Stulecie pierwszej syntezy klimatu ziem polskich Eugeniusza Romera

• Autorzy: Morawska-Horawska M.

Warianty tytułu

EN

Centenary of the first synthesis of Poland's climate by Eugeniusz Romer

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiona praca Eugeniusza Romera oparta jest na materiałach z okresu 1871-1890. Po raz pierwszy została opublikowana w 1910 r. w Szwajcarii, w języku francuskim, i spotkała się z dużym zainteresowaniem ze strony klimatologów. W języku polskim ukazała się w 1912 r. w Encyklopedii Polskiej pt. Klimat ziem polskich. Wynikiem tej pracy, fundamentalnej dla polskiej klimatologii, było m. in. wytypowanie dziedzin klimatycznych Polski oraz udowodnienie istnienia klimatu polskiego. Podstawą wytypowania dziedzin klimatycznych była temperatura powietrza, a w szczególności izotermy sprowadzone do poziomu morza. Romer dementuje w tej pracy tezę o przejściowości klimatu Polski pomiędzy oceanicznym zachodem i kontynentalnym wschodem Europy. Istnienie klimatu polskiego potwierdził E. de Martonne, jeden z najwybitniejszych geografów francuskich, uwzględniając ten typ klimatu w klasyfikacji klimatów kuli ziemskiej i znajdując jego odpowiednik na pograniczu amerykańsko-kanadyjskim i na Syberii w południowej połaci kraju amurskiego.

EN

The study by Eugeniusz Romer presented here is based on materials from the years 1871-1890. It was first published in 1910 in Switzerland in French and was recited by climatologists with great interest. In Polish, it was first published in 1912 in Polish Encyclopedia (Encyklopedia Polska), titled The Climate of Polish Lands (Klimat ziem polskich). The study, which was central to Polish climatology, identified Polish climate zones and also proved the existence of Polish climate. The climate zones were defined on the basis of air temperature, and especially isotherms reduced to sea level. In his paper, Romer refutes the thesis that Polish climate is an intermediate one between the oceanic west and the continental east of Europe. The existence of the Polish climate was confirmed by de Martonne, one of the most outstanding French geographers. He included this climate type in the overall classification of the Earth's climate varieties and found its counterparts in the borderland between US and Canada, as well in Siberia, in the southern part of Outer Manchuria.

Słowa kluczowe

PL

polski klimat; dziedziny klimatyczne Polski

EN

Polish climate; climate zones of Poland

• Wydawca: Polskie Towarzystwa Geofizyczne ; Komitet Geofizyki PAN
• Czasopismo: Przegląd Geofizyczny
• Rocznik: 2011
• Tom: Z. 3-4
• Strony: 257--264
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., wykr.

Twórcy

autor

Morawska-Horawska M.

• IMGW - Kraków

Bibliografia

• 1.Kosiba A., 1955, Działalność naukowa Eugeniusza Romera w dziedzinie klimatologii. Czas. Geogr., 26, 1-2, 76-125.
• 2.Kosiba A., 1962, Charakterystyka twórczości Eugeniusza Romera. Prace Romera w dziedzinie klimatologii i hydrometeorologii, [w:] Wybór Prac, 3, Pol. Tow. Geogr. PWN, Warszawa, 9-20.
• 3.Morawska-Horawska M., 2000, Młodzieńcza rozprawa naukowa Eugeniusza Romera na tle współczesnych osiągnięć, [w:] Działalność człowieka i jego środowisko. Księga ku czci M. Kozaneckiej, Kraków, Wyd. Nauk. Akad. Pedagog., 29-45.
• 4.Morozowska L, 1996, Eugeniusz Romer (1871-1954). Gaz. Obs. JMGW, 45, 5, 9-13 i 45, 6, 15-20.
• 5.Nałkowski W., 1887, Polska. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 7, pod redakcją Chlebowskiego i Walewskiego, Warszawa, 617.
• 6.Paszyński ]., Niedźwiedź T, 1999, Klimat, [w:] Geografia Polski, Środowisko przyrodnicze, red. L. Starkel, PWN Warszawa, 288-339.
• 7.Romer E., 1910, Esquisse climatique de 1'ancienne Pologne. Bull. De la Soc. vaudoise, de Sc.Nat. Lausanne, t. 46, 203-233.
• 8.Romer E., 1912, Klimat ziem polskich, [w:] Encyklopedia Polska, t. 1, Kraków, Akad. Umiejętności, 171-248.
• 9.Romer E., 1938, Pogląd na klimat Polski. Czas. Geogr., 16, 3, 193-224, oraz 1962, Wybór Prac, 3, Poi. Tow. Geogr., PWN Warszawa, 329-361.
• 10.Romer E., 1939-1946, Rozmyślania klimatyczne. Czas. Geogr., 17, 3-4, 11-85.
• 11.Romer E., 1946, Czy Polska była do r. 1939 "Krainąprzejściową"?. Prz. Geogr., 20, 1-7.
• 12.Romer E., 1949, Regiony klimatyczne Polski. Prace Wrocławskiego Tow. Nauk., seria B, 16, 5-27.
• 13.St. P., 1912, Romer E. Esquisse climatique de 1'ancienne Pologne. Czas. Pol. Tow. Przyr. im. Kopernika Kosmos, 37, 386-387.
• 14.Sujkowski A., 1911, Nowe Książki. Eugene Romer. Esquisse climatique de 1'ancienne Pologne. Ziemia, Tygodnik Krajozn. Ilustr., 2, 662-663.
• 15.Zinkiewicz W, 1955, Romerowska regionalizacja klimatu Polski. Czas. Geogr., 26, 1-2, 136-151.