that the changes of the PM10/PM ratio over some years in the same area (for example, in the town) indicated local changes in the emission rate of coarse particles or/and respirable particles.

Słowa kluczowe

PL

emisja pyłów; stężenia pyłu; choroba nowotworowa

EN

emission dusting; contentration dusting; cancer

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego w Polsce, Zarząd Główny
• Czasopismo: Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 40, nr 3
• Strony: 77--83
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Pastuszka J. S.

autor

Sosnowska M.

• Katedra Ochrony Powietrza Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej 44-100 Gliwice, ul. Akademicka 2

Bibliografia

• [1] Fugas M.: Assessment of total exposure to an air pollution, [in:] Proceedings International Symposium Environmental Sensing and Assessment, Institute of Electrical and Electronic Engineers, New York, N.Y., 2, 1-3, 1976
• [2] Wesolowski J.: Rola jakości powietrza w pomieszczeniach w ogólnym narażeniu na czynniki szkodliwe w powietrzu. Spojrzenie z Kalifornii, Ochrona Powietrza, l, 1-6, 1992
• [3] Wesołowski J.: Ocena narażenia człowieka [w:] Seminaria z epidemiologii środowiskowej, red.: B. Wojtyniak, H. Roszkowska, J. Kopczyński, Europejskie Centrum Zdrowia i Środowiska, Oddział w Bildhoven, Wydanie polskie: Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 1994,67-91
• [4] Pastuszka J.S.: Narażenie na aerozole ziarniste, włókniste i biologiczne (bakterie i grzyby mikroskopijne) populacji generalnej Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2001
• [5] Pope II C.A, Dockery D., Spengler J., Raizenne M.: Respiratory health and PM10 pollution, American Review of Respiratory Diseases, 144, 668-674, 1991
• [6] Dockery D.W., Cunningham J., Damokosh Al., Neas L.M., Spengler J.D., Koutrakis P. Ware J.H., Raizenne M., Speizer F.E: Health effects of acid aerosols on North American children: respiratory symptoms, Environmentał Health Perspectives, 104,500-505,1996
• [7] Kinsey J.S., Mitchell W.A, Squier W.C., Linna K, King F.G., Logan R., Dong Y., Thompson G.J., Clark N.N.: Evaluation of methods for the determination of diesel-generated fine particulate matter: Physical characteriziation results, Journal of Aerosol Science, 37, 63-87, 2006
• [8] Moosmuller H., Arnott W.P., Rogers C.F, Bowen J.L., Gilles J.A, Pierson W.R., Collins J.F, Durbin T.D., Norbeck J.M.: Time resolved characterization of diesel particulate emission. 1. Instruments for particle mass measurements, Environmental Science and Technology, 35, 781-787, 2001
• [9] Kelly N.A, Morgan C.: An Evaluation of the tapered element oscillating microbalance method for measuring diesel particulate emissions, Journal of the Air and Waste Management Association, 52, 1362-1377, 2002
• [10] Gilbert M.S., Clark N.N.: Measurement of particulate matter from diesel engine exhaust using a tapered element oscillating microbalance, International Journal of Engine Research, 2, 277-287, 200]
• [11] Gilbert M.S.: Investigation into the use of a tapered element oscillating microbalance for real-time particulate measurement, M.S. Thesis, West Virginia University, Morgantown, WV, USA, 2002
• [12] Pastuszka J.S., Górny R.L., Pajdo S., Cimander B., Klinik.: Badanie zależności między pyłem zawieszonym PM10, a stężeniem pyłu mierzonym metodami rutynowymi w kilku miastach Polski, Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów, 33, 179-182, 1999
• [13] Choroś T.: Wpływ emisji zanieczyszczeń z niskiej emisji na terenie wybranego miasta Śląska, Praca magisterska, Politechnika Śląska, Wydział Inżynierii Srodowiska i Energetyki, Gliwice 2005
• [14] Pastuszka J.S., Grynkiewicz-Bylina B., Rakwic B.: Współczynnik absorpcji aerozolu atmosferycznego w pobliżu ruchliwej drogi jako wskaźnik oddziaływania drogi na środowisko, Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów, 38, 161-166,2004
• [15] Grynkiewicz-Bylina B., Rakwic B., Pastuszka J.S.: Assessment of exposure to traffic-related aerosol and to particle-associated PAHs in Gliwice, Upper Silesia,Poland, Polish Journal of Environmentał Studies, 14, 117-123,2005
• [16] Houthuijs D., Breugelmans O., Hoek G., Vaskovi E., Michalikova E, Pastuszka J.S., Jirik V., Sachelarescu S., Lolova D., Meliefste K, Uzunova E, Marinescu K., Volf J., Leeuw F. de, van de Wiel H., Flecher T., Lebret E, Brunekreef B.: PM-10 and PM-2.5 concentrations in central and eastem Europe: results from the CESAR study, Atmospheric Environment 35, 2757-2771, 2001
• [17] Wawroś A, Talik E, Pastuszka J.S.: Investigation of winter atmospheric aerosol particles in downtown Katowice using XPS and SEM, Microscopy and Microanalysis, 9, 349-358, 2003
• [18] Polska Norma PN-84/12-04030/02, Dziennik Norm i Miar nr 16/1984
• [19] Pastuszka J., Hławiczka S., Willeke K: Particulate pollution levels in Katowice, a highly industrialized Polish city, Atmospheric Environment, 27B, 59-65, 1993
• [20] Pastuszka J.S., Okada K: Features of atmospheric aerosol particles in Katowice, Poland, The Science of the Total Environment, 175, 179-188, 1995