Badania i dobór olejów smarowych do porowatych łożysk ślizgowych : analiza stanu zagadnienia i badania wstępne

Kałdoński, T.; Król, A.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Badania i dobór olejów smarowych do porowatych łożysk ślizgowych : analiza stanu zagadnienia i badania wstępne

Autorzy

Kałdoński T. , Król A.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

http://biuletynwat.pl/

Identyfikatory

Warianty tytułu

Investigations and selection of oils for porous sliding bearings : analysis of state of the problem and the results of preliminary research

Języki publikacji

Abstrakty

Omówiono stan zagadnienia w zakresie badań i doboru olejów smarowych do porowatych łożysk ślizgowych. Omówiono obowiązujące zasady doboru, a także tendencje rozwojowe łożysk porowatych. Przedstawiono analizę warunków pracy oleju smarowego w łożysku porowatym i w łożysku ślizgowym konwencjonalnym. Zwrócono uwagę na właściwości olejów, które powinny być uwzględniane w procesie ich doboru do łożysk porowatych. Przedstawiono wyniki wstępnych badań charakterystyk eksploatacyjnych łożysk porowatych i wpływu na ich przebieg takich właściwości oleju jak: lepkość, wskaźnik lepkości, smarność, lotność. Przedstawiono wyniki badań stanowiskowych przepuszczalności łożysk porowatych w zależności od stopnia zestarzenia olejów przeprowadzonego w procesie laboratoryjnym.

In the article one reviewed the state of the problem in range of investigations and of oils for porous sliding bearings. Obligatory rules of selection and tendencies of development of porous bearings are described also. The analysis of work circumstances of oil in porous bearing and in sliding bearing with solid bush is introduced. One focused on proprieties of oils, which should be taken into account in process of their selection to porous bearings. The results of preliminary investigation of characteristics of porous bearings are presented. The influence of oil proprieties (viscosity, viscosity index, lubricity, evaporation) on these characteristics is regarded. The results of permeability investigations of porous bearings depending on composition of oils are discussed in the article also.

Słowa kluczowe

dobór łożysko porowate samosmarność porowatość przepuszczalność właściwości reologiczne właściwości smarnościowe tribologia

selection porous bearings self-lubricity porousity permeability rheological properties lubricity

Wydawca

Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego

Czasopismo

Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej

Rocznik

2003

Tom

Vol. 52, nr 1

Strony

27--56

Opis fizyczny

Bibliogr. 121 poz.

Twórcy

autor

Kałdoński T.

Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechaniczny, 00-908 Warszawa, ul. S. Kaliskiego 2

autor

Król A.

Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechaniczny, 00-908 Warszawa, ul. S. Kaliskiego 2

