Nowe kryteria oceny zagrożeń zdrowia wynikających z niezamierzonej ekspozycji na promieniowanie laserowe

• Autorzy: Wolska A. , Głogowski P.

Warianty tytułu

EN

New criteria of eye and skin hazards evaluation arising from accidental exposure to laser radiation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono podstawowe zagrożenia dla oka i skóry wynikające z ekspozycji na promieniowanie laserowe oraz wybrane dane statystyczne dotyczące wypadków związanych z obsługą urządzeń laserowych. Omówiono nowe kryteria oceny zagrożenia promieniowaniem laserowym dla zdrowia, zawarte w Dyrektywie 2006/25/WE, której wymagania muszą być wdrożone do prawa polskiego do 27 kwietnia 2010 r. Scharakteryzowano zasady wyznaczania wartości Maksymalnych Dopuszczalnych Ekspozycji (MDE) w zależności od: długości fali promieniowania, trybu pracy urządzenia (ciągły, impulsowy), czasu ekspozycji oraz wytłumaczono znaczenia wprowadzonych współczynników korekcyjnych oraz punktów czasowych przy wyznaczaniu MDE. W sposób graficzny przedstawiono przebiegi zmienności MDE w funkcji czasu ekspozycji, długości fali oraz kąta widzenia źródła promieniowania dla poszczególnych podzakresów promieniowania optycznego (UV, VIS, IR). Przedstawiono również podobieństwa i różnice między kryteriami obowiązującymi w chwili obecnej w Polsce zawartymi w Rozporządzeniu MPiPS w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy oraz kryteriami zawartymi w Dyrektywie 2006/25/WE.

EN

Laser devices have found recently wide range of applications like: industry, medicine, science, telecommunication, environment and military. Probability of exposition to laser radiation that can be hazardous is very small, especially when personnel using laser devices wear protective clothes, especially protective eyewear. Hazards arising from exposition to laser radiation are related separately to eye and skin. Hazards may be caused by direct beam, as well as reflected and scattered beam (depending on laser class). Laser radiation in the whole optical range (180 nm - 1 mm) causes thermal effect in exposed tissue (presently lasers devices generate radiation in the range of 180 nm - 40 µm). As thermal effects we can mention: tissue temperature increase, erythema, coagulation, vaporization, carbonization, photoablation and electromechanics phenomenon. Occurrence of those effects depends on laser radiation power density, wave - length, type of exposed tissue (eye and skin) and exposition time. The highest level of radiation that does not cause any damage to exposed tissue is called Maximal Permissible Exposure (MPE). In Poland, values of MPE to laser radiation are included in Regulation of Ministry of Labour and Social Policy on maximal permissible concentrations and intensities of hazardous factors in Labour environment. In Europe, values of MPE to laser radiation are included in annex no. II to Directive 2006/25/EU. The article presents eye and skin hazards related to the exposition to laser radiation and statistical data on accidents while operating laser devices. New criteria of eye and skin hazards evaluation arising from laser radiation, included in Directive 2006/25/EU have been presented. Those criteria have to be implemented into Polish law until 27 April 2010. Rules for defining values of the Maximal Permissible Exposure (MPE) in dependence of: laser radiation wavelength, device work regime (CW or pulsed), exposure time have been presented. Values of correction factors and time points necessary for MPE defining have been explained. Article includes charts showing variations of MPE values as a function of exposure time, radiation wavelength and angular subtense of a source for different ranges of optical radiation (UV, VIS, IR). The article presents comparison of laser's radiation hazard evaluation criteria contained in regulation of Ministry of Labour and Social Policy (on maximal permissible concentrations and intensities of hazardous factors in Labour environment) and EU Directive.

Słowa kluczowe

PL

optoelektronika; MDE; zagrożenie termiczne; zagrożenie fotochemiczne; kryteria oceny zagrożenia promieniowaniem laserowym

EN

optoelectronics; MPE; thermal damage; photochemical damage; criteria occupational risk assessment

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
• Rocznik: 2009
• Tom: Vol. 58, nr 4
• Strony: 351--367
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Wolska A.

autor

Głogowski P.

• Centralny Instytut Ochrony Pracy, Państwowy Instytut Badawczy, 00-701 Warszawa, ul. Czerniakowska 16

Bibliografia

• [1] Rockwell Laser Industries, Ins., RLI Laser Accident Database, http://www.rli.com/resources/accident.aspx
• [2] A. Wolska, P. Konieczny, Promieniowanie laserowe - skutki zdrowotne i aspekty bezpieczeństwa, Prace Instytutu Elektrotechniki, 52, z. 228, Warszawa, 2006, 283-296.
• [3] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. nr 217, poz. 1833).
• [4] Dyrektywa 2006/25/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi (sztucznym promieniowaniem optycznym)(dziewiętnasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG).
• [5] PN EN 60825–1:2005. Bezpieczeństwo urządzeń laserowych. Część 1: Klasyfikacja sprzętu, wymagania i przewodnik użytkownika.