Badanie stężeń ditlenku azotu i tlenku węgla w powietrzu wewnętrznym pomieszczeń mieszkalnych w Krakowie i jego okolicach

• Autorzy: Lehman R. , Szczepaniec - Cięciak E. , Nitek W. , Odrzywołek A. , Dymczuk J.

Warianty tytułu

EN

Investigations of nitrogen dioxide and carbon monoxide concentrations in the indoor air of residential space in the City of Cracow and its vicinity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań poziomów stężeń ditlenku azotu i tlenku węgla w 16 mieszkaniach w miastach: Kraków, Włoszczowa i Wieliczka oraz na terenach wiejskich (Ubrzeż i Cichawa), usytuowanych w blokach i w domach wolnostojących. Badania przeprowadzono w latach 1998-2002. Średniodobowe stężenia ditlenku azotu oznaczano metodą spektrofotometryczną z pasywnym pobieraniem próbek. Pomiary chwilowych stężeń tlenku węgla w kuchniach podczas gotowania wykonano przy użyciu czujnika elektrochemicznego. Wyniki badań pokazują, że stężenia NO2 w kuchniach były znacznie większe niż na zewnątrz budynków. Zakresy dobowych stężeń NO2 w kuchniach w blokach na terenach miejskich wynosiły od 7 do 344 mg/m3, przy stężeniach NO2 w powietrzu zewnętrznym od 7 do 44 mg/m3. W kuchniach stężenia tlenku węgla szybko wzrastały podczas gotowania na kuchenkach gazowych i zmieniały się w zakresie od poniżej 1 do 46 mg/m3, zaś w powietrzu zewnętrznym wynosiły od poniżej 1 do 4 mg/m3. Obserwowano również zmniejszenie zawartości tlenu w kuchniach podczas gotowania na kuchenkach gazowych do 19,2% obj.

EN

The article presents measurement results of nitrogen dioxide and carbon monoxide concentration levels in 16 residential spaces in the urban locations of Cracow, Włoszczowa and Wieliczka and in rural areas of Ubrzeż and Cichawa. The residential spaces were located in a block of flats and in detached houses. The study was conducted in the years 1998-2002. Nitrogen dioxide was determined spectrophotometrically using passive diffusion samplers with a 24-hour exposure period. In the kitchens, the short-term and peak indoor CO concentrations measurements were performed during cooking using electrochemical sensor. Concentrations of NO2 in the kitchens in blocks of flats located in urban areas ranged from 7 to 344 mg/m3 and were significantly higher compared to outdoor concentrations (from 7 to 44 mg/m3). The concentration of carbon monoxide rapidly increased in the kitchens during the use of gas cookers from less than 1 to 46 mg/m3, while outdoors it was in the range of less than 1 to 4 mg/m3. Also oxygen concentration in kitchens was found to decrease to 19.2% during the operation of gas cookers.

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego w Polsce, Zarząd Główny
• Czasopismo: Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów
• Rocznik: 2004
• Tom: Vol. 38 nr 3
• Strony: 100--111
• Opis fizyczny: Bibliogr. 38 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Lehman R.

• Zespół Kriogeniki i Badań Powietrza Wydziału Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego 30-060 Kraków, ul. R. Ingardena 3

autor

Szczepaniec - Cięciak E.

• Zespół Kriogeniki i Badań Powietrza Wydziału Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego 30-060 Kraków, ul. R. Ingardena 3

autor

Nitek W.

• Zespół Kriogeniki i Badań Powietrza Wydziału Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego 30-060 Kraków, ul. R. Ingardena 3

autor

Odrzywołek A.

• Wydział Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego, absolwentka kierunku: ochrona środowiska

autor

Dymczuk J.