Bibliografia

[1] T. KAŁDOŃSKI, Tribologia i płyny eksploatacyjne. Część I, Wybrane problemy tribologii. WAT, Warszawa 1995.
[2] A. WACHAL, Dobór i zastosowanie materiałów pędnych i smarów. Część I. Dobór olejów do silników spalinowych, WAT, Warszawa 1992.
[3] K. BACZEWSKI, Tribologia i płyny eksploatacyjne. Część II. Płyny eksploatacyjne, WAT, Warszawa 1995.
[4] K. KRZEMIŃSKI, Zastosowanie i dobór samosmarujących łożysk porowatych, Przegląd Mechaniczny, nr 5-6 (1981), 5-7.
[5] K. KRZEMIŃSKI, Nośność łożysk ślizgowych z panwiami porowatymi, Przegląd Mechaniczny, nr 18 (1973), 653-655.
[6] S. GLEZL, Supplementary influences on the load capacity of the sintered bearings, Zagadnienia Tarcia Zużycia i Smarowania, nr 10 (1971).
[7] Z. LAWROWSKI, Tendencje rozwojowe ślizgowych łożysk bezobsługowych, Tribologia, nr 4 (1999), 521-533.
[8] Z. LAWROWSKI, Podstawy doboru materiałów na ślizgowe łożyska bezobsługowe, Tribologia, nr 5-6 (1997), 734-743.
[9] Z. LAWROWSKI, Samosmarowne łożyska ślizgowe, Tribologia, nr 5 (1996), 579-591.
[10] K. KRZEMIŃSKI, Wpływ anizotropii tulei porowatej na własności użytkowe łożyska ślizgowego, Przegląd Mechaniczny, nr 22 (1976), 767-770.
[11] K. KRZEMIŃSKI, Analiza oporów ruchu w porowatych łożyskach ślizgowych, Archiwum Budowy Maszyn, nr 4 (1978), 646-655.
[12] J. PRAKASH, K. GURURAJAN, Effect of Velocity slip in an infinitely long rough porous journal bearing, Tribology Transactions, Vol. 42, No. 3, 661-667.
[13] N. M. BUJURKE, H. P. PATIL, The effect of Variable permeability and rotation on the performance characteristics of porous bearings, Wear, No. 155 (1992), 7-14.
[14] P. R. K. MURTI, Hydrodynamic lubrication of short porous bearings, Wear, No. 19 (1972), 17-25.
[15] P. R. K. MURTI, Some aspects of slip-flow in porous bearings, Wear, No. 19 (1972), 123-129.
[16] S. K. GUHA, Study of conical whirl instability of hydrodynamic porous oil journal bearings with tangential velocity slip, Tribology International, Vol. 19, No. 2, April (1986), 72-78.
[17] V. S. MADALLI, N. M. BUJURKE, B. G. MULIMANI, Lubrication of a longporous slider, Tribology International, Vol. 28, No. 4 (1995), 225-232.
[18] M. J. NEALE i inni, Tribology Handbook, Butterworths, Londyn 1973.
[19] J. JANCZYN, Parametry eksploatacyjne brązowych łożysk porowatych produkcji polskiej, Technika smarownicza, nr 1 (1973), 7-9.
[20] B. KORYTKOWSKI, Trwałość łożysk samosmarujących, Przegląd Mechaniczny, nr 17-18 (1975), 567-570.
[21] K. BIERNAT, Analiza zmian zachodzących w olejach smarowych podczas eksploatacji oraz kryteriów ich oceny, Biul. WAT, XLII, 8 (1993), 81-105.
[22] A. WACHAL, A. KULCZYCKI, Zmiany w silnikowym oleju smarowym w wyniku oddziaływań cieplnych, Paliwa Oleje i Smary w Eksploatacji, nr 27 (1996), 6-8, nr 28 (1996), 4-7.
[23] V. D’AGOSTINO, V. NIOLA, G. CAPORICCIO, Tribological behaviour of sintered iron bearings self-lubricated with PFPE under severe operating conditions, Tribology International, Vol. 21, No. 2, 105-108.
[24] K. KRZEMIŃSKI, Kryteria nośności samosmarownych łożysk porowatych, Zagadnienie Eksploatacji Maszyn, nr 3 (1979), 367-374.
[25] PN-M-87200:1968, Tuleje samosmarujące spiekane z proszku żelaza. Wymagania i badania.
[26] E. SIWIEC, M. GRĄDKOWSKI, Metody badania odporności oksydacyjnej olejów smarowych, Problemy Eksploatacji, nr 1 (1999), 145-157.
[27] K. NADOLNY, Niezawodnościowe aspekty kinetyki zmian jakości silnikowych olejów smarowych w eksploatacji, Tribologia, nr 2 (1996), 173-198.
[28] B. MAGIERA, Stany graniczne olejów smarowych, Trybologia, nr 2 (1984), 4-8.
[29] M. WRONA, M. GRĄDKOWSKI, Zastosowanie metod analizy termicznej w badaniach olejów smarowych, Problemy Eksploatacji, nr 4 (1999), 21-35.
