Tytuł artykułu
Autorzy
Wybrane pełne teksty z tego czasopisma
Identyfikatory
Warianty tytułu
Alliance of the meteorology and technology as the driving force of the progress in the investigations of the atmosphere
Języki publikacji
Abstrakty
Problem zawarty w tytule został przedstawiony na przykładzie prac grupy badawczej Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (do 1973 r. Państwowego Instytutu Hydrologiczno-Meteorologicznego) w latach 1961-2006. Grupa ta została zorganizowana w roku 1961 w celu uruchomienia obserwacji wiatrów stratosferycznych z zastosowaniem rakiet meteorologicznych. Rakiety zostały opracowane przez omawianą grupę we współpracy z Instytutem Lotnictwa, który następnie produkował te rakiety w latach 1965-1970. W okresie tym 177 rakiet typu "Meteor-1" zostało użytych do sondażu stratosfery na wysokościach 30-37 km. Rakiety były wystrzeliwane z wybrzeża Bałtyku, dostarczając danych o sezonowych zwrotach wiatrów stratosferycznych mogących przynosić produkty eksplozji jądrowych dokonywanych wówczas w atmosferze. Rakiety "Meteor-2" (o pułapie lotu 90 km) i "Meteor-3" (pułap lotu 70 km) zostały skonstruowane i wypróbowane w locie w latach 1968-1974, ale nie zostały wykorzystane do sondaży, ponieważ sondaże te zostały wstrzymane w r. 1974. Ta sama grupa badawcza złożona z meteorologów oraz fizyków, elektroników i inżynierów-mechaników zbudowała pierwszą w Polsce stację odbioru danych z satelitów meteorologicznych. Stacja ta uruchomiona w 1963 r.od roku 1967 podjęła regularną służbę dostarczającą meteorologom dane satelitarne. Omawiana grupa opracowała również 2-kanałowy radiometr, który służył w latach 1972-1980 do lotniczych obserwacji dużych obszarów leśnych. Uzyskiwane dane radiometryczne były interpretowane jako charakterystyki fizjologiczne lasów. Następnym osiągnięciem grupy stało się opracowanie LIDARu do laserowego sondażu atmosfery (1977) oraz SODARu do sondażu akustycznego (1979). Z urządzeń tych korzystano do sondażu warstwy granicznej atmosfery (WGA) w badaniach zanieczyszczenia atmosfery. Charakterystyki WGA, takie jak: głębokość warstwy mieszania, stan równowagi atmosfery oraz profile prędkości i kierunków wiatru były badane w ich zmienności dobowej, sezonowej i wieloletniej, prowadząc do badań klimatu WGA oraz klimatycznych zmian warunków dyspersji zanieczyszczeń powietrza. W latach 1981-2000 grupa stosowała dwa spektrometry korelacyjne (pochodzenia zagranicznego) do badań przepływów zanieczyszczeń gazowych (S02 i N02) w Polsce Południowej. Działania te rozszerzono na określanie głębokości mieszania tych gazów w atmosferze. SODAR, DOPPLER SODAR (pomiary wiatru) i LIDAR od 1990 r. znalazły się na wyposażeniu Centralnej Stacji Obserwacyjnej w Krakowie. Wszystkie opisane dokonania osiągnięto dzięki bliskiej współpracy specjalistów z dziedzin meteorologii, fizyki, elektroniki i mechaniki.
The problem formulated in the title is illustrated by some works of a research group in the Institute of Meteorology and Water Management (before 1973 the Institute of Hydrology and Meteorology), in the years 1961-2006. The research group was organized in 1961 in order to put in operation the observations of Stratospheric winds wit use of meteorological rockets. The rockets were developed by the group in cooperation with the Institute of Aviation, which was then producer of these rockets in the years 1965-1970. In these years 177 rockets of the type Meteor-1 have been used for sounding of the Stratosphere on the heights 30-37 km. The rockets were fired from the shore of the Baltic Sea, giving the data on the seasonal reversals of Stratosperic winds which could transport products of nuclear expolosins made at that time in the atmosphere. Rockets Meteor-2 (ceiling 90 km) and Meteor-3 (ceiling 70 km) have been developed and flight-tested in the years 1968-1974, but they were not used operationally because the rocket soundings in Poland have been stopped in the year 1974. The same research group composed of the meteorologists and specialists in the physics, electronics and mechanical engineering, have built the first in Poland satellite data receiving station, put in operation in 1963, and since 1967 in regular service for supply of data from meteorological satellites. The same group developed a 2-channel radiometer which has been used in the years 1979-1980 for aircraft observations of the big forest areas, for studies of their radiometric characteristics transated to characteristics of the trees physiology. The next achievements of the group were the developments of LIDAR for laser soundind of the atmosphere (1977) and SODAR for acoustic sounding (1979). They were used for the sounding of the Atmospheric Boundary Layer (ABL) in connection with air-pollution problems. Characteristics of the ABL, like mixing depth, atmospheric stability, and wind profiles were studied, in their diurnal variation, as well as in their seasonal and multi-annual changes, leading to studies of ABL climate and climatic changes of the air pollution dispersion characteristics. In the years 1981-2000 the group was applying two mobile correlation spectrometers of foreign production for investigations of air polluting gases (S02 and N02) transport in Southern Poland. These activities have been applied, too, for studied gas mixing in the ABL. SODAR, DOPPLER SODAR and LIDAR were used since 1990 in the Central Observing Station in Cracow. All these achievements described in paper were created thanks to the close cooperation between specialists in meteorology and specialists in physics, electronics, and mechanical technology.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
55--71
Opis fizyczny
.
Twórcy
autor
- IMGW- Kraków
Bibliografia
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BUS8-0002-0072