Struktura elektrolitycznych powłok stopowych cyna-nikiel a ich właściwości

• Autorzy: Chocianowicz-Biestek T. , Ważewska-Riesenkampf W.

Warianty tytułu

EN

Structure of electrolytic tin-nickel alloy coatings and their properties

• Konferencja: Inżynieria Powierzchni 2000. 3 Ogólnopolska Konferencja Naukowa ; 2000 ; Radom - Kazimierz Dolny, Polska
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Stopy cyna-nikiel stanowią interesujące materiały powłokowe dla różnych zastosowań. Powłoki elektrolityczne o zawartości %asymp; 50% at. Ni, wydzielone z roztworów fluorkowo-chlorkowych, zwane jako materiał jednofazowy (Ni-Sn), były przedmiotem badań wielu autorów. W niniejszej pracy przeprowadzono badania składu fazowego elektrolitycznych powłok Sn-Ni, zawierających do 50% at. Ni, osadzonych w wodnych dwuligandowych roztworach słabo alkalicznych pirofosforanowo-glicerynowych i glukonianowych. Posłużono sie metodą rentgenograficzną. Wyniki przedstawiono w postaci diagramu, który obejmuje zakresy występowania oraz dominacji rentgenograficznej poszczególnych faz w funkcji zawartości niklu w powłoce. Stwierdzono, że powłoki o udziale ≥ 43% at. Ni są praktycznie jednofazowe (NiSn), podczas gdy osady uboższe w nikiel stanowią materiały wielofazowe. Skład fazowy wszystkich badanych próbek odbiega znacznie od składu stopów odlewniczych. Podwyższanie zawartości niklu w powłokach powoduje zmiany w ich składzie fazowym oraz kolejną dominację rentgenograficzną różnych faz: ΒSn nowego związku międzymetalicznego NiSn9, na powrót ΒSn, Ni3Sn4 i NiSn. Stopy wysokocynowe zawierają ponadto domieszkę niklu (postać regularna), zaś stopy wysokoniklowe - domieszkę kontrowersyjnego związku NiSn4. Wyniki, uzyskane dla powłok osadzanych w roztworach pirofosforanowo-glicynowych są zbliżone do danych, zarejestrowanych dla stopów elektrolitycznych, otrzymanych w kąpieli glukonianowej.

EN

Tin - nickel alloys are promising materials to be used for different applocations. Coatings with ≈ 50 at % Ni known as a single - phase material (NiSn) electrodeposited from fluoride – chloride bath have been examined by numerous authors. In this paper phase composition of electrolytic Sn-Ni coatings containing up to 50 at % Ni deposited from weak alkaline agueous pyrophosphate and gluconate solutions - each of them containing two complexing agents – have been investigated. X - ray diffraction technique has been used. The results have been presented in the form of a diagram showing appearance ranges of different pases and their domination in diffraction patterns vs nickel content in the coatings. It has been stated that coatings with ≥ 43 at% Ni have practically a single - phase structure (NiSn) whereas those with < 43 at % Ni are multiphase materials. Phase composition of all the specimens under investigation does not agree with that of thermal alloys. Increasing of Ni content in the coating causes consecutive changes of its phase composition as well as domination of different phases in diffraction patterns: ΒSn, new intermetallic compound NiSn9, again ΒSn, Ni3Sn4 and NiSn. High – high – nickel ones – an admixture of the controversial NiSn4 compound. The results obtained for the coatings deposited from pyrophosphate solutions are similar to those registred for electrodeposits from gluconate bath.

Słowa kluczowe

PL

powłoki elektrolityczne Sn-Ni; skład fazowy; badania rentgenostrukturalne

EN

electrolytic coatings; phase composition; X-ray examination; structural examination

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - Państwowego Instytutu Badawczego
• Czasopismo: Problemy Eksploatacji
• Rocznik: 2000
• Tom: nr 2
• Strony: 67--75
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Chocianowicz-Biestek T.

autor

Ważewska-Riesenkampf W.

• Instytut Mechaniki Precyzyjnej, Warszawa