• Wydział Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego, absolwentka kierunku: ochrona środowiska

Bibliografia

• [1] U.S. Environmental Protection Agency, Indoor Air - Publications. The Inside Story: A Guide to Indoor Air Quality, www.epa.gov/insidestorv.htm (EPA 402-K-93-007, April, 1995)
• [2] Namieśnik J., Zygmunt B., Kozdroń-Zabiegala B.: Some aspects of indoor air pollution and analysis, Polish Journal of Environmental Studies, 3,5-19, 1994
• [3] Leslie G.B.: Health risks from indoor air pollutants: public alarm and toxicological reality. Indoor Built Environment, 9, 5-16, 2000
• [4] Łubkowska J.: Zanieczyszczenie chemiczne powietrza w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej, Wydawnictwa Instytutu Techniki Budowlanej, Warszawa 2002
• [5] Environmental Health Criteria 213, Carbon Monoxide, (second edition), First draft prepared by J. Raub, U.S. EPA, World Health Organization, Geneva 1999
• [6] Environmental Health Criteria 188, Nitrogen Oxides, (2nd edition), World Health Organization, Geneva 1997
• [7] U.S. Environmental Protection Agency, Indoor Air Quality. Sources of Indoor Air Pollution - Carbon Monoxide (CO), http://www.epa.gov/iaq/co.html (December 29, 2003)
• [8] U.S. Environmental Protection Agency, Indoor Air Quality. Sources of Indoor Air Pollution - Nitrogen Dioxide (NO2), http://www.epa.gov/iaq/no2.html [December 29, 2003].
• [9] Seńczuk W.: Niemetale i ich połączenia nieorganiczne, [w:] Toksykologia, Praca zbiorowa pod red. W. Seńczuka. Wydanie III, Wydawnictwa Lekarskie PZWL, Warszawa 1999, s. 517-519,520-527,534-536
• [10] Palmes E.D., Tomczyk C., DiMattio J.: Average N02 concentrations in dwellings with gas or electric stoves, Atmospheric Environment, 11,869-872, 1977
• [11] Partti-Pellinen K., Marttila O., Ahonen A., Suominen O., Haahtela T.: Penetration of nitrogen oxides and particles from outdoor into indoor air and removal of the pollutants through filtration of incoming air, Indoor Air, 10, 126-132, 2000
• [12] Giess P.: Respirable particulates and oxides of nitrogen measured inside a building alongside a busy road. Indoor Built Environment, 7, 308-314,1998
• [13] Kulkarni M.M., Patii R.S.: Factors influencing personal exposure to nitrogen dioxide in an Indian metropolitan region, Indoor Built Environment, 7, 319-332, 1998
• [14] Nayebzadeh A., Cragg-Elkouh S., Rancy R., Dufresne A.: Sources of indoor air contamination on the ground floor of a highrise commercial building. Indoor Built Environment, 8, 237-245, 1999
• [15] Lee S.C., Chang M.: Indoor air quality investigation at five class¬rooms. Indoor Air, 9, 134-138, 1999
• [16] Ekberg L.E.: Concentrations of N02 and other traffic related contaminants in office buildings located in urban environments, Building and Environment, 30, 293-298, 1995
• [17] Nong G., Shen S., Chen T: Evaluation of ventilation effectiveness in the kitchens of Beijing flats, Indoor Built Environment, 5,358-363,1996
• [18] Levy J.I. et al.: Impact of residential nitrogen dioxide exposure on personal exposure: an international study, Journal of the Air & Waste Management Association, 48,553-560, 1998
• [19] Godish T., Spengler J.D.: Relationship between ventilation and indoor air quality: A review, Indoor Air - International Journal of Indoor Air Quality and Climate, 6, 135-145, 1996
• [20] Lee K, Levy J.I., Yanagisava Y„ Spengler J.D., Billick I.H.: Journal of the Air & Waste Management Association, 48,736-742, 1998
• [21] Lee K., Xue X.P., Geyh A.S., Ozkaynak H., Leaderer B.P., Weschler C.J., Spengler J.D.: Nitrous acid, nitrogen dioxide, and ozone concentrations in residential environments, Environmental Health Perspectives, 110, 145-149, 2002
• [22] Green E., Short S., Shuker L.K., Harrsion PTC: Carbon monoxide exposure in the home environment and the evaluation of risks to health -a UK perspective. Indoor Built Environment, 8, 168-175,1999
