An analysis of geographical data accuracy on maps

• Autorzy: Dorożyński R.

Warianty tytułu

PL

Analiza dokładności danych geografi cznych na mapach

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Accuracy of geographical data is a key issue as regards any graphic representation aspiring to be called a map. The paper discusses the term accuracy in its geometrical sense of points location on a map. The term accuracy is very often treated as equivalent to and synonymous with the term precision. However, this is a mistake since accuracy overrides precision. Map content is a result of graphic representation of geographical data by means of appropriate symbols. The shape, size and location of the symbols should correspond to the postulates that result from the isomorphism of form and position. A feature point associated with the geographical location of each symbol is its principal point. The ability to determine it is crucial to the accuracy of the measurements of linear values, angles and areas made on a map. The values that characterize the accuracy of points location on the map and the resultant reliability of measurements on the map are cartometrics. Another problem dealt with in the paper is a classifi cation of maps published in the O-2 technical instruction of GUGiK (Main Offi ce of Geodesy and Cartography). It is not hard to notice that contemporary geographical maps are made using digital technologies and are therefore often called digital maps, which fi nds no refl ection in the classifi cation presented in the O-2 Instruction . If the maps concerned were made using classical methods and the result was only an analogue copy, we can consider it generally correct. However, contemporary digital technologies, beside the content criterion, should also take into account. classifi cation conditions such as geodata collection and processing, primary source of geodata – source map, secondary map. Accordingly, contemporary map classifi cation should include two map classes such as geodesic maps and topographic maps and a sub-class of thematic maps. Geodesic maps are defi ned according to content and accuracy in the K-1 Instruction of GUGiK. In this case, a land surveyor cannot change anything on the map without prior fi eld measurements. In the case of topographic and thematic maps, on the other hand, a geographer makes visualisations of the results of his studies which gives rise to some questions about the precision of such procedures. Determination of professional competences could make it clear that a land surveyor has a right to authorize a geodesic map while a geographer-cartographer can make a topographic map.

PL

Dokładność danych geografi cznych jest kluczowym zagadnieniem każdego opracowania grafi cznego aspirującego do pojęcia mapa. W niniejszym opracowaniu przedmiotem rozważań będzie dokładność w sensie geometrycznym położenia punktów na mapie. Bardzo często pojęcie dokładność jest traktowane równoważnie i zamiennie z pojęciem precyzja – okazuje się, że tak nie jest, bowiem dokładność jest nadrzędna w stosunku do precyzji. Treść mapy jest rezultatem grafi cznego opracowania danych geografi cznych i ich prezentacja za pomocą odpowiednich symboli. Kształt wielkość oraz położenie owych symboli powinny być zgodne z postulatami wynikającymi między innymi z izomorfi zmu postaci i położenia. Punktem charakterystycznym kojarzonym z położeniem geografi cznym każdego symbolu jest jego punkt główny. Umiejętność jego określenia ma istotne znaczenie z punktu widzenia poprawności wykonywanych na mapie pomiarów wielkości liniowych, kątów i pól powierzchni. Natomiast wielkości charakteryzujące dokładność położenia punktów na mapie oraz wynikająca z tego określona wiarygodność wyników pomiarów na mapie to kartometryczność mapy. Drugi problem niniejszego opracowania dotyczy klasyfi kacji map zamieszczonej w Instrukcji technicznej O-2 GUGiK. Nie trudno o stwierdzenie, że współczesne mapy geografi czne są opracowywane z wykorzystaniem technologii numerycznych, stąd też często mówi się o mapach numerycznych – co nie ma odniesienia do klasyfikacji przedstawionej w Instrukcji O-2. Jeżeli dotyczyło to map opracowywanych klasycznie i skutek tego był tylko analogowy, to w dużej ogólności można uznać to za poprawne. Jednakże, współczesne technologie numeryczne wraz z kryterium treści powinny również uwzględniać takie uwarunkowania klasyfi kacji, jak: sposób pozyskania i opracowania danych geografi cznych (geodanych), zbiór pierwotny geodanych – mapa źródłowa, mapa wtórna. W związku z powyższym współczesna klasyfikacja map powinna uwzględniać dwie klasy map: mapy geodezyjne i mapy topografi czne oraz podklasę mapy tematyczne. Mapy geodezyjne co do swojej treści i dokładności są zdefiniowane w Instrukcji K-1 GUGiK. W tym przypadku geodeta bez pomiaru w terenie nic na takiej mapie nie zmieni. Natomiast na mapach topografi cznych, a tym bardziej na mapach tematycznych najczęściej geograf dokonuje wizualizacji wyników swoich badań i wtedy powstają pytania o precyzję tych procedur. Ustalenie kompetencji merytorycznych służyłoby przejrzystości w ustalaniu uprawnień autorskich opracowania mapy geodezyjnej przez geodetę i mapy topografi cznej przez geografa-kartografa.

Słowa kluczowe

EN

accuracy; precision; map content; point marks; principal point of mark; cartometrics; geographical map classification; geodesic maps; topographic maps; base map

PL

precyzja; treść mapy; znaki punktowe; punkt główny znaku; kartometryczność; klasyfikacja map geograficznych; mapy geodezyjne; mapa zasadnicza

• Wydawca: Polska Akademia Umiejętności
• Czasopismo: Geoinformatica Polonica
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 10
• Strony: 55--63
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Dorożyński R.

• Instytut Geografi i i Gospodarki Przestrzennej, Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy (Institute of Geography and Spatial Economy, University of Economy, Bydgoszcz)

Bibliografia

• 1. Bralczyk J. (red.) 2007, Słownik 100 tysięcy potrzebnych słów”, PWN, Warszawa(A Dictionary of 100 thousand necessary words)
• 2. Dorożyński R., 2006, „Zarys kartometrii – pomiary na mapie”, TNOiK ”Dom Organizatora” Toruń (An Outline of Cartometrics – measurements on map)
• 3. Grygorenko W., 1970, Redakcja i opracowanie map ogólnogeograficznych”, PPWK, Warszawa (General geographic map edition)
• 4. Leśniok H., 1979, Wykłady z geodezji I”, tom 1 i 2, PWN, Warszawa(Lectures in Geodesy)
• 5. Ostrowski W., 2008, „Semiotyczne podstawy projektowania map topograficznych na przykładzie prezentacji zabudowy”, UW, Warszawa (Semiotic grounds for topographic map design on the example of built area)
• 6. Ratajski L. 1989, „Metodyka kartografi i społeczno-gospodarczej” wyd. II, PPWK, Warszawa-Wrocław (Mehods of socio-economic cartography)
• 7. Instrukcji Techniczna K-1 „Mapa zasadnicza” GUGiK 1998
• 8. Instrukcji Techniczna O-2 „Ogólne zasady opracowania map do celów gospodarczych”, wyd. trzecie, GUGiK 1998 (General guidelines of economic map making)
• 9. http://synonimy.ux.pl/