Tornado w rejonie Częstochowy – 20 lipca 2007. Część II: Analiza synoptyczna

• Autorzy: Parfiniewicz J.

Warianty tytułu

EN

20th of July 2007 explosive convection over Europe with tornado in Poland. Part I. Synoptic background

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

20 VII 2007 r. eksplozja gwałtownej konwekcji dotknęła liczne kraje Europy: Anglię, Niemcy, Polskę i Ukrainę. Groźne burze spowodowały ekstremalne powodzie (Wyspy Brytyjskie i Ukraina) oraz niszczące wiatry, włączając tornado w Polsce. Przypadek ten był szeroko dyskutowany, zwłaszcza w mediach brytyjskich, nierzadko upatrujących źródła jego wystąpienia w zmieniającym się klimacie. Dla przykładu, komentarz renomowanego Instytutu Walkera (2007) wskazuje, m.in., że przyczyną powodującą, iż prąd strumieniowy latem 2007 został przemieszczony dalej na południe niż normalnie (co stanowiło kluczową osobliwość powodzi) była "niezwykła aktywność azjatycko-hinduskiego monsunu letniego" i dalej wyraża nadzieję, iż "eksperymenty z modelami atmosferycznymi ...wyjaśnią te możliwe dalekie związki". Do analizy synoptycznej wykorzystano symulacje modelem niehydrostatycznym COSMO-Lm nad Europą. Wiele charakterystycznych osobliwości procesu synoptycznego zostało poprawnie odtworzonych przez model i pomogło zrozumieć mechanizmy sterujące tym przypadkiem.

EN

On the 20 July 2007 explosive convection weather event has affected number of Europe countries: England, Germany, Poland and Ukraine. Severe storms caused extreme floods (Britain and Ukraine) and damaging winds, with tornado in Poland. The case has been broadly discussed, especially in British media, not rarely suggesting its climate change origin. For instant, the Walker Institute briefing note, 2007, indicates among others that the reason why " the jet stream was further south than normal during summer 2007" (recognized as the key feature for floods) was "a very vigorous Indian/Asian Summer Monsoon” and hopes in "experiments with atmospheric models .. to clarify these possible links". Here, for synoptic analysis purpose, additionally to standard weather charts, radar and satellite pictures, COSMO - Lm nonhydrostatic model simulations over Europe has been performed and thoroughly 3D examined. Many synoptic futures were correctly reproduced by the model and helped to understand the mechanisms that control the case.

Słowa kluczowe

PL

tornado; analiza synoptyczna; superkomórka burzowa; kropla arktycznego chłodu; polarny prąd strumieniowy; eksplozja konwekcji; strumienie zasilające; schemat konceptualny Bergerona-Browninga vs. Shapiro-Kaysera

EN

tornado; synoptic analysis; thunderstorm supercell; drop of arctic cold; polar jet; explosive convection; conveyer belts; conceptual scheme of Bergeron-Browning vs. Shapiro- Kayser

• Wydawca: Polskie Towarzystwa Geofizyczne ; Komitet Geofizyki PAN
• Czasopismo: Przegląd Geofizyczny
• Rocznik: 2009
• Tom: Z. 3-4
• Strony: 147--159
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., fot., wykr.

Twórcy

autor

Parfiniewicz J.

• IMGW Warszawa

Bibliografia

• 1.Bebłot G., Hołdal., RorbekK., 2007, Trąba powietrzna w rejonie Częstochowy wdniu 20 lipca 2007 roku. IMGW, Oddział Kraków, Górnośląskie Centrum Hydro-Meteorologiczne w Katowicach, s. 18.
• 2.Bergeron T., 1937, On the physics of fronts, Bull. Amer. Met. Soc, 18, 265-275.
• 3.Bjerknes J., 1919, On the structure of moving cyclones. Geophys. Publikasjoner., Norske Videnkaps-Akad., Oslo, 1, nr 1, 1-8.
• 4.Bjerknes J., Solberg H., 1921, Meteorological conditions for the formation ofrain. Geophys. Publikasjoner., Norske Videnkaps-Akad., Oslo, 2, nr 3, 1-60.
• 5.Browning K.A., Harrold T.W., 1969, Air motion and precipitation growth in a wave depressiion. Q.J.R. Meteorol. Soc, 95, 288-309.
• 6.Browning K.A., Monk G.A., 1982, A simple model for the synoptic analysis of cold fronts. QJ.R. Meteorol. Soc, 108, 435-452.
• 7.Browning K.A., 1985, Conceptual models of precipitation systems. The Meteorological Magazine, 111, 1359, t. 114,293-319.
• 8.Browning K.A., Hill F.F., 1985, Mesoscale analysis of a polar trough interacting with a polar front. Q.J.R. Meteorol. Soc, 111, 445-462;
• 9.Browning K.A., Jerret D., Oakley T., Roberts N.M., 1998, Cold frontal structure derived from radar wind profiles. Meteorol. Appl., 5 , 67-74.
• 10.Browning K.A., Panagi P.., Dicks E.M., 2002, Multi-sensor synthesis of the mesoscale structure of a cold-air comma cloud system. Meteorol. Appl., 9, 155-175.
• 11.Fujita T.T., 1981, Tornadoes and downbursts in the context of generalized planetary scales. J. Atmos. Sci., 38, 1511-1534.
• 12.Meaden G.T., 1985, Tornadoes in Britain, TORRO. Bradford-on-Avon, Wiltshire Prepared for H.M. Nuclear Installations Inspectorate, 8.131.
• 13.Schultz D.M., Keyser D., Bosart L.F., 1998, The effect oflarge-scale flow on low-level frontal structure and evolution in midlatitude cyclones. Mon. Wea. Rev., 126, 1767-1791.
• 14.Shapiro M.A.,1989, The mesoscale structure of extratropical marine cyclones. IAMAP 89, Fifth Sci. Assem. of the Intern. Assoc. of Met. And Atm. Phys., Univ. od Reading, UK; MP 24-28.
• 15.Shapiro M.A., Keyser D., 1990, Fronts, jet streams and the tropopause [w:] Extratropical Cyclones, The Erik Palme'n Memorial Volume, red. Newton C.W., Holopainen E.O., Amer. Meteor. Soc, 167-191.
• 16.Walker Institute, 2007, The exceptional UK rainfall and flooding of summer 2007. Walker Institute briefing; University of Reading; http://www.walker-institute.ac.uk/ publications/ factsheets/walker% 20factsheet% 20summer% 2007_MN.pdf