Zagadka późnokredowego wymierania

• Autorzy: Nowak B.

Warianty tytułu

EN

The mystery of late cretaceous extinction event

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł skupia się na problemie jednego z największych kryzysów świata organicznego w dziejach Ziemi, mającego miejsce na granicy kredy i paleogenu, w wyniku którego wyginęło wiele grup zwierząt, m.in. znane wszystkim dinozaury. W artykule ukazano poglądy różnych badaczy, wyjaśniające późnokredowe wymieranie, skupiając się w znacznej mierze na dominującej obecnie teorii impaktowej, sprecyzowanej przez Waltera i Luisa Alvarezów. Artykuł ten jest pewnego rodzaju śledztwem, w którym podjęto próbę rekonstrukcji wydarzeń z końca kredy oraz wskazano ofiary, które nie przetrwały zmian środowiska, zachodzących pod koniec mezozoiku. Ponadto ukazano dowody geologiczne i paleontologiczne, potwierdzające teorię Alvarezów, nie omijając danych, które przemawiają za pozostałymi hipotezami.

EN

The article discusses one of the direst crises in the history of the organic life on Earth. The event that took place at the Cretaceous/Paleogene transition (65 MY ago) was the cause of mass extinction of many animal species including well known dinosaurs. The article reviews hypotheses of various scientists explaining late Cretaceous demise focusing on the prevailing impact theory by Luis and Walter Alvarez. This essay is sort of investigation where the author attempts to reconstruct the events of the Upper Cretaceous Period. It also presents the victims that were unable to adapt to environmental changes of the late Mesozoic Era. Moreover, the article presents geological and paleontological arguments for Alvarez' theory without omitting the evidence that supports alternative theories.

Słowa kluczowe

PL

wielkie wymieranie; kreda; impakt; iryd; plankton; otwornice

EN

mass extinction; Creataceous; impact; iridium; plankton; foraminifera

• Wydawca: Polskie Towarzystwa Geofizyczne ; Komitet Geofizyki PAN
• Czasopismo: Przegląd Geofizyczny
• Rocznik: 2008
• Tom: Z. 2
• Strony: 167--179
• Opis fizyczny: bibliogr. 15 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Nowak B.

• IMGW - Poznań

Bibliografia

• 1.Alvarez W.L., 1999, Dinozaury i krater śmierci. Prószyński i Spółka, Warszawa.
• 2.Benton M.J., 1995, Diversification and extinction in the history of life. Science, 268/1995, 52-58.
• 3.Borówka R.K., 1996, Wielka Encyklopedia Geografii Świata, t. 3, Ewolucja Ziemi. Wydawnictwo Kurpisz Sc, Poznań.
• 4.Dzik J., 1997, Wielka Encyklopedia Geografii Świata, t. 8, Ewolucja Życia. Wydawnictwo Kurpisz Sc, Poznań.
• 5.Dzik J., 2003, Dzieje życia na Ziemi. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 6.Fortey R., 1997, Życie. Nieautotyzowana biografia. Historia pierwszych czterech miliardów lat życia na Ziemi. Świat Książki, Warszawa.
• 7.Gould SJ. (red.), 2007, Dzieje żyda na Ziemi. Świat Książki, Warszawa.
• 8.Raup D.M., Sepkoski J.J. Jr, 1983, Mass extinctions in the fossil record. Science, 219 (1983), 1293-1241.
• 9.Russell D., Tucker W, Supernovae and extinction of the dinosaurs. Nature, 229 (1971), 553-554.
• 10.Ryszkiewicz M., 1987, Mieszkańcy światów alternatywnych czyli historia naturalna rozumu. Wiedza Powszechna, Warszawa.
• 11.Ryszkiewicz M., 1995, Ziemia i życie. Rozważania o ewolucji i ekologii. Prószyński i Spółka, Warszawa.
• 12.Ryszkiewicz M., 2000, Ewolucja. Od Wielkiego Wybuchu do Homo sapiens. Prószyński i Spółka, Warszawa.
• 13.Southwood R., 2004, Historia życia. Od początków do dzisiaj i dalej.... Świat Książki, Warszawa.
• 14.Stanley S., 2002, Historia Ziemi. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 15.Ward RD., 1995, Kres ewolucji. Dinozaury, wielkie wymierania i bioróżnorodność. Prószyński i Spółka, Warszawa.