Wybrane postawy stanowiące zagrożenie na drodze - rola psychologii transportu w systemie działań na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego

• Autorzy: Ucińska M.

Warianty tytułu

EN

Selected hazardous attitudes on the road - the role of transport psychology in road safety system

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na bezpieczeństwo ruchu drogowego składa się wiele elementów, z których najważniejszymi są: człowiek, pojazd, droga i warunki drogowe. Spośród tych elementów pierwszeństwo ma człowiek, który stanowi jedyny świadomy element sytuacji drogowej i to zazwyczaj podejmowane przez niego działania wpływają na powstawanie wypadków drogowych. Postawy i zachowania, jakie kierowcy prezentują w trakcie jazdy, można świadomie kształtować i wybierać. Indywidualne cechy kierowcy (płeć, doświadczenie), cechy otoczenia, drogi, pojazdu oraz warunki atmosferyczne są jednym z elementów wpływających na podejmowane przez kierowcę decyzje o działaniach bezpiecznych lub ryzykownych. W artykule omówione zostaną wybrane postawy stanowiące zagrożenie na drodze ( alkohol, prędkość, rozmowa przez telefon komórkowy) oraz działania profilaktyczne, jakie podejmowane są przez psychologów transportu mające wpływać na zmianę tychże zachowań.

EN

Many elements consist on road safety, the most important are: driver, vehicle, road, road conditions. The driver has a priority and he is the only conscious part of the road situation and usually because of his behavior the road accident happens. Attitudes and behaviors that represent the driver while driving, can be consciously shaped and chosen. Individual driver features (gender, experience), as well as characteristics of the environment, roads, vehicle and weather conditions are one of the elements influencing the decisions taken by the driver of safe or risky activities. This paper will discuss some of the attitudes on the road (speed, talking on a cell phone, alcohol) and prophylactic activities that are undertaken by transport psychologists to reduce these behaviors on the road.

Słowa kluczowe

PL

profilaktyka; psychologia transportu; zagrożenie na drodze; alkohol; prędkość; telefon komórkowy

EN

prevention; transport psychology; alcohol; speed; cell phone

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Logistyka
• Rocznik: 2012
• Tom: nr 3
• Opis fizyczny: Pełny tekst na CD, Bibliogr. 22 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Ucińska M.

• Instytut Transportu Samochodowego, Zakład Psychologii Transportu i Fizjologii; 03-301 Warszawa; ul. Jagiellońska 80,

Bibliografia

• [1] Alkohol i kierowca, Praca zbiorowa, PARPA, Warszawa 2002.
• [2] Badania OMNIMAS przeprowadzonego przez TNS OBOP w okresie 4-7 marca na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie Polaków w wieku 18 lat i więcej, którzy prowadzą samochód; łączna liczba wywiadów 432. Raport z dnia 27 lipca 2010.
• [3] Butler I.: Substancje psychoaktywne w ruchu drogowym, Czasopismo BRD nr 1/2007, ITS, Warszawa 2007.
• [4] http://www.krbrd.gov.pl/predkosc.htm - data dostępu 10.11.2010.
• [5] Komisja Europejska - Bezpieczeństwo Drogowe http://ec.europa.eu/transport/road_safety/topics/behaviour/fitness_to_drive/index_pl.htm
• [6] Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii - http://www.kbpn.gov.pl - data dostępu 12.11.2010.
• [7] McEvoy, S.P., Role of mobile phones in motor vehicle crashes resulting in hospital attendance; a case-crossover study, British Medical Journal, July 12, 2005.
• [8] Moskowitz, H., and Fiorentino, D.: A Review of the Literature on the Effects of Low Doses of Alcohol on Driving-Related Skills. Washington, DC: National Highway Traffic Safety Administration (NHTSA), 2000.
• [9] Nadmierna prędkość trzymaj ją na wodzy, http://www.arrivealive.vic.gov.au/downloads/roadssafe/Speed_Keep_it_down_POLISH.pdf - data dostępu 01.12.2009.
• [10] Strayer D. L., Drews F. A., Crouch D. J.: A Comparison of the Cell Phone Driver and the Drunk Driver, Human Factors, 2, (48) 2006.
• [11] Teesson M., Degenhardt L., Hall W.: Uzależnienia, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
• [12] The Mobile Phone Report, Direct Line Insurance, United Kingdom, 2002.
• [13] The risk of using mobile phone while driving, http://www.rospa.com/roadsafety/info/mobile_phone_report.pdf - data dostępu 09.11.2010.
• [14] Tokarczyk E.: Funkcja edukacyjna psychologicznych badań kierowców. Praca statutowa Nr 6062 / ZPK / 99, ITS, Warszawa, praca niepublikowana, 1999.
• [15] Tokarczyk E.: Czynniki etiologiczne zachowań trzeźwościowych kierujących pojazdami. Prace 2007, Zeszyty Naukowe ITS, Zeszyt 99, Instytut Transportu Samochodowego, Warszawa, s. 85-98
• [16] Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 1997 r. Nr 98 poz. 602 z póź. zmianami). Ostatnia zmiana z 2010 r. Dz. U. Nr 152 poz. 1018.
• [17] Wicher J.: Pojazdy samochodowe. bezpieczeństwo samochodów i ruchu drogowego. WKŁ. Warszawa, 2004.
• [18] WHO: Word Report on Road Traffic Injury Prevention. Genewa 2004.
• [19] Wypadki drogowe w Polsce w 2010 roku, KGP, BRD, Warszawa, 2011
• [20] Zador P.L., Krawchuck S.A.; and Voas R.B.: Alcohol-related relative risk of driver fatalities and driver involvement in fatal crashes in relation to driver age and gender: An update using 1996 data. J Stud Alcohol 61:387-395, 2000.
• [21] Zielińska A.: 50 km/h w miastach - początek bezpieczniejszego jutra. Kwartalnik Motoryzacyjny BRD nr 1/2000. Wyd. ITS.
• [22] Zielińska A: Rok 2010 punktem odniesienia dla Programu BRD na lata 2011-2020. Analiza danych statystycznych. Kwartalnik Motoryzacyjny BRD nr 1/2011. Wyd. ITS.