Ocena przydatności danych gridowych w wyznaczaniu dat początku i końca okresu wegetacyjnego

• Autorzy: Bartoszek K. , Węgrzyn A. , Kaszewski B. M. , Siłuch M.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of usefulness of the grid data in the setting of dates for onset and end of growing season

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy jest określenie przydatności danych pochodzących z reanaliz (dane gridowe) do określania dat początku i końca okresu wegetacyjnego. Z tego względu dokonano porównania otrzymanych wyników z charakterystykami okresu wegetacyjnego, które zostały wyznaczone na podstawie wartości temperatury powietrza pochodzących z pomiarów bezpośrednich na wybranych stacjach meteorologicznych. Średnie dobowe wartości temperatury powietrza z lat 1976-2010 pozyskano z 5 stacji meteorologicznych z obszaru Lubelszczyzny: Bezek, Lublin-Radawiec, Terespol, Włodawa i Zamość. Ponadto skorzystano ze średnich dobowych wartości temperatury powietrza pochodzących z reanalizy NCEP/NCAR, ERA-40/Interim oraz z bazy danych E-OBS, wersja 4.0. Ocenę zróżnicowania między seriami dat początku i końca okresu wegetacyjnego dokonano, stosując test U Manna- Whitneya oraz Kołmogorowa-Smirnowa. Współczynniki korelacji między wyznaczonymi datami początku i końca okresu wegetacyjnego na podstawie danych gridowych a datami opartymi na pomiarach bezpośrednich odznaczały się wysoce istotną statystycznie współzmiennością (na poziomie a=0,01), niezależnie od punktu pomiarowego i zastosowanej metody. Zostały natomiast stwierdzone istotne statystycznie różnice (a=0,05) między datami obliczonymi na podstawie danych pochodzących z reanalizy NCEP/NCAR a datami określonymi z pozostałych serii danych. W badanym okresie daty wyznaczone obiema metodami wykazywały na każdej stacji meteorologicznej tendencję do coraz wcześniejszego początku okresu wegetacyjnego. Z ostrożnością jednakże należy formułować wnioski w nawiązaniu do istotności statystycznej współczynników kierunkowych trendów, które zostały określone przy zastosowaniu danych gridowych.

EN

The aim of this paper is the assessment of differences between the characteristics of the growing season calculated on the basis of air temperature values derived from meteorological stations and referring to the results of various reanalysis (grid data). Daily mean air temperature data in the period 1976-2010 were gathered from five meteorological stations in the area of the Lublin Region: Bezek, Lublin-Radawiec, Terespol, Włodawa and Zamość. To evaluate the usefulness of the grid data to determine dates for onset and end of growing season, daily mean air temperature values derived from NCEP/NCAR, ERA-40/Interim reanalysis and E-OBS database v.4.0. To determine dates for onset and end of growing season Gumiński and Huculak-Makowiec methods were used. Assessment of the differences between dates derived from different databases were made using the Mann-Whitney U test and the Kolmogorov-Smirnov test. Correlation coefficients between dates derived from grid data and dates referred to meteoroŹlogical station measurements were characterized by a highly statistically significant values (a=0,01). Moreover, statistically significant differences (a=0,05) between dates calculated on the basis of grid data from NCEP/NCAR reanalysis and dates derived from the other databases were found. In the period 1976-2010 a tendency to an earlier onset of the growing season was observed. In the case of the Gumiński method, a statistically significant (a=0,05) downward trend in Terespol was indicated. Referred to Huculak-Makowiec method the same results were obtained but in Bezek and Zamość. Dates of end of the growing season determined on the basis of both methods and all analyzed databases indicated an upward trend. In this case, statistically significant trend coefficients were indicated for the Gumiński method in Włodawa, whereas for the Huculak-Makowiec method in Bezek and Zamość.

Słowa kluczowe

PL

okres wegetacyjny; dane gridowe; Lubelszczyzna

EN

growing season; gridded dataset; Lublin Region

• Wydawca: Polskie Towarzystwa Geofizyczne ; Komitet Geofizyki PAN
• Czasopismo: Przegląd Geofizyczny
• Rocznik: 2012
• Tom: Z. 1
• Strony: 109--121
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., tab., wykr,.

Twórcy

autor

Bartoszek K.

autor

Węgrzyn A.

autor

Kaszewski B. M.

autor

Siłuch M.

• Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS - Lublin,

Bibliografia

• 1.Alexandersson H., 1986, A homogeneity test applied to precipitation data.J. Climatol, 6, 6, 661-675.
• 2.Dee D.P. i in., 2011, The ERA-Interim reanalysis: configuration and performance of the data assimilation system. Q. J. Roy. Meteorol. Soc, 137, 656, 553-597.
• 3.Giles B.D., 2005, Reanalysis projects, [w:] Encyclopedia of World Climatology, red. J.E. Oliver, Springer, Cornwall, 615-617.
• 4.Gumiński R., 1948, Próba wydzielenia dzielnic rolniczo-klimatycznych w Polsce. Prz. Met. i Hydr., 1,1, 7-20.
• 5.Haylock M.R. i in., 2008, A European daily high-resolution gridded dataset of surface temperature and precipitation. J. Geophys. Res., 113, D20119, doi:10.1029/2008JD010201.
• 6.Huculak W., Makowiec M.,1977, Wyznaczanie meteorologicznego okresu wegetacyjnego na podstawie jednorocznych materiałów obserwacyjnych. Zesz. Nauk. SGGW, 25, 65-72.
• 7.Kalnay E. i in., 1996, The NCEP/NCAR 40-year reanalysis project. Bull. Amer. Meteor. SOC, 77, 437-470.
• 8.Kendall M.G., 1975, Rank Correlation Measures. Charles Griffin, London, UK.
• 9.Krysicki W., BartosJ-, DyczkaW., Królikowska K., Wasilewski M.J., 1999, Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna w zadaniach. Część II. Statystyka matematyczna. PWN, Warszawa, ss. 329.
• 10.Miętus M., 2002, O ciągłości i jednorodności wieloletnich serii klimatycznych na przykładzie rezultatów pomiarów w Koszalinie, [w:] Działalność naukowa profesora Władysława Gorczyńskiego i jej kontynuacja, red. G. Wójcik, K. Marciniak; Wydawnictwo UMK, Toruń, 321-335.
• 11.Miętus M. (red.), 2009, O przydatności rezultatów globalnych reanaliz NCEP i ERA-40 do opisu warunków termicznych w Polsce. Wyd. IMGW, Warszawa, ss. 91.
• 12.Niedźwiedź T. (red.), 2003, Słownik meteorologiczny. PTGeof., IMGW, Warszawa.
• 13.Pilarski M., Walczakiewicz S., Marosz M., 2010, Ocena przydatności reanalizy NCEP/NCAR w badaniach zmienności warunków pluwialnych w Polsce, [w:] Woda w badaniach geograficznych, red. T. Ciupa, R. Suligowski, Wyd. Instytutu Geografii Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach, 383-393.
• 14.Pruchnicki J., 1987, Metody opracowań klimatologicznych. PWN, Warszawa, ss. 203.
• 15.Uppala S.M. i in., 2005, The ERA-40 reanalysis. Q, J. Roy. Meteorol. Soc, 131, 612, 2961-3012.