• [23] Manel J., Gabrion I., Raspiller M.F., Flesh F., Krencker E., Lambert H: Epidemiology and prevention of accidental poisoning by carbon monoxide in the east of France, Indoor Built Environment, 8, 179-183,1999
• [24] Targowski L.: Problemy zagrożeń zdrowia produktami spalania gazu ziemnego w budownictwie mieszkalnym wielokondygnacyjnym, [w:] Jakość powietrza w pomieszczeniach, Polskie problemy na przełomie 1995/96, Politechnika Warszawska, Instytut Ogrzewnictwa i Wentylacji, Warszawa 1996, 149-153
• [25] Nantka M.B.: Wentylacja budynków mieszkalnych a zagrożenie użytkowników produktami spalania gazu, [w:] Jakość powietrza w pomieszczeniach, Polskie problemy na przełomie 1995/96, Politechnika Warszawska, Instytut Ogrzewnictwa i Wentylacji, Warszawa 1996, 85-102.
• [26] Nantka M.B.: Wybrane problemy wentylacji budynków mieszkalnych z uwagi na jakość powietrza wewnętrznego, [w:] Problemy jakości powietrza wewnętrznego w Polsce '99, Wydawnictwa Instytutu Ogrzewnictwa i Wentylacji Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000, 161-182
• [27] Król M., Nantka M.B.: Obciążenie powietrza produktami spalania gazu w kuchniach mieszkań poddawanych modernizacji, [w:] Problemy jakości powietrza wewnętrznego w Polsce '97, Wydawnictwa Instytutu Ogrzewnictwa i Wentylacji Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1998, 111-120
• [28] Nantka M.B., Król M.: Wentylacja, energia i warunki użytkowania współczesnych budynków mieszkalnych, [w:] Problemy jakości powietrza wewnętrznego w Polsce '97, Wydawnictwa Instytutu Ogrzewnictwa i Wentylacji Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1998, 201-219
• [29] Nantka M.B., Baranowski A.: Działania kanałów spalinowych w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych z wentylacją naturalną, Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja, nr 8, 205-210, 1992
• [30] Oparczyk G.: Pomiary stężenia dwutlenku azotu w powietrzu pomieszczeń mieszkalnych i otaczającej atmosferze z zastosowaniem pasywnej metody poboru próbek, Ochrona powietrza i problemy odpadów, 35, 87-93, 2001
• [31] Oparczyk G., Konieczyński J.: Tlenek węgla w pomieszczeniach jako efekt eksploatacji kuchni gazowych, [w:] Problemy jakości powietrza wewnętrznego w Polsce 2001, Pod red. T. Jędrzejewskiej-Scibak, J. Sowy, Wydawnictwa Instytutu Ogrzewnictwa i Wentylacji Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2002, 251-258
• [32] Gumuła S., Prync-Skotniczy K., Skotniczy Z.: Destruktywny wpływ kuchenek gazowych na jakość powietrza wewnętrznego w budownictwie komunalnym, [w:] Problemy jakości powietrza wewnętrznego w Polsce '97, Wydawnictwa Instytutu Ogrzewnictwa i Wentylacji Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1998,41-47
• [33] PN-89/Z-04092/08: Oznaczanie dwutlenku azotu w powietrzu atmosferycznym (imisja) metodą spektrofotometryczną z pasywnym pobieraniem próbek. Wydawnictwa Normalizacyjne „Alfa", 1989
• [34] Krochmal D., Kalina A.: Measurements of nitrogen dioxide concentrations in urban and rural areas of Poland using a passive sampling method, Environmental Pollution, 96,401-407, 1997
• [35] Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 28 kwietnia 1998 r. w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu (Dz. U. Nr 55, poz. 355)
• [36] Lambert W.E., Samet J.M., Stidley C.A., Spengler J.: Classification of residential exposure to nitrogen dioxide, Atmospheric Environment, 26A, 2185-2192, 1992
• [37] Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12 marca 1996 r. w sprawie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez materiały budowlane i elementy wyposażenia w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi (Monitor Polski nr 19, poz. 231)
• [38] Stowarzyszenie Polska Wentylacja, http://www.wentylacja.org.pl