Modeling critical loads of airborne acidity and eutrophication of polish forest ecosystems - the SONOX model

• Autorzy: Mill W. , Schlama A.

Warianty tytułu

PL

Modelowanie ładunków krytycznych atmosferycznego zakwaszenia i eutrofizacji ekosystemów leśnych Polski - model SONOX

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

A mass balance model to calculate critical loads of airborne acidity and eutrophication to forest ecosystems has been computerized. The SONOX software developed at the Institute of Environmental Protection replicates the sequence of events on the path from sulfur and nitrogen emission through their deposition and next overlaying it on critical loads values to identify the extent and areas of critical loads exceedance. To support decision making a converse direction is offered to assess the necessary emission reductions to meet assumed environmental goals by eliminating or suitably abating the critical loads exceedance. This software originally developed and applied to support the Polish contribution to the negotiations of the Oslo and Gothenburg Protocols of the Convention on Long-Range Transboundary Air Pollution was thereafter used to assess the capacity of achieving the interim environmental quality targets of the NEC Directive in Poland, to support the development of air protection programs for administrative units exposed to transboundary fluxes and other decision making purposes.

PL

Skomputeryzowano model bilansu masy do wyznaczania ładunków krytycznych zakwaszenia i eutrofizacji ekosystemów leśnych. Program SONOX opracowany w Instytucie Ochrony Środowiska odzwierciedla ciąg zdarzeń na drodze od emisji siarki i azotu, następnie depozycji tych zanieczyszczeń do identyfikacji wielkości i przestrzennego zasięgu przekroczeń ładunków krytycznych, poprzez superpozycję rzeczywistych depozycji i ładunków krytycznych. Dla celów decyzyjnych możliwa jest droga odwrotna, umożliwiająca określenie niezbędnych redukcji emisji siarki i azotu dla osiągnięcia zakładanych celów ekologicznych poprzez eliminację lub obniżenie przekroczeń ładunków krytycznych. Program SONOX, pierwotnie opracowany i wdrożony dla potrzeb negocjacji Protokołu z Göteborga Konwencji w Sprawie Transgranicznego Zanieczyszczania Powietrza na Dalekie Odległości, był także wykorzystany do oceny możliwości osiągnięcia przez Polskę przejściowych celów ekologicznych Dyrektywy Pułapowej Komisji Europejskiej, do wsparcia budowy programów ochrony powietrza przez jednostki administracyjne i innych krajowych przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska.

Słowa kluczowe

EN

critical loads; forest ecosystems; acid deposition; mathematical modeling

PL

ładunek krytyczny; ekosystem leśny; zakwaszenie; modelowanie matematyczne

• Wydawca: Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archives of Environmental Protection
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 36, no. 1
• Strony: 117--126
• Opis fizyczny: bibliogr. 11 poz., wykr.

Twórcy

autor

Mill W.

autor

Schlama A.

• Institute of Environmental Protection, Section of Integrated Modelling ul. Grunwaldzka 7B/2, 41-106 Siemianowice Śląskie, Poland,

Bibliografia

• [1] Grennfelt P., E. Thörnelöf (eds): Critical Loads for Nitrogen, Nord 92:41, Nordic Council of Ministers, Copenhagen 1992.
• [2] Mill W.: Ocena transgranicznego napływu wybranych zanieczyszczeń powietrza na obszar Polski, Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, Nr 28, 2005.
• [3] Mill W., D. Rzychoń, A. Wójcik: National Focal Center Report - Poland, in Calculation and Mapping of Critical Loads in Europe, R.J. Downing (ed.), CCE Status Report 1993, National Institute of Public Health and Environmental Protection (RIVM), Bilthoven, The Netherlands, 1993.
• [4] Mill W., A. Schlama: Analiza możliwości wykonania przez Polskę przejściowego celu ekologicznego Dyrektywy "Pułapowej", Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, in press, 2007.
• [5] Mill W., A. Schlama: National Focal Center Report No. 5 [in:] M. Posch, J-P. Hettelingh, P.A.M. de Smet, R. Downing, Calculation and Mapping of Critical Thresholds in Euro, CCE Status Report No. 5, RIVM Report No. 259101009, Bilthoven, The Netherlands 1999.
• [6] Nilsson J., P. Grennfelt (eds): Critical Loads for Sulphur and Nitrogen, Environmental Report 1988:15, Nordic Council of Ministers, Copenhagen, Denmark, 1988.
• [7] Olendrzynski K., J. Bartnicki: EMEP data on sulfur and nitrogen emission-deposition for Poland, Manuscript, Oslo 1998.
• [8] Olendrzynski K., J. Bartnicki, J-E. Jonson: Performance of the Eulerian Acid Deposition Model, [in:] Transboundary Air Pollution in Europe, EMEP/MSC-W Report 1/98, 1998.
• [9] UBA: Manual on Methodologies and Criteria for Mapping Critical Loads and Levels and Air pollution Effects, Risks and Trends, Federal Environmental Agency (Umweltbundesamt), Texte 52/04, Berlin 2004.
• [10] Ulrich B.: Destabilisierung von Waldökosystemen durch Akkumulation von Luftverunreinigungen, Der Forst- und Holzwirt, 36, 1981.
• [11] Vries de W.: Soil response to acid deposition at different regional scales, PhD thesis, Agricultural University Wageningen, Wageningen, The Netherlands, 1994.