Badania ryskowe własności tribologicznych materiałów

• Autorzy: Ścieszka S. F.

Warianty tytułu

EN

Scratch testing of tribological materials properties

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania ryskowe są jedną z metod badań warstwy wierzchniej materiałów. W metodzie tej twardy penetrator stosowany jest do wytworzenia ryski na powierzchni elementu badanego. Głównymi celami tych badań są: wyjaśnienie mechanizmów deformacji i zużycia materiałów, ocena i ranking materiałów pod względem ich odporności na zużycie, pomiar twardości ryskowej materiałów oraz ocena jakości adhezji powłok i pokryć powierzchniowych do podłoża. W pierwszej części artykułu dokonano podziału przyrządów na cztery kategorie oraz przedstawiono parametry podlegające monitorowaniu, jak również rodzaje penetratorów oraz technikę pomiarową polegającą na gwałtownym zatrzymaniu procesu ryskowania. W części drugiej przedstawiono podstawowe zależności opisujące badania ryskowe, w tym modele geometrii styku między penetratorem a próbką, współczynnik sprawności zdzierania materiału oraz energię właściwą bruzdowania. Następne dwie części dotyczą badania materiałów oraz badania adhezji twardych powłok. W tych rozdziałach zostały przedstawione: krótki opis przyrządów pomiarowych oraz procedur badawczych i najważniejsze wyniki na podstawie literatury.

EN

Scratch testing is a method of testing a specimen surface. In the method a hard indenter is used to generate a serach in the specimen surface. The general objectives of performing scratch tests in materials research and testing are to: clarify the mechanisms of deformation and material removal, evaluate or rank materials relative to abrasion resistance, measure scratch hardness and evaluate the adhesion of a surface coating to a substrate. In the first part of the article the four types of scratch test devices including measured quantities, scratching elements and quick-stop devices were presented. In the second part the fundamentals of scratching deformations were shown including a cross-sectional area parameters, removal coefficient and specific grooving energy. The next two parts were dealing with scratch testing of thin hard coatings. In these two parts test equipment and procedure for the scratch hardness and the adhesion of the coating to the substrate were presented.

Słowa kluczowe

PL

badania ryskowe; warstwa wierzchnia; zużycie; twardość; adhezja powłok

EN

scratch testing; tribological materials; adhesion

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - Państwowego Instytutu Badawczego
• Czasopismo: Problemy Eksploatacji
• Rocznik: 2000
• Tom: nr 3
• Strony: 249--261
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Ścieszka S. F.

• Politechnika Śląska