Metody umożliwiające tworzenie scenariuszy zmian ekstremalnych zjawisk termicznych na podstawie symulacji RCM

• Autorzy: Jędruszkiewicz J.

Warianty tytułu

EN

Methods enabling creation of the extreme temperature scenario on the basis of the RCM simulations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Podstawowym celem pracy jest prezentacja wybranych metod wykorzystywanych w badaniach nad modelowanymi zmianami ekstremalnych warunków termicznych oraz omówienie ich zalet i wad. Opisane metody zostały przedstawione na tle wyników symulacji temperatury wybranych regionalnych modelach klimatu dla obszaru Polski. Dane regionalnych modeli klimatu oraz danych obserwacyjnych sprowadzono do wspólnej siatki punktów o rozdzielczości 0,2°. Następnie poprawiono symulacje na lata 2021-2050 o błąd z okresu referencyjnego 1971-2000 za pomocą metody kwantylowej. Pierwszą z proponowanych jest metoda względna oparta na analizie zmiany między wybranymi okresami dla 5, 25, 50, 75 i 95% kwantyla temperatury maksymalnej i minimalnej. Następnie opisano wybrane metody bezwzględne wykorzystujące określoną wartość progową, m.in.: liczba dni upalnych, gorących, przymrozkowych, mroźnych, nocy tropikalnych. Ponadto zastosowano wskaźnik TS28, będący modyŹfikacją indeksu stosowanego w pracach Kysely'a dla obszaru Czech. Wyniki regionalnych modeli klimatu uśredniono i zestawiono w „multi-model”. Wszystkie prezentowane metody wskazują na wzrost maksymalnej i minimalnej temperatury powietrza. Większy wzrost temperatury minimalnej niż maksymalnej prowadzi do zmniejszenia średniej dobowej amplitudy temperatury powietrza.

EN

The aim of the paper is presentation of methods used in elaboration of future changes in thermal extremes based on the regional climate models results. Firstly, simulation data for the period 2021-2050 were corrected by quintile-quintile method on the basis of the reference period data (1971-2000) from observation and model. Then all model results were set up into one “multi-model”. In the first stage the relative method were presented. Seasonal differences in 5, 25, 50, 75 and 95% quantiles between 2021-2050 and 1971-2000 periods in Poland. Then the absolute methods were described. These methods rely on particular threshold exceedance like changes in hot days/tropical nights with maximum/minimum temperature equal or exceeding 30°/above 20°C and 25°C respectively. In the last part of the paper the changes in average annual cumulative maximum temperature excess of 28°C in the heat wave (TS28) were examined. Projections of extreme temperature changes has been made on the basis of the 25 km resolution - regional climate model data for A1B scenario obtained from ENSEMBLES project and Max Planck Institute for 1971-2000 and 2021-2050. The observations from 40 stations in Poland were obtained from the Institute of Meteorology and Water Management - National Research Institute. All methods show the increase of the maximum and minimum temperature. The highest warming is projected for the lowest temperature in winter. On the other hand the lowest increase of the maximum temperature can be seen in higher quintile in summer. The TS28 index and other climate indices indicate the highest increase of maximum temperature in South and minimum temperature in Northeast Poland.

Słowa kluczowe

PL

regionalne modele klimatu; multimodel; ekstrema termiczne

EN

regional climate models; multi-model; thermal extremes

• Wydawca: Polskie Towarzystwa Geofizyczne ; Komitet Geofizyki PAN
• Czasopismo: Przegląd Geofizyczny
• Rocznik: 2012
• Tom: Z. 1
• Strony: 97--107
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Jędruszkiewicz J.

• katedra meteorologii i Klimatologii, Uniwersytet Łódzki, Łódź,

Bibliografia

• 1.Deque M., 2007, Frequency of precipitation and temperature extremes over France in an anthropogenic scenario, Model results and statistical correction according to observed values. Global and Planetary Change, 57, 16-26.
• 2.Dubrovsky M., Metelka L., Semeradova D., Trnka M., Halasova O., Ruzicka M., Nemesova I., Kliegrova S., Zalud Z., 2006, The CaliM&Ro Project, Calibration of Met&Roll Weather Generator for sites without or with incomplete meteorological observations, [w:] Tveito O.E., Pasqui M. (red.), Weather Types Classifications. Proc. 5th EMS Annual Meeting, Session AW8, 98-107.
• 3.Knutti R., Furrer R., Tebaldi C, Cermak J., Gerald A.M., 2010, Challenges in Combining Projections from Multiple Climate Models. J. Climate, 23, 2739-2758.
• 4.Kysely J., 2000, Changes in the occurrence of extreme temperature events. Autoreport on Doctoral Thesis, Department of Meteorology and Environment Protection, Charles University, Prague, 1-23
• 5.Kysely J., 2010, Recent severe heat waves in central Europe, how to view them in a long-term prospect? Int. Jour, of Climat., 30, 89-109.
• 6.Piani C, Haerter J. O., Coppola E., 2010, Statistical bias correction for daily precipitation in regional climate models over Europe.Theoretical and Applied Climatology, 99, 187-192.
• 7.Wibig J., Jaczewski A., Brzóska B., Konca-Kędzierska K., Pianko-Kluczyńska K., w druku, Mean and extreme temperature changes over Poland in an anthropogenic scenario for 2011-2030.
• 8.Willmott C. ]., 1981, On the validation of models. Physical Geography, 2, 184-194.
• 9.Willmott C. J., 1984, On the evaluation of model performance in physical geography, [w:] Gaile G. L, Willmott C. J. (red.), Spatial statistics and models, wyd. Kluwer, 443-460.