Od monofonii do stereofonii wielokanałowej

• Autorzy: Kulka Z.

Warianty tytułu

EN

From mono to surround sound

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Systemy 2.0- i 5.1-kanałowe odtwarzania dźwięku z głośnikami umieszczonymi w płaszczyźnie poziomej są wystarczająco dobre do odtwarzania muzyki. Jednak w przypadku oglądania obrazów udźwiękowionych, np. filmowych lub telewizyjnych, dźwięk powinien dochodzić do widzów także z kierunków pionowych, aby przekaz filmowy z możliwie dużą wiernością odwzorowywał akcję filmową i rzeczywistą przestrzeń dźwiękową. Takie "zanurzenie" widzów w przestrzeni dźwiękowej wzbogaca ich wrażenia słuchowe i przeżycia estetyczne. Z tych względów pojawiły się nowe propozycje horyzontalno-wertykalnych wielokanałowych systemów dźwiękowych. W referacie krótko przedstawiono początki stereofonii, stan obecny stereofonii wielokanałowej i jej ograniczenia oraz dalsze kierunki rozwoju systemów dźwięku dookólnego.

EN

The 2.0 stereo and a 5.1 surround sound system are good enough for music reproduction in which the sound is mainly coming from the horizontally placed loudspeakers. The sound on screen, however, which is most close to our real life listening, needs the directionality of the sound field, which is composed of spherical components, not just horizontally surrounded. In this paper the past and present multichannel sound systems and their limitations are reviewed. The paper also describes new propositions of the horizontally-vertical multichannel sound systems for film and television, which provide the viewers better impressions of various spatial attributes in a wider listening area than with other sound systems.

Słowa kluczowe

PL

dźwięk mono i stereo; wielokanałowe systemy dźwiękowe; systemy dźwięku dookólnego; dźwięk przestrzenny

EN

mono and stereo sound; multichannel sound systems; surround sound systems; spatial sound

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 52, nr 1
• Strony: 9--15
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., il., wykr.

Twórcy

autor

Kulka Z.

• Politechnika Warszawska, Instytut Radioelektroniki, Zakład Elektroakustyki

Bibliografia

• [1] Breebaart J., Faller Ch.: Spatial Audio Processing. Wiley, 2007.
• [2] Hamasaki K., et al.: A 22.2 Multichannel Sound System for Ultra High-Definition TV (UHDTV). SMPTE Motion Imaging Journal, vol. 117, no 3, 2008.
• [3] Hamasaki K., Hiyama K., Okumura R.: The 22.2 multichannel sound system and its application. AES 118th Convention, Convention paper 6406, Barcelona, 2005.
• [4] Hamasaki K., et al.: Advanced multichannel audio systems with superior impression of presence and reality. AES 116th Convention, Convention paper 6053, Berlin, 2004.
• [5] Kulka Z.: Płyta Blu-ray - nowe możliwości zapisu dźwięku wielokanałowego, XIII Międzynarodowe Sympozjum Reżyserii i Inżynierii dźwięku (ISSET2009), Warszawa, 16-18 październik, 2009.
• [6] Witkowski L. B.: O stereo i kwadrofonii. WKŁ, Warszawa, 1990.
• [7] www.dolbv.com
• [8] www.dts.com
• [9] www.sdds.com
• [10] Yang D. T., Kyriakakis CH., Jay Kuo C. C.: High-Fidelity Multichannel Audio Coding. Hindawi Publishing Corporation, 2004.