Odwzorowania luz(...) i tar(...) : podstawy teoretyczne oraz koncepcja zastosowań w modelowaniu dyskretnych układów mechanicznych zawierających luzy bądź tarcia

• Autorzy: Żardecki D.

Warianty tytułu

EN

The luz(...) and tar(...) projections : a theoretical background and an idea of application in a modelling of discrete mechanical systems with backlashes or frictions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono podstawy teoretyczne opracowanych przez autora odwzorowań luz(...) i tar(...). Te przedziały liniowe, wzajemnie odwrotne odwzorowania topologiczne dzięki wspólnemu aparatowi matematycznemu i zaskakująco prostym własnościom znakomicie ułatwiają modelowanie, symulację i analizę układów zawierających nieliniowości progowe, w tym zwłaszcza dyskretnych układów mechanicznych działających z luzem bądź tarciem.

EN

A theoretical background of the luz(...) and tar(...) projections have been shown in this paper. Thanks to its a common mathematical apparattus and simple properties of these piecewise-linear, reciprocally-inverse topological projections give facilities for a modelling and simulation of systems with sharp nonlinearities especially of mechanical systems with blacklashes of frictions. The paper makes a basic publication on a subject of the new method of modelling and study of nonlinear systems.

Słowa kluczowe

PL

odwzorowania przedziałami liniowe; modelowanie matematyczne; luz; tarcie; mechanika teoretyczna; dynamika nieliniowa

EN

piecewise linear projections; mathematical modelling; backlash; friction; theoretical mechanics; nonlinear dynamics

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
• Rocznik: 2001
• Tom: Vol. 50, nr 5
• Strony: 125--160
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys.

Twórcy

autor

Żardecki D.

