Organizacja życia naukowego w dwudziestoleciu międzywojennym we Lwowie

• Autorzy: Kowalczuk J.

Warianty tytułu

EN

Higher education in Lvov in the period between the two world wars

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Lwów w okresie dwudziestolecia międzywojennego był obok Warszawy, Krakowa i Wilna, jednym z miast Polski, które stanowiły o świetności Rzeczpospolitej. Druga wojna światowa obaliła gmach RP, miasta kresowe Lwów i Wilno znalazły się poza kordonem, a przecież ich kultura, nauka i sztuka, wraz z nauką, kulturą i sztuką Krakowa i Warszawy, stanowiły przez lata o świetności Polski. Dziś o Lwowie (o Wilnie też) trzeba mówić w czasie przeszłym. Przez długie dziesięciolecia w PRL o Lwowie milczano, tej nazwy nie było w szkole, książce, radiu, prasie, telewizji. We Lwowie w okresie dwudziestolecia międzywojennego funkcjonowało pięć uczelni wyższych: Uniwersytet im. Jana Kazimierza (UJK), Politechnika Lwowska, Akademia Handlu Zagranicznego, Akademia Medycyny Weterynaryjnej oraz Konserwatorium Muzyczne, a także: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, muzea (przeszło 20), Teatr Wielki, biblioteki uczelni wyższych i wiele innych ośrodków kultury, sztuki i nauki. To one stanowiły o świetności Miasta, Miasta wielu pamiątek narodowych, budowli historycznych, siedziby trzech archidiecezji – metropolii (rzymsko-katolickiej, grecko-katolickiej i ormiańskiej, miejsca słynnych Targów Wschodnich i Panoramy Racławickiej. Katedra Geofizyki i Meteorologii UJK pod kierownictwem prof. Henryka Arctowskiego, jedyna w ówczesnym polskim szkolnictwie wyższym, podejmowała te kierunki badawcze, które miały charakter interdyscyplinarny i przyczyniały się do rozpoznawania obszarów Polski Południowo-Wschodniej pod względem surowcowym. Profesor H. Arctowski skupił wokół siebie grono wybitnych pracowników nauki, którzy po II wojnie światowej, zmuszeni do opuszczenia Lwowa i swoich placówek naukowych, podjęli rekonstrukcję geofizycznych ośrodków badawczych w wielu miastach Polski w jej granicach powojennych,

EN

In the period between the two World Wars, Lvov played a significant cultural role alongside other Polish cities: Warsaw, Krakow and Vilnius. During the Second World War the Republic of Poland lost its independence. The Eastern cities such as Lvov and Vilnius, together with their cultural impact were not any longer part of the country. Nowadays we can talk about Lvov and Vilnius in the past tense. In the Peoples’ Republic of Poland (PRL) Lvov was not mentioned in schools, books, radio, press, and television. In the 1920s, there were five universities in Lvov: The Jan Kazimierz University, The School of Polytechnics, The Academy of International Trade, The University of Veterinary Medicine, and The Academy of Music. In the city there were also: The Ossolinski National Institute, over 20 museums, The Great Theatre, libraries and many other cultural and educational centres. Lvov, with its many national treasures and historic buildings, was the seat of three archdioceses (Roman-Catholic, Greek-Catholic and Armenian). Moreover, it also featured the famous Eastern Trade Market and was the place where Panorama of Raclawice was displayed. Professor Henryk Arctowski was the head of the Faculty of Geophysics and Meteorology UJK. At that time it was the only faculty in Poland which led interdisciplinary studies involved in the research of mineral resources of the South-Eastern area of Poland. After the World War II many fine scientists, who had been working with Professor H. Arctowski, were forced to leave Lvov. Later on they got involved in the reconstruction of Geophysical Institutions in Poland within its new borders.

Słowa kluczowe

PL

Lwów; Uniwersytet im. Jana Kazimierza; Politechnika Lwowska; Akademia Handlu Zagranicznego we Lwowie; Akademia Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie; Konserwatorium Muzyczne; Katedra Geofizyki i Meteorologii UJK; Arctowski Henryk

EN

Arctowski Henryk; Lvov; Jan Kazimierz University (UJK); school of Polytechnic in Lvov; Academy of International Trade; University of Veterinary Medicine; Academy of Music; Faculty of Geophysics and Meteorology UJK

• Wydawca: Polskie Towarzystwa Geofizyczne ; Komitet Geofizyki PAN
• Czasopismo: Przegląd Geofizyczny
• Rocznik: 2009
• Tom: Z. 1-2
• Strony: 33--51
• Opis fizyczny: bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Kowalczuk J.

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica - Kraków

Bibliografia

• 1.Biuletyny Informacje Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Oddział w Krakowie, nr nr: 34, 36, 59.
• 2.Draus Jan, 2006, Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1946, Portret kresowej uczelni. Księgarnia Akademicka, Kraków.
• 3.Dworak T. Zbigniew, Rymarowicz Leszek, 1992, Obserwacje meteorologiczne Stacji Botaniczno-Rolniczej na Połoninie Pożyżewskiej. Prz. Geof., t. 37, nr 1-2.
• 4.Kowalczuk Jerzy, 1999, 100-lecie geofizyki polskiej 1895-1995, Kalendarium. AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków.
• 5.Kowalczuk Jerzy, 2001, 100-lecie geofizyki polskiej 1895-1995, Kalendarium. Wydanie drugie poszerzone, Wydawnictwo ARBOR, Kraków.
• 6.Kowalczuk Jerzy, 2002,100-lecie geofizyki polskiej 1895-1995;Suplement do wydania U. ARBOR, Kraków, 2001), wydanie © J. Kowalczuk, Kraków.
• 7.Kreiner Jerzy M., 1992, Obserwatorium Meteorologiczno-Astronomiczne im. Marszałka Józefa Piłsudskiego na Popie Iwanie (2022 m). Prz.Geof. t. 37, nr 1-2.
• 8.Lachowicz-Szczerbińska Helena, Ciechanowska Jadwiga, 1990, Akademia Handlu Zagranicznego. Semper Fidelis, nr 6.
• 9.Ołpińska - Warzechowa Kazimiera, 1988, Instytut Geofizyki i Meteorologii UJK we Lwowie (1920--1939). Prz. Geof., t. 33, nr 1.
• 10.Poplawski Zbysław, 1992, Dzieje Politechniki Lwowskiej 1844-1945. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo, Wroclaw.
• 11.Popławski Zbysław, 1999, Politechnika Lwowska w latach 1844-1945. Politechnika Krakowska - Monografia nr 249, Kraków.
• 12.Riedl Tadeusz, 2002, Lwów w pamięci i fotografii. Sudety, Oficyna Wyd., Wrocław.