Wpływ środowiska smarowego na zacieranie węzła tarcia z elementami pokrytymi powłoką TiN

• Autorzy: Michalczewski R. , Piekoszewski W. , Szczerek M. , Tuszyński W.

Warianty tytułu

EN

The effect of lubricants on scuffing of TiN-coated tribosystem

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu dodatków przeciwzużyciowych (AW) oraz przeciwzatarciowych (EP) na właściwości przeciwzatarciowe wysokoobciążonego smarowanego węzła tarcia z elementami z naniesioną powłoką TiN. Badania zrealizowano za pomocą aparatu czterokulowego. W wyniku przeprowadzonych badań wykazano, że powłoka TiN naniesiona na elementy trące zmniejsza tendencję do sszepień adhezyjnych, a tym samym znacznie zwiększa odporność na zacieranie węzła tarcia smarowanego olejem bazowym (bez dodatków) w porównaniu do skojarzenia stal-stal, w przypadku elementów z powłoką TiN nie mają wpływu na odporność na zacieranie węzła tarcia. Zatem po naniesieniu powłoki TiN na elementy maszyn (np. koła zębate) możliwe staje się uniknięcie konieczności stosowania uciążliwych ekologicznie dodatków AW czy EP.

EN

The results of investigation of lubricated TiN coatings under extreme-pressure conditions are presented. The aim of research was to determine an effect of a mineral base oil, antiwear (AW) and extreme-pressure (EP) additives on the scuffing load and scuffing propagation of a TiN coated tribosystem. Tribological experiments were realised using a four-ball tester. PVD coated balls were lubricated with a mineral base oil with or without AW and EP additives. The wear scar surface on the stationary ball was analysed using FTIRM, SEM and EDS techniques to determine wear mechanisms. It is shown that TiN coating, by avoiding of adhesive bonds creation, significantly increases the scuffing load and mitigates scuffing propagation of the tribosystem lubricated with a mineral base oil, in comparison with steel-steel lubricated using AW or EP additives do not have any effect on the scuffing load and scuffing propagation. Thus, by deposition of TiN coatings on machine elements (e.g.gears) one can avoid using ecologically harmul lubricating additives.

Słowa kluczowe

PL

powłoka TiN; aparat czterokulowy; obciążenie zacierające; dodatki AW/EP

EN

lubrication TiN; four-ball tester; aditives AW and EP

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - Państwowego Instytutu Badawczego
• Czasopismo: Problemy Eksploatacji
• Rocznik: 2002
• Tom: nr 4
• Strony: 115--122
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz. rys., wykr.

Twórcy

autor

Michalczewski R.

autor

Piekoszewski W.

autor

Szczerek M.

autor

Tuszyński W.

• Instytut Technologii Ekploatacji, Radom