[30] W. ZWIERZYCKI, Kryteria oceny warunków pracy oleju w silniku Trybologia, nr 3 (1984), 17-20.
[31] K. KRZEMIŃSKI, Własności ruchowe samosmarujących łożysk porowatych stosowanych w przemyśle motoryzacyjnym, Przegląd Mechaniczny, nr 5 (1979), 14-18.
[32] B. KORYTKOWSKI, Wyniki badań ruchowych małych łożysk spiekanych z proszków żelaza, Zeszyty Naukowe Politechniki Warszawskiej, Mechanika, nr 15 (1965), 113-128.
[33] M. HEBDA, A. WACHALl, Trybologia, WNT, Warszawa 1980.
[34] W. CEGIELSKI, W. RUTKOWSKI, Łożyska spiekane, PWT, Warszawa 1960.
[35] T. KAŁDOŃSKI, K. KRZEMIŃSKI, E. SZCZAWNICKA, E. WŁODARCZYK, Charakterystyki pracy łożysk porowatych smarowanych olejem z dodatkiem azotku boru, Tribologia, nr 6, (1995), 702-714.
[36] B. KORYTKOWSKI, Przegląd prac i zagadnień dotyczących badań łożysk samosmarujących, Zagadnienia Tarcia, Zużycia i Smarowania, nr 11 (1972), 161-170.
[37] B. KORYTKOWSKI, Samosmarowność łożysk porowatych, Przegląd Mechaniczny, nr 24 (1973), 860-862.
[38] Z. LAWROWSKI, Mechanizm samosmarowania łożysk z tulejek porowatych na przykładzie pormetów stalowych, Przegląd Mechaniczny, nr 22 (1962), 691-696.
[39] T. KaAŁDOŃSKI, Złożony mechanizm samosmarowania łożyska porowatego — dwa modele, Tribologia, nr 5-6 (1997), 653-657.
[40] J. OLEXA, Investigation of the relations between the permeability and the service life of porous self-lubricated bearings, Wear, No. 58 (1980), 1-14.
[41] Б. Д. ЗОЗУЛЯ, Смазки для спеченныт самосмазывающихтся подшипников, Киев 1976.
[42] United States Patent 5.631.211, 1997.
[43] T. KAŁDOŃSKI, Sprawozdanie końcowe z realizacji projektu badawczego PB OTOO A01408 „Badania i technologia optymalnego stosowania azotku boru a-BN jako dodatku smarnościowego w sprzęcie wojskowym”, WAT, Warszawa 1998.
[44] T. KAŁDOŃSKI, Wpływ azotku boru na właściwości użytkowe smarów plastycznych do łożysk ślizgowych, Tribologia, nr 5-6 (1997), 640-646.
[45] T. KAŁDOŃSKI, Wpływ rodzaju smaru plastycznego i azotku boru na proces samosmarowania łożyska porowatego, Tribologia, nr 5-6 (1997), 647-652.
[46] J. BURCAN, K. SICZEK, The working conditions of slide bearing in an engine starter in the aspect of terotechnology conditions, Tribologia, nr 4 (1999), 435-444.
[47] Г. ВИНОГРАДОВ, Противоизносные свойства масел при тяжелых режимах трения, Трение и износ в машинах, № 15 (1961).
[48] Б. И. КОСТВЦ, Трение, смазка и износ в машинат, Техника, Киев 1970.
[49] С. В. БЕНЦЕЛЬ, Смазка двигателей внутреннего сгорания, Машгиз, 1963.
[50] Z. LAWROWSKI, Badania ruchowe pormetów żelaznych, Przegląd Mechaniczny, nr 5 (1962).
[51] T.KAŁDOŃSKI, K. KRZEMIŃSKI, A. KULCZYCKI, E. WŁODARCZYK, Wpływ stężenia azotku boru w oleju na właściwości tribologiczne łożyska porowatego, Tribologia, nr 6 (1995), 715-725.
[52] T. KAŁDOŃSKI, Wpływ rodzaju dodatku uszlachetniającego olej na przebieg procesu samosmarowania łożyska porowatego, Materiały 3 Konferencji „Problemy niekonwencjonalnych układów łożyskowych”, Łódź 1997, 158-163.
[53] T. KAŁDOŃSKI, K. KRZEMIŃSKI, Właściwości eksploatacyjne łożysk konwencjonalnych i porowatych zasilanych olejem z dodatkiem azotku boru, Materiały 3 Konferencji „Problemy niekonwencjonalnych układów łożyskowych”, Łódź 1997, 148-151.
[54] U. SZAŁAJKO, S. FISZER, Stabilność oksydacyjna mineralnych, syntetycznych i roślinnych olejów smarowych, Nafta-Gaz, nr 9 (1998), 373-379.
[55] Poradnik tribologii i tribotechniki nr 18, Łożyskowanie materiałów precyzyjnych — Obliczenia i dobór (cz I), Tribologia.
[56] J. JANECKI i inni, Ocena możliwości stosowania olejów naturalnych i syntetycznych jako bazy olejowej smarów plastycznych, Problemy Eksploatacji, nr 4 (1999), 49-54.
