Identyfikatory
Warianty tytułu
Zanieczyszczenie świetlne w obszarach górskich w Polsce
Języki publikacji
Abstrakty
The existence of extensive records for the impact of night sky brightness on the animals’ behavior in their natural environment shows the need to investigate the level of artificially induced night sky glow (light pollution) in the protected areas. The results of multi-night sky brightness measurements carried out at the selected sites in Polish mountain areas under various atmospheric conditions are presented. Conducted measurements show a strong impact of the artificial sky glow on the night sky brightness, which is the essence of light pollution. The influence of both distant urban centers, as well as local tourist resorts on the size of studied phenomenon in the mountain areas, which causes both ecological and touristic degradation of these areas was stated. In a few studied areas the level of night sky brightness greatly exceeds the natural one and is comparable to such levels measured inside the cities. It was found that only the southern part of the Polish Carpathians can be considered an area free of light pollution.
Istnienie obszernej ewidencji wpływu jasności nocnego nieba na zachowania zwierząt w ich środowisku naturalnym wskazuje na potrzebę zbadania skali zjawiska sztucznie indukowanej poświaty nocnego nieba (zanieczyszczenia świetlnego) w obszarach chronionych. Przedstawiono wyniki wieloletnich pomiarów jasności nocnego nieba, przeprowadzonych w wybranych punktach obszarów górskich Polski w różnych warunkach atmosferycznych. Przeprowadzone pomiary świadczą o wyraźnym wpływie sztucznej poświaty niebieskiej na jasność nocnego nieba, co stanowi istotę zanieczyszczenia świetlnego. Stwierdzono wpływ zarówno dalekich ośrodków miejskich, jak i lokalnych ośrodków turystycznych na wielkość badanego zjawiska w obszarach górskich, co powoduje degradację zarówno pod względem ekologicznym, jak i turystycznym tych terenów. W części badanych obszarów jasność nocnego nieba znacznie przekracza wielkość wywołaną przez zjawiska naturalne i jest porównywalna do wartości mierzonych wewnątrz miast. Stwierdzono, że jedynie południową część Bieszczadów można uznać za obszar wolny od zanieczyszczenia świetlnego.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
59--69
Opis fizyczny
Bibliogr. 27 poz., tab., wykr.
Twórcy
autor
autor
autor
- Cracow University of Technology, Faculty of the Environmental Engineering, Warszawska 24, 31-155 Kraków, sciezor@vistula.wis.pk.edu.pl
Bibliografia
- [1] Allen, J. A. (1880). Destruction of birds by light-houses, Bulletin of the Nuttall Ornithological Club, 5, 131-138.
- [2] Benn, C.R. , Ellison, S.L. (1998). La Palma night-sky brightness, La Palma Technical Notes, No. 115 http://www.ing.iac.es/Astronomy/observing/manuals/man_tn.html.
- [3] Biuletyn WIOŚ. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, http:\\www.krakow.pios.gov.pl\biuletyn.php.
- [4] Cinzano, P., Falchi, F., Elvidge, C.D. (2001). Naked eye star visibility and limiting magnitude mapped from DMSP-OLS satellite data, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 323, 34-46.
- [5] Cinzano, P., Falchi, F., Elvidge, C.D. (2001). The first World Atlas of the artificial night sky brightness, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 328, 689-707.
- [6] Electricity and English song birds. (1897). Los Angeles Times, September 14, 7.
- [7] Garstang, R. H. (1989). Night-Sky Brightness at Observatories and Sites, Publications of the Astronomical Society of the Pacific, 101, 306-329.
- [8] Jerling, H.L. , Wooldridge, T.H. (1992). Lunar influence on distribution of a calanoid copepod in the water column of a shallow, temperate estuary, Marine Biology, 112, 309-312.
- [9] Jung, J., Hojnowski, C., Jenkins, H., Ortiz, A., Brinkley, C., Cadish, L., Evans, A., Kissinger, P., Ordal, L., Osipova, S., Smith, A., Vredeveld, B., Hodge, T., Kohler, S., Rodenhouse, N., Moore, M. Dielvertical migration of zooplankton in Lake Baikal and its relationship to body size. In Smirnov, A.I., Izmest'eva, L.R. (Eds.) Ecosystems and Natural Resources of Mountain Regions. Proceedings of the first international symposium on Lake Baikal: The current state of the surface and underground hydrospherein mountainous areas (pp. 131-140). Nauka, Novosibirsk.
