Porównanie wybranych metod wyznaczania dat początku i końca okresu wegetacyjnego na przykładzie Lubelszczyzny

• Autorzy: Bartoszek K. , Węgrzyn A. , Kaszewski B. M. , Siłuch M.

Warianty tytułu

EN

Comparision of selected methods for determining onset and end of the growing season on the example of the Lublin Region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy jest porównanie dat początku i końca okresu wegetacyjnego obliczonych dwiema tradycyjnymi metodami oraz ocena zróżnicowania tak określonych dat na przykładzie wybranych punktów pomiarowych na obszarze Lubelszczyzny. Dane dotyczące średnich dobowych wartości temperatury powietrza z lat 1976-2010 pochodziły z 5 stacji meteorologicznych z obszaru Lubelszczyzny: Bezek, Lublin-Radawiec, Terespol, Włodawa i Zamość. Ocenę zróżnicowania między analizowanymi dwiema metodami dokonano, stosując test U Manna-Whitneya oraz Kołmogorowa-Smirnowa. Na podstawie uzyskanych wyników badań należy stwierdzić, że przy wyznaczaniu średniej wieloletniej daty początku oraz końca okresu wegetacyjnego można zamiennie stosować zarówno metodę Huculaka i Makowca, jak i Gumińskiego, gdyż zostały wykazane nieistotne różnice między datami określonymi obiema metodami. Średnie daty początku okresu wegetacyjnego różniły się między metodami maksymalnie o dwa dni. Według metody Gumińskiego największa liczba dat początku okresu wegetacyjnego przypadała między 31 marca a 6 kwietnia, a według metody Huculaka i Makowca między 24 a 30 marca, który to okres wyróżniał się znacznie na tle pozostałych przedziałów czasowych. W przypadku końca okresu wegetacyjnego według metody Gumińskiego na wszystkich stacjach meteorologicznych największa liczba dat przypadała między 27 października a 9 listopada, a według metody Huculaka i Makowca najwięcej dat było w okresie od 27 października do 2 listopada.

EN

The aim of this study is the assessment of the differences between the results of using two methods (Gumiński and Huculak-Makowiec) of determining onset and end of the growing season. Daily mean air temperature data in the period 1976-2010 were gathered for five meteorological stations in the area of the Lublin Region: Bezek, Lublin-Radawiec, Terespol, Włodawa and Zamość. The assessment of the differences between the two methods were made using the Mann-Whitney U test and the Kolmogorov-Smirnov test. Mean dates of onset of the growing season calculated on the basis of Gumiński and Huculak- -Makowiec methods differed only by a maximum of two days. Studies have shown that in the period 1976-2010 both methods usually pointed different growing season which was characterized by the earliest or latest start and end of the season. At all meteorological stations, the distribution of dates for onset of the growing season was close to normal, but between two methods some differences in its specificity were observed. On the basis of class intervals of seven days it can be concluded that after Gumiński's method the largest number of dates of onset of the growing season fell between 31st March and 6th April, while after the Huculak-Makowiec method it was the period between 24th and 30th March. Dates of end of the growing season for all meteorological stations fell at the turn of October and November. The difference between dates calculated on the basis of two methods was negligible - it was only 2 days. At all meteorological stations the largest number of dates of end of the growing season fell between 27th October and 9th November after the Gumiński method, and between 27th October - 2nd November, after the Huculak-Makowiec method.

Słowa kluczowe

PL

okres wegetacyjny; metoda Gumińskiego; metoda Huculaka i Makowca; Lubelszczyzna

EN

growing season; Gumiński method; Huculak and Makowiec method; Lublin Region

• Wydawca: Polskie Towarzystwa Geofizyczne ; Komitet Geofizyki PAN
• Czasopismo: Przegląd Geofizyczny
• Rocznik: 2012
• Tom: Z. 1
• Strony: 123--134
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Bartoszek K.

autor

Węgrzyn A.

autor

Kaszewski B. M.

autor

Siłuch M.

• Pracownia Agrometeorologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Bibliografia

• 1.Degirmendźić J., Kożuchowski K., 2004, Zmiany termicznych pór roku w Łodzi w latach 1947-2003. [w:] 100 lat obserwacji meteorologicznych w Łodzi, red. K. Kłysik, Acta Geogr. Lodź., 89, 59-71.
• 2.Górski X, 2002, Współczesne zmiany agroklimatu Polski. Pam. Put, 130, 241-250.
• 3.Gumiński R., 1948, Próba wydzielenia dzielnic rolniczo-klimatycznych w Polsce. Prz. Met. i Hydr., 1, 1, 7-20.
• 4.Huculak W., Makowiec M., 1977, Wyznaczanie meteorologicznego okresu wegetacyjnego na podstawie jednorocznych materiałów obserwacyjnych. Zesz. Nauk. SGGW, 25, 65-72.
• 5.Kossowska-Cezak U., 2005, Zmiany termicznych pór roku w Warszawie w okresie 1933-2004. Prz. Geof., 50, 3-4, 265-277.
• 6.Krysicki W., Bartos J., Dyczka W., Królikowska K., Wasilewski M.J., 1999, Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna w zadaniach. Część II. Statystyka matematyczna. PWN, Warszawa, ss. 329.
• 7.Krzyżewska A., 2007, Dane internetowe NCDC a dane pomiarowe IMGW - porównanie na przykładzie stacji Lublin Radawiec (1995-1999). [w:] 200 lat regularnych pomiarów i obserwacji meteorologicznych w Gdańsku, red. M. Miętus, J. Filipiak i A. Wyszkowski, IMGW, ser. Monografie, Warszawa, 135-145.
• 8.Lott N., Anders D.D., 2000, NNDC climate data online for use in research, applications, and education. Twelfth Conference on Applied Climatology, May 8-11, 2000, Asheville, NC, American Meteorological Society, Boston, 36-39.
• 9.Mager P Kopeć M., 2010, Okres wegetacyjny w Polsce i w Europie w dobie obserwowanego ocieplenia. [w:] Klimat Polski na tle klimatu Europy. Zmiany i ich konsekwencje, red. E. Bednorz, L. Kolendowicz, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 49-63.
• 10.Makowiec M., 1983, Wyznaczanie termicznych pór roku. Prz. Geof., 28, 2, 209-220.
• 11.Nowosad M., Filipiuk E., 1998, Zmiany czasu trwania termicznych pór roku w Lublinie w latach 1951-1995. Acta Univ. Lodz., Folia Geogr. Phys., 3, 231-240.
• 12.Piotrowicz K., 2000, Zróżnicowanie termicznych pór roku w Krakowie. Prace Geogr., IG UJ, 105, 111-124.
• 13.Węgrzyn A., 2007, Ocena okresu wegetacyjnego na Lubelszczyźnie w latach 1951-1990. I. Klasyfikacja dat początku. Annales UMCS, sec E, 62, 1, 23-30