• Przemysłowy Instytut Motoryzacji, ul. Jagiellońska 55, 03-301 Warszawa

Bibliografia

• [1] B. Armstrong-Helouvry, P. Dupont, C. Canudas de Wit, A Survey of Models, Analysis Tools and Compensation Methods for the Control of Machines with Friction, Automatica, 30, 7 (1994), 1083-1138.
• [2] L. O. Chua, Sung Mo Kang, Section-Wise Piecewise-Linear Functions: Canonical Representation, Properties, and Applications Proccedings of the IEEE, 65, 6 (1977), 915-929.
• [3] L. O. Chua, Pen-Min Lin, Komputerowa analiza układów elektronicznych. Algorytmy i metody obliczeniowe, WNT, Warszawa 1981.
• [4] L. O. Chua, M. Komuro, T. Matsumoto, The Double Scroll Family, IEEE Transactions on Circuits and Systems, 33, 11 (1986), 1073-1118.
• [5] L. O. Chua, Chua's Circuit 10 years later, International Journal of Circuit Theory and Applications, 22, 4 (1994), 279-305.
• [6] A. A. Ferri, Friction Damping and Isolation Systems, Transactions of the ASME. Specjal 50th Anversary Issue, 11, June (1995), 196-206.
• [7] W. Grzesikiewicz, Dynamika układów mechanicznych z więzami, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, Mechanika, 117 (1990).
• [8] R. L. Huston, Multibody dynamic since 1990, Applied Mechanical Review, 49, 10 Part 2 (1996), 33-40.
• [9] R. A. Ibrahim, Friction-induced vibration, chatter, squeal, and chaos. Part I: Mechanics of contact and friction. Part II: Dynamics and modeling, Applied Mechanical Review, 47, 7 (1994), 207-253.
• [10] C. Kahlert, L. O. Chua, The Complete Canonical Piecewise-Linear Representation. Part I, IEEE Transaction on Circuit and Systems, 39, 3 (1992), 222-236.
• [11] T. A. M. Kevenaar, D. M. W. Leenaerts, A comparison of Piecewise-Linear Model Descriptions, IEEE Transactions on Circuit and Systems, 39, 12 (1992), 996-1004.
• [12] G. A. Korn, Trick and treats: nonlinear operations in digital simulation, Mathematics and Computers in Simulation, 29 (1987), 129-143.
• [13] Z. Lozia, I. Stegienka, D. Zardecki, Badania symulacyjne kierowalności samochodu z uwzględnieniem luzu i tarcia w układzie kierowniczym, materiały z konferencji Naukowo-Technicznej ,,Problemy bezpieczeństwa w pojazdach samochodowych", Kielce 1998, Zeszyty Naukowe Politechniki Świętokrzyskiej, Mechanika, 64, Cz. II (1998), 107-114.
• [14] Z. Lozia, I. Stegienka, D. Zardecki, Symulacja komputerowa ruchu samochodu z uwzględnieniem luzu i tarcia w układzie kierowniczym, Materiały VI Międzynarodowej Konferencji Autoprogres'98, Jachranka, Maj 1998, T. 1, 33-42.
• [15] P. Nowacki, L. Szklarski, H. Górecki, Podstawy teorii regulacji automatycznej. T. II. Zagadnienia specjalne układów liniowych, układy nieliniowe, PWN, Warszawa 1962.
• [16] J. T. Oden, J. A. C. Martins, Models and computational methods for dynamic friction phenomena, Computer Methods in Applied Mechanics and Engineering, 52 (1985), 527-634.
• [17] Z. Osiński i inni, Tłumienie drgań, PWN, Warszawa 1997.
• [18] M. Wiercigroch, Dynamika dyskretnych układów mechanicznych z nieciągłościami, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, 1228 (1994).
• [19] S. Wojciech, Dynamika płaskich mechanizmów dźwigniowych z uwzględnieniem podatności ogniw oraz tarcia i luzów w węzłach, Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej, 463, Rozprawy Naukowe, z. 66 (1984).
• [20] D. Żardecki, Synteza silnie nieliniowych modeli układów mechanicznych o stałych geometrycznych osiach obrotów, materiały konferencji Autoprogres'86, Jadwisin 1986, Wyd. PIMot - WITPIS, T. 1, 17-24.
• [21] D. Żardecki, Modelowanie dynamiki układu kierowniczego w aspekcie symulacyjnych badań kierowalności samochodu, materiały konferencji Autoprogres'88, Jadwisin 1988, Wyd. PIMot - WITPIS, T. 1, 235-244.
• [22] D. Żardecki, Analiza wrażliwości strukturalnej modeli matematycznych układów dynamicznych z zastosowaniem do modelu kierowalności samochodu, rozprawa doktorska, WAT, Warszawa 1992.
• [23] D. Żardecki, Model matematyczny do badań dynamiki poprzecznej samochodu uwzględniający luz i tarcie w układzie kierowniczym, materiały IV Konferencji Autoprogres'93, Jachranka 1993, Wyd. PIMot - WITPIS, T. 1, 112-120.
• [24] D. Żardecki, Badania symulacyjne dynamiki układów kierowniczych z uwzględnieniem luzu i tarcia, materiały V Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Badania Symulacyjne w Technice Samochodowej", Kazimierz Dolny 1993, 387-392.
• [25] D. Żardecki, Metoda zapisu i obliczania charakterystyki zastępczej układu nieliniowych elementów sprężystych, materiały VI Międzynarodowej konferencji Autoprogres'95, Jachranka, Maj 1995, T. 1, 126-134.
• [26] D. Żardecki, Model matematyczny dynamiki układu kierowniczego z luzem i tarciem przekładni, materiały VI Międzynarodowej konferencji Autoprogres'98, Jachranka, Maj 1998, T. 1, 43-52.
• [27] D. Żardecki i współpracownicy, Metody obliczeniowe i oprogramowanie do wspomagania badań dynamiki samochodu pod kątem bezpieczeństwa czynnego ze szczególnym uwzględnieniem problematyki luzu i tarcia, sprawozdanie końcowe z realizacji Projektu Badawczego KBN nr 9T12C07108, PIMot, Warszawa 1998.
• [28] D. Żardecki, Problematyka modelowania i metod badawczych w odniesieniu do dyskretnych układów mechanicznych zawierających luzy bądź tarcia - przegląd literaturowy, praca przygotowana do druku.
• [29] D. Żardecki, Modelowanie tarcia w dyskretnych układach mechanicznych z użyciem odwzorowań przedziałami liniowych, praca przygotowana do druku.