[57] E. CAPONE, V. NlOLA, G. F. BOCCHINI, Further developments in porous bearing technology: the 20 step permeability bearing, Tribology International, December (1980), 294-296.
[58] K. ClEŚLlCKl, K. KRZEMIŃSKI, Spatial anisotropy of permeability in sleeve bearings, The International Journal of Powder Metalurgy, Vol. 31, No. 3 (1995), 221-229.
[59] H. GAWROŃSKA, Dodatki do olejów syntetycznych, Trybologia, nr 2 (1987), 11-13.
[60] K. KRZEMIŃSKI, Własności ruchowe samosmarujących łożysk porowatych stosowanych w przemyśle motoryzacyjnym, Przegląd Mechaniczny, nr 7 (1985), 10-13.
[61] PN-H-97044:1996, Łożyska ślizgowe. Tuleje spiekane samosmarujące brązowe dla przemysłu motoryzacyjnego.
[62] D. C. EVANS, G. S. SENIOR, Self-lubricating materials for plain bearings, Tribology International, No. 5, 243-248.
[63] T. KAŁDOŃSKI, A. KRÓL, Investigations of porous bearings at shaft variable rotation direction, Proceedings of the International Conference: Problems of Non-Conventional Bearing Systems NCBS’99”, Zielona Góra, September 15-18, Journal of Applied Mechanics and Engineering (1999), Vol. 4, Special issue: NCBS ’99 (1999), 45-50.
[64] T. KAŁDOŃSKI, A. KRÓL, Investigations of porous bearings at reversal motion, Materiały IV Międzynarodowego Sympozjum objętego Programem Współpracy z NATO nt.: "Silniki spalinowe w zastosowaniach wojskowych” Jurata, 13-15 październik, 1999.
[65] T. KAŁDOŃSKI, Współczesne problemy doboru substancji smarujących i oceny ich właściwości smarnościowych, Materiały Międzynarodowej Konferencji „Transport „97”, Ostrawa-Katowice 1997, 279-286.
[66] P. PERUMAL, R. RAMAN, EXperimental study of the effects of bearing wall thickness and bearing length on the frictional characteristics of sintered bearings, Wear, No. 104 (1985), 287-296.
[67] S. GLEZL, Selbstschmirendes System der Sinterlager, Maschinenbautechnik, nr 4 (1971), 199-202.
[68] R. RAMAN, Ł. BABU VINOD, Tests on sintered bearings with reduced oil contents, Wear, No. 95 (1984), 263-269.
[69] B. KORYTKOWSKI, Łożyska samosmarujące — wydzielanie oleju z porowatego spieku na skutek zmian temperatury. Zgadanienia tarcia, zużycia i smarowania, Zeszyt 9 (1971), 25-31.
[70] W. ZWIERZYCKI i INNI, Wybrane zagadnienia zużywania się materiałów w ślizgowych węzłach maszyn, PWN, Warszawa-Poznań 1990.
[71] Z. LAWROWSKI, Technika smarowania, PWN, Warszawa 1987.
[72] Z. LAWROWSKI, Tribologia. Tarcie, zużycie i smarowanie, PWN, Warszawa 1993.
[73] F. P. BOWDEN, D. TABOR, Wprowadzenie do trybologii, PWN, Warszawa 1980.
[74] RF. T. BARWELL, Łożyskowanie, WNT, Warszawa 1984.
[75] W. MlSSOL, Spiekane części maszyn, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1978.
[76] A. JASZCZYŃSKI, B. STĘPIŃSKI, A. WCIŚLIŃSKI, Podstawy konstrukcji maszyn. Łożyska ślizgowe i toczne, PWN, Warszawa 1972.
[77] Z. OSIŃSKIi i INNI, Podstawy konstrukcji maszyn, PWN, Warszawa 1999.
[78] M. DIETRICH i inni, Podstawy konstrukcji maszyn, WNT, Warszawa 1999.
[79] A. NEYMANN, Metody tribologicznych badań łożysk ślizgowych poprzecznych, artykuł w pracy zbiorowej pt.: Wybrane problemy tribologii, PWN, Warszawa 1990.
[80] W. KOREWA, K. ZYGMUNT, Podstawy konstrukcji maszyn, WNT, Warszawa 1975.
[81] Z. OSIŃSKI, J. WRÓBEL, Teoria konstrukcji maszyn, PWN, Warszawa 1982.
[82] J. DIETRYCH, S. KOCAŃDA, W. KOREWA, Podstawy konstrukcji maszyn, WNT, Warszawa 1974.
[83] K. KRZEMIŃSKI, Zmiana mikrostruktury tulei porowatej w okresie docierania łożyska, Prace Naukowe Wydziału Materiałoznawstwa i Technologii Obuwia Politechniki Radomskiej, Radom 2000, 96-102.
[84] K. KRZEMIŃSKI, Łożysko porowate z tulejami wielowarstwowymi, Prace Naukowe Wydziału Materiałoznawstwa i Technologii Obuwia Politechniki Radomskiej, Radom 2000, 103-107.
[85] T. KaAŁDOŃSKI, B. GIEMZA, Trwałość łożysk porowatych, Prace Naukowe Wydziału Materiałoznawstwa i Technologii Obuwia Politechniki Radomskiej, Radom 2000, 71-80.
[86] Praca zbiorowa, Poradnik inżyniera - Mechanika, WNT, Warszawa 1969.
[87] K. KRZEMIŃSKI, Rozkłady przepuszczalności w porowatych tulejach łożyskowych spiekanych z proszków żelaza, Metalurgia Proszków (1984), 85-95.
[88] K. KRZEMIŃSKI, Właściwości użytkowe łożysk porowatych i konwencjonalnych w ruchu obrotowym i obrotowo-zwrotnym, Metalurgia Proszków (1983), 47-53.
[89] W. RUTKOWSKI, Projektowanie i właściwości wyrobów spiekanych z proszków i włókien, PWN, Warszawa, 1977.
[90] T. KAŁDOŃSKI, A. KRÓL, Niekonwencjonalne dodatki do olejów smarowych, Tribologia, nr 6 (1999), 819-824.
[91] T. KAŁDOŃSKI, A. KRÓL, Dobór środków smarowych do porowatych łożysk ślizgowych, Problemy Eksploatacji, nr 3 (2000), 81-95.
[92] A. L. BRAUN, Porous bearings, Tribology International, October 1982, 235-242.
[93] V. KUMAR, Porous metal bearing - a critical review, Wear, No 3 (1980).
[94] W. RUTKOWSKI, Metalurgia proszków w nowoczesnej technice, PWN, Katowice 1963.
[95] R. JUNGHANS I INNI, The use of sintered metal bearings for high sliding velocities, Tribology International, Vol. 29, No. 3 (1996), 181-192.
[96] J. BURCAN, Kształtowanie użytkowych właściwości ślizgowych łożysk i ich układów, Tribologia, nr 5 (1998), 591-607.
[97] F. T. BARWELL, Estimation of performance of plain journal bearings, Wear, No. 34 (1975), 85-94.
[98] K. BEDNAREK, Dobór oleju do smarowania łożysk ślizgowych, Przegląd Mechaniczny, nr 24 (1987), 26-29.
[99] B. KALPAKCI, E. E. KLAUS, A porous media viscometer for the detection of anomalous viscosity effects applicable to elastohydrodynamic and boundary lubrication, ASLE Transactions, Vol. 25, No. 3 (1982), 283-288.
[100] PN-88/H-04337, Badania wytrzymałościowe metali. Próba odporności na zatarcie na maszynie Amslera.
[101] PN-68/M-87200, Łożyska ślizgowe. Tuleje samosmarujące spiekane z proszków żelaza. Wymagania i badania.
[102] PN-92/M-87201, Łożyska ślizgowe. Tuleje samosmarujące spiekane. Wymiary.
[103] PN-81/H-04934, Metalurgia proszków. Oznaczanie gęstości, porowatości otwartej, zawartości oleju i stopnia nasycenia.
[104] PN-85/H-01014, Metalurgia proszków. Terminologia.
[105] PN-86/H-04937, Spiekane materiały metaliczne. Oznaczanie wytrzymałości na rozciąganie i wydłużenia względnego.
[106] PN-H/97044, Wyroby proszkowe. Łożyska ślizgowe. Tuleje spiekane samosmarujące brązowe dla przemysłu motoryzacyjnego.
[107] PN-C-96075, Przetwory naftowe. Oleje Hipol do przekładni samochodowych.
[108] PN-C-96088, Przetwory naftowe. Oleje silnikowe Superol.
[109] PN-C-96085, Przetwory naftowe. Oleje silnikowe Lux.
[110] PN-C-96056, Przetwory naftowe. Oleje Transol do przekładni przemysłowych.
[111] PN-C-96070, Przetwory naftowe. Oleje maszynowe (oleje rodzaju AN).
[112] PN-C-96090, Przetwory naftowe. Oleje silnikowe. Selektol Special SD.
[113] PN-C-04011, Przetwory naftowe. Oznaczanie lepkości kinematycznej i obliczanie lepkości dynamicznej.
[114] PN-C-04015, Przetwory naftowe. Obliczanie wskaźnika lepkości olejów.
[115] PN-ISO 3675, Przetwory naftowe. Oznaczanie gęstości.
[116] PN-C-04147, Przetwory naftowe. Badanie własności smarnych olejów i smarów.
[117] PN-C-04016, Przetwory naftowe. Pomiar temperatury krzepnięcia metodą probówkową.
[118] PN-C-04117, Przetwory naftowe. Oznaczanie temperatury płynięcia.
[119] STM D5800, Standard Test Method for Evaporation Loss of Lubricating Oils by the Noack Method.
[120] PN-H-04945:1992, Spiekane materiały metaliczne. Oznaczanie przepuszczalności płynu.
[121] Z. Lawrowski, Bezobsługowe łożyska ślizgowe, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2001.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BWA2-0006-0079