- [10] Kaszowski, W., Ściężor, T., Kubala M., Dworak, T.Z. (2010). Wpływ warunków meteorologicznych na sztuczną poświatę niebieską, Ochrona powietrza w teorii i praktyce, 103-112.
- [11] Kloog, I., Haim, A., Portnov, B. (2008). Using kernel density function as an urban analysis tool Investigating the association between nightlight exposure and the incidence of breast cancer in Haifa, Israel, Computers, Environment and Urban Systems, 33, 55-63
- [12] Kloog, I., Haim A .,Stevens, R., Barchana, M., Portnov, B. (2008). Light at night co-distributes withincident breast but not lung cancer in the female population of Israel, Chronobiology International, 25, 65-81.
- [13] Kloog, I., Haim, A ., Stevens, R., Portnov, B. (2009). Global co-distribution of Light at Night (LAN) and cancers of prostate, colon, and lung in men, Chronobiology International, 26, 108-125.
- [14] Kolláth, Z. (2008). Wpływ światła sztucznego na Zselic Lanscape Protection Area, Przegląd Elektrotechniczny, 84, 76-79.
- [15] Kolláth, Z. Sky Quality Meter monitoring of the night sky at the Zselic Landscape Protection Area, Dark Sky Awarness, http://www.darkskiesawareness.org/sqm-zlpa.php
- [16] Kubala, M., Ściężor T., Dworak, T.Z., Kaszowski, W. (2009). Zanieczyszczenie świetlne w obszarze aglomeracji krakowskiej, Polish Journal of Environmental Studies, 18, 194-199.
- [17] Moore, M.V., Pierce, S.M., Walsh, H.M., Kvalvik, S.K., Lim, J.D. (2000). Urban light pollution alters the diel vertical migration of Daphnia, Verhandlungen des Internationalen Verein Limnologie, 27, 1-4.
- [18] Navara, K.J., Nelson, R .J. (1976). The dark side of light at night: physiological, epidemiological, and ecological consequences, Journal of Pineal Research, 43, 349-352.
- [19] Patat, F. (2003). UBVRI n ight sky brightness during sunspot maximum at ESO-Paranal, Astronomy and Astrophysics, 400, 1183-1198.
- [20] Rich. C., Longcore. T. (2005) (Eds) Ecological consequences of artificial night lighting, Island Press.
- [21] Sanhueza, P., Schwarz, H. E., Smith, M.G. (2007) The OPCC experience in protecting the skies of northern Chile, StarLight: A Common Heritage, 427-434.
- [22] Squires, W.A., Hanson H.E. (1918) The destruction of birds at the lighthouses on the coast of California, Condor, 20, 6-10.
- [23] Ściężor, T. (2005). Problem środowiskowego zanieczyszczenia świetlnego oraz zastosowanie amatorskich obserwacji astronomicznych dla określenia jego wielkości. Czasopismo Techniczne, 102, 145-164.
- [24] Ściężor, T., Kubala, M., Kaszowski, W., Dworak T.Z. (2010). Zanieczyszczenie świetlne nocnego nieba w obszarze aglomeracji krakowskiej. Analiza pomiarów sztucznej poświaty niebieskiej, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
- [25] Taylor, V.A., Jansen, R.A., Windhorst, R.A. (2004). Observing Conditions at Mount Graham: Vatican Advanced Technology Telescope UBVR Sky Surface Brightness and Seeing Measurements from 1999through 2003, Publications of the Astronomical Society of the Pacific, 116, 762-777.
- [26] V erheijen, F.J.(1960). The Me chanisms of the Trapping Effect of Artificial Light Sources Upon Animals, Archives Néderlandaises de Zoologie, 13, 1-107.
- [27] Verheijen, F.J. (1985). Photopo llution: artificial light optic spatial control systems fail to cope with. Incidents, causation, remedies, Experimental Biology, 44, 1-18.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BUS8